Archeolodzy kopią już na głębokość ponad 3 metrów i nadal odkrywają kolejne skarby

W połowie kwietnia rozpoczęły się prace archeologiczne w sąsiedztwie przebudowywanej obecnie drogi wojewódzkiej 503. Fragmenty elementów drewnianych, które zaczęła odkrywać ziemia, gdy robotnicy przygotowywali ten teren do przebudowy zostały dostrzeżone przez sprawującą nadzór nad pracami na tym terenie, archeolog dr. Grażynę Nawrolską. Po prawie miesiącu od wstrzymania tu robót drogowych archeolodzy kopią już na głębokość ponad 3 metrów i nadal odkrywają kolejne skarby, które kryje elbląska ziemia...

W grudniu 2012 roku, na wysokości fontanny stojącej na Placu Słowiańskim odnaleziono na terenie budowy drewniane elementy. Wtedy ze względu na panującą pogodę nie można było przeprowadzić badań. Jak się potem okazało były to fragmenty wodociągu biegnącego w stronę Starego Miasta, przykrytego dachem.

Elblążanie co dzień przychodzą na wykopaliska i każdy z nich ma swoją teorię na temat tego, co ziemia odsłania tu każdego dnia: średniowieczny bastion, fundamenty wielkiej kamienicy, a może pozostałość po budowlach przynależących do zamku. Dr Grażyna Nawrolska studzi jednak te emocje. I na razie nie mówi o tym, co udało się odkryć - Wolę na razie nie przedstawiać faktów, które potem nie będą miały pokrycia w rzeczywistości - mówiła wczoraj, 8 maja w rozmowie z naszym dziennikiem. - Oczywiście mam swoje przypuszczenia, ale trzeba najpierw przestudiować źródła i ikonografie i to, co tutaj pozostało i dopiero wtedy orzec, co znaleźliśmy. Podsumowanie tego, co tutaj jest i pozostało z tych dawnych reliktów obronnych będzie można zrobić dopiero po zakończeniu badań.

A te dalej zapowiadają się na obszerne - Nadal prowadzimy i będziemy prowadzić badania w obrębie całego kompleksu Placu Słowiańskiego, zarówno w części północnej, jak i południowej - mów Grażyna Narolska. - Jesteśmy już na głębokości ponad 3 metrów, więc jest to głębokość stosowna, ale w niektórych miejscach będziemy kopać jeszcze głębiej i schodzić dalej. Są pewne uwarunkowania, które blokują to, co udało się odkopać - mam tu na myśli przebiegające instalacje elektryczne, wodociągowe, dlatego ten wykop ma tak nieregularny kształt, tym bardziej, że obok jest droga. W mieście zawsze badania tego typu są trudne - mówi dr Nawrolska.

Ratownicze badania archeologiczne na tym terenie na pewno będą jeszcze trwały przez cały maj - Pracujemy po 11 godzin, więc staramy się, żeby zostały one wykonane jak najszybciej, ale stosujemy wszystkie, bardzo dokładne metody badań stosowane w archeologii - tłumaczy dr Nawrolska. - Tego niestety się nie da przyspieszyć, samo wykonywanie dokumentacji rysunkowej, skalowanej, czy niwelacje terenu to prace żmudne, ale podstawowe w archeologii.

Każdego dnia archeolodzy schodzą coraz bardziej w głąb ziemi. Ich zadaniem będzie dotrzeć do czystej warstwy geologicznej. Po drodze usuwają też materiał, który nie przedstawia już żadnej wartości historycznej, np. stare deski. Wcześniej jednak wszystko zostaje skrupulatnie wpisane do dokumentacji naukowej - Z niektórych elementów drewnianych zostaną pobrane próbki do badań dendrochronologicznych - wyjaśnia pani archeolog. - Natomiast mury, które zostały przez nas odkryte po wszystkim zostaną zasypane piaskiem.

Elbląg naszpikowany skarbami jak dobra kasza skwarkami

Niedawno miasto zelektryzowała też informacja, że podczas prac przy budowie mostów na rzece Elbląg odnaleziono barkę, która może okazać się znaleziskiem stanowiącym dużą wartość historyczną. Dziś wiemy, że stalowa, mocno pokiereszowana i skorodowana barka to znalezisko ciekawe, ale nie nadzwyczajne - Z pewnością byłoby lepiej gdybyśmy znaleźli tam jakiś fragment średniowiecznego statku, ale wszystko jeszcze przed nami - śmieje się dr Nawrolska.

Pod koniec kwietnia barka została oddana do badań archeologicznych, gdzie sporządzana jest jej dokumentacja fotograficzno-opisowa, a potem raport z badań, który ma być gotowy do ok. połowy maja. Następnie trafi ona do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków - Najprawdopodobniej wrak zostanie zutylizowany - ocenia archeolożka -  Ziemia i woda w Elblągu nadal kryją w sobie mnóstwo niespodzianek. Na pewno bardzo dużo takich "cudów" znajduje się na Starym Mieście czy nawet poza nim. Podczas wielu prac nadzorujących chociażby ostatnią przebudowę dróg w Elblągu  odkrywa się np. pozostałości zabudowy XIX czy XX -wiecznej.

Czy dr. Nawrolską doświadczoną w swojej pracy badawczej Elbląg zaskoczył jednak kiedyś znaleziskiem zupełnie nieoczekiwanym? - Kiedy w latach 80-tych zaczynałam na Starym Mieście badania, wraz z moim mężem i kolegami-archeologami zaskoczyło nas wszystkich samo miasto, Elbląg jako taki - mówi - Bo to, że Elbląg był bogatym emporium, o ogromnym znaczeniu, zwłaszcza w okresie Państwa Krzyżackiego i Królestwa Polskiego wiemy wszyscy. Ale naprawdę nie spodziewaliśmy się, że wydobędziemy z ziemi tak wiele niesamowitych rzeczy, dzięki którym uda się zrobić pełna dokumentację i wydać publikacje naukowe, dzięki którym wiemy, jak żyli nasi przodkowie.

I wskazuje, że Elbląg nadal kryje w sobie wiele skarbów mówiących o tym jak nasi przodkowie żyli, co robili i jakich narzędzi używali w codziennej pracy i życiu. Jak spędzali wolny czas, w jakich zabawach gustowali, a nawet - co jedli i pili - W miejscu gdzie teraz stoimy, gdzieś w okolicach Placu Słowiańskiego stał np. średniowieczny kościół św. Jakuba, który  został zniszczony w trakcie budowy fortyfikacji nowożytnej - opowiada dr. Nawrolska. - Elbląg jeszcze nas zaskoczy - uśmiecha się archeolożka.