Gimnazja się nie sprawdziły? Warmińsko-Mazurski Kurator Oświaty: Zmiany chcieli rodzice i społeczeństwo

Krzysztof Marek Nowacki, Warmińsko- Mazurski Kurator Oświaty, w ubiegłym tygodniu wziął udział w debacie oświatowej zorganizowanej przez Prezydenta Elbląga, Witold Wróblewskiego. Głównie przysłuchiwał się planom, jakie wobec budynków, w których znajdują się obecnie gimnazja, ma włodarz naszego miasta. W rozmowie dla info.elblag.pl opowiedział o tym, jakie korzyści mają płynąć z reformy oświaty oraz jakie są plany wobec szkół branżowych.

Związek Nauczycielstwa Polskiego pyta wprost "po co ta reforma?". Poprzedni system się nie sprawdził?

Od roku 1999, kiedy  została zrealizowana poprzednia zmiana, mieliśmy do czynienia z gimnazjami, ale  i z tym, że szkoła o nazwie liceum ogólnokształcące przestała nią być, bo pojawiła się trzyletnia szkoła ponadgimnazjalna, w której nauka skraca się rok i sześć miesięcy. W pierwszy roku liceum był realizowany program, który jest programem gimnazjalnym. Poza tym matury są w maju, co też skraca okres nauki.

Dlatego potrzebna była zmiana?

Zmiany chcieli rodzice i społeczeństwo. Było to zawarte w programie partii obecnie rządzącej w 2014 r. Ten program został upubliczniony. Z nim ta partia poszła do wyborów i  zdobyła mandat społeczny. 25 października  2015 r. rząd p. Beaty Szydło nie przystąpił zaraz do realizowania owej zmiany, ale rozpoczęła się dyskusja, która trwała prawie rok.  W tym czasie odbyły się setki spotkań z udziałem ekspertów, nauczycieli, rodziców również związków zawodowych. Dopiero potem pojawiły się ustawy.  Już w 1999 r. nowy, a teraz już stary system był mocno krytykowany i pojawiła się opinia, że należy wrócić do starego systemu, bo był efektywniejszy.

Dlaczego uważa Pan, że proponowany teraz system będzie efektywniejszy?

Jest on  prostszy, a to, co prostsze jest łatwiejsze  do realizacji i mniej kosztowne. Ten system oznacza, że jest ośmioletnia szkoła podstawowa i potem jest szkoła ponadpodstawowa w wariancie czteroletniego liceum ogólnokształcącego, pięcioletniego technikum lub szkoła branżowa.

Co ma na celu powrót do tej formy szkolnictwa?

Nie chodzi tylko o likwidację gimnazjów, jak mówią przeciwnicy reformy. Wygaszanie gimnazjów jest tylko przy okazji, bo kiedy odtwarzamy szkołę ośmioletnią najzwyczajniej w świecie tego miejsca dla szkoły gimnazjalnej nie ma.

Gimnazja się nie sprawdziły?

Twórcy reformy 1999 zakładali, że gimnazja, jeśli już będą zespolone, to z liceami. Taki był cel, że gimnazja plus licea miały dawać sześć lat kształcenia na poziomie średnim. Tym czasem życie napisało inny scenariusz. Nastąpił proces łączenia w skali kraju gimnazjów ze szkołami podstawowymi. Był to proces naturalny, bo jeśli dziecko idzie w tym samym oddziale szkolnym od pierwszej klasy aż po trzecią klasę gimnazjum to wówczas edukacyjna wartość dodana jest zdecydowanie wyższa.

Dlaczego?

Dzieci są ciągle w tym samym zespole, są ci sami nauczyciele, nie ma wszelkiego rodzaju stresów. Poza tym trudny okres dojrzewania u dzieci 13-letnich przechodzi w warunkach najłagodniejszych, dzięki czemu problemy okresu dojrzewania są najmniej zauważalne. Edukacyjna wartość dodana w szkołach, w których funkcjonowała podstawówka plus gimnazjumm była najwyższa, czyli de facto funkcjonowała "dziewięciolatka". 

Nowy system nauczania to również zmiana ilości godzin poszczególnych przedmiotów.

Odchodzimy od nauczania w formie linearnej na rzecz spiralnego. Wytłumaczę to na przykładzie historii. Dzisiaj młody człowiek rozpoczyna kurs historii w pierwszej klasie gimnazjum i uczy się przez trzy lata. Następnie kończy kurs historii w pierwszej klasie liceum. Tu jest pewna dychotomia, coś, co nie powinno być. Teraz przy nauczaniu spiralnym, który jest realizowany w tym nowym ustroju szkolnym, uczeń uczy się historii od klasy piątej po klasą ósmą. Przerabia cały materiał w sposób spójny i  logiczny, a następnie w szkole licealnej raz jeszcze realizuje ten sam materiał. Po co ma się uczyć dwa razy tego samego? Prawda jest taka, że innym umysłem jest umysł 12-letniego dziecka, a innym kogoś, kto ma lat 18-naście. Nauczanie spiralne jest efektywniejsze. To samo analogicznie będzie dotyczyć chemii, fizyki, biologii, geografii.

Jak będzie wykładało szkolnictwo branżowe?

Będzie dwuetapowe. Pierwszy etap to szkoła pierwszego stopnia -trzyletnia. Drugi etap to szkoła dwuletnia. Da młodemu człowiekowi możliwość  uzyskania matury. Szkoła branżowa z założenia ma być kształceniem dualnym, czyli uczeń uczy się w szkole 2-3 dni, a resztę tego czasu spędza w zakładzie pracy, by mógł podejmować właściwe decyzje w sprawie swojego dalszego kształcenia. Szkolnictwo branżowe, które ma być priorytetem przy tych zmianach, zakłada skorelowanie szkolnictwa zawodowego z  potrzebami rynku. O tym, jakie zawody mają być preferowane będzie decydował rynek pracy.

W jaki sposób?

Państwowe Urzędu Pracy mają wiedzę z powiatach na temat zapotrzebowania  na poszczególne zawody i zostanie stworzony algorytm finansowania szkolnictwa branżowego w zależności od potrzeb rynku. Czyli jeśli rynek ma nadmiar na danym obszarze pewnych zawodów to owszem szkolnictwo branżowe będzie finansowane, ale strumieniem umiarkowanym, aby nie produkować bezrobotnych. A jeśli będzie deficyt pewnych zawodów algorytm będzie preferował absorpcję środków przez tą szkołę branżową, która będzie kształciła absolwentów, którzy są potrzebni na rynku pracy.

Dziękuję za rozmowę.

Z Krzysztofem Markiem Nowackim rozmawiała