Agnieszka Bielewicz-Piechowiak - elblążanka i jedyna negocjatorka w naszym powiecie

Urodziła się w Elblągu. Po studiach prawniczych postanowiła pójść do pracy w... Policji. W KMP w Elblągu pracuje od samego poczatku tj. od 1999 roku. Mowa o Agnieszce Bielewicz-Piechowiak, która prawie trzy lata temu została negocjatorem i do tej pory jako jedyna kobieta w powiecie pełni tę funkcją.

Jest Pani jedyną w elbląskiej Policji kobietą negocjatorem. Jak to się stało, że nim Pani została?

Przede wszystkim chciałam być negocjatorem, poza obowiązkami, które wykonuję. W kwietniu tego roku miałam szczęście, że z kolegą zostaliśmy skierowani przez Koordynatora Wojewódzkiego na szkolenie do Zamościa. Szkolenie trwało tydzień. Omawialiśmy na nim różne przypadki. Poruszane były na przykład tematy, które wypłynęły na kanwie sprawy małej Madzi. Ponieważ takie szkolenia nie odbywają się zbyt często, dlatego postanowiliśmy z kolegami spotykać się raz w miesiącu i kontynuować je we własnym zakresie.

Na czym polegało szkolenie i czym się różniło od podstawowego szkolenia policyjnego?

Szkolenie z zakresu negocjacji policyjnych zaczyna się od przedstawienia podstaw prawnych. My musimy opierać się na przepisach. Powiedziane jest kto to jest negocjator, co to jest sytuacja kryzysowa, czego one mogą dotyczyć, jakich środków można używać, jakich metod, z kogo się składa zespół negocjacyjny i co każdy w tym zespole robi.

Jakie są role poszczególnych negocjatorów?

Jeśli chodzi o negocjacje, to jest dowódca, negocjator jeden, negocjator dwa, negocjator trzy, i tak dojdziemy do pięciu. Modelowy zespół negocjacyjny ma sześciu negocjatorów, przy czym każdy każdego potrafi zastąpić.  Nie ma tak, że „piątka” nie wie co robi „jedynka” i na odwrót. A sam przebieg negocjacji wygląda tak, że negocjuje negocjator jeden. To osoba, która bezpośrednio kontaktuje się ze sprawcą, nawiązuje z nim kontakt i prowadzi negocjacje. Każda negocjacja jest inna. Jedna trwa 10 minut inna 10 godzin, a jeszcze inna 10 dni. Sytuacji jest mnóstwo. Szkolenie negocjatorów ma na celu przećwiczenie wszystkich wariantów. Jest to technicznie niemożliwe, bo nigdy nie wiadomo, co nam życie przyniesie, ale staramy się być przygotowani na jak najwięcej możliwości. Po zajęciach z podstawowych zagadnień, przechodzimy do symulacji. Uczymy się jak rozmawiać, co mówić, a czego nie należy, jakich słów mamy unikać, a jakie zastosować.

Czym zajmują się kolejni negocjatorzy?

Dwójka siedzi obok „jedynki” i na kartkach, jeśli jest możliwość techniczna, podsuwa tematy, propozycje rozmów. Wskazuje, który temat pociągnąć, a który zmienić, odpuścić. To bardzo ważna osoba, która przysłuchując się z boku wyłapuje to, co umyka rozmawiającemu negocjatorowi. Negocjator numer trzy wykonuje najczęściej dokumentację techniczną wypełniając specjalne karty, w których odnotowuje wszelkie czynności od nawiązania kontaktu. Jeśli warunki na to pozwalają zajmuje się też  rozpisywaniem tablic.

Kto przeprowadza szkolenia?

Z Biura Operacji Antyterrorystycznych  Komedy Głównej Policji przyjeżdżają do nas negocjatorzy zawodowi, którzy zajmują się wyłącznie negocjacjami. Oni nie przyjeżdżają do nas, do Elbląga, tylko raz w roku jest szkolenie dla negocjatorów w jednym z ośrodków szkoleniowych dla Policji na terenie kraju np. Szczytno, Legionowo.

Czego nie można powiedzieć człowiekowi, który na przykład chce popełnić samobójstwo?

Jest taka złota zasada – negocjator nie mówi, negocjator słucha. My staramy się mówić jak najmniej, bo z założenia, to ta druga osoba chce nam coś powiedzieć. Ona wie, co się u niej w życiu stało, że znalazła się w takiej ekstremalnej sytuacji. Poza tym staramy się nie poruszać tematów,  których sami nie chcielibyśmy rozmawiać. Mogą dotyczyć domu, dzieci, zdrowia. Nie negocjujemy też na temat broni ani  alkoholu. Nie używamy słów które mogły by wywołać u sprawcy agresję lub choćby zdenerwowanie.

Jaka jest podstawowa rola negocjatora?

Negocjator podsuwa pomysły, ale nie rozwiązuje problemów. Jeżeli ktoś nie ma pracy i to jest powodem, dla którego człowiek postanowił targnąć się na swoje życie, negocjator nie może obiecać mu, że ją znajdzie. Nie obiecuje niemożliwego.

Jakie cechy powinien mieć dobry negocjator?

Na pewno trzeba być osobą uważnie słuchającą i lubiącą pomagać ludziom. Kandydaci na negocjatorów przechodzą również badania psychologiczne celem oceny ich predyspozycji do tej roli. Chociaż bywa, że negocjator nie w każdym przypadku jest w stanie się sprawdzić. Ja, jako matka dzieci wiem, że nie potrafiłabym  rozmawiać z osobą, która wzięłaby dzieci jako zakładników. Nie umiałabym być obiektywna i wyzbyć się emocji.

Ilu negocjatorów pracuje w Elblągu?

W Elblągu mamy już czterech negocjatorów. Jak na razie jestem jedyną kobietą. Jesteśmy do dyspozycji całego powiatu.

Czy w zeszłym roku często byliście wzywani?

W zeszłym roku nie negocjowaliśmy. Kiedy dostajemy wezwanie rzucamy wszystko i jedziemy, ale czasem zdarza się, że zanim dojedziemy osoba, która na przykład chciała popełnić samobójstwo rozmyśliła się lub wręcz przeciwnie – jest już za późno. Ta praca wymaga bycia zawsze do dyspozycji. Trzeba się z tym liczyć. Ale co jest ważne - kto zdecyduje się być negocjatorem nie musi być nim aż do emerytury. Jeśli dojdzie do wniosku, że już nie może dać z siebie 100 procent, to może zrezygnować.