EPWiK walczy z ośliczką. Chlorowanie wody sprawy nie załatwi - potrzebne są inwestycje

Mija pół roku odkąd EPWiK rozpoczęło stałą dezynfekcję wody w miejskiej sieci. Chlorowana woda dociera do ponad połowy mieszkańców Elbląga. Już wiadomo, że proces ten potrwa dłużej - nawet kolejne 6 miesięcy. Okazuje się, że aby całkowicie pozbyć się ośliczki, niezbędne będą kosztowne inwestycje infrastrukturalne. Pomysły są dwa. Oba związane są z ujęciem wody w Szopach, skąd skorupiak prawdopodobnie przedostał się do wodociągu.  

Przypomnijmy, że Elbląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji prowadzi dezynfekcję wody w znacznej części miejskiego systemu wodociągowego od 25 września 2014 r. Przyczyną jest pojawienie się w sieci ośliczki - niegroźnego dla zdrowia skorupiaka, lubiącego czystą wodę. Chlorowanie prowadzone jest w sposób ciągły w tzw. dolnej strefie elbląskiego wodociągu. Jest to cała południowa i zachodnia część miasta oraz poszczególne dzielnice na północy Elbląga (Bielany, Krasny Las, Próchnik i Modrzewina), zasilane z ujęć Malborska i Szopy. Do dezynfekcji elbląskiej sieci wodociągowej, powrócono po 12 latach przerwy.

O chlorowaniu wody, przyczynach dezynfekcji i jej efektach oraz planach dotyczących zwalczenia ośliczki w Elblągu, rozmawiamy z Andrzejem Kurkiewiczem, dyrektorem Elbląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji.

Na czym polega proces chlorowania wody i czym on skutkuje?

- Chlorowanie wody prowadzone jest w celu wyeliminowania ośliczki z elbląskiego systemu wodociągowego. Trzeba podkreślić, że proces ten nie zabija bezpośrednio ośliczki. Chlorowanie powoduje redukcję błony biologicznej, która porasta rurociągi od wewnątrz, a którą odżywia się ośliczka. W następstwie powoduje to spadek liczebności jej populacji z braku pożywienia. Obecnie dezynfekowaną wodę otrzymuje od 50 do 60% mieszkańców Elbląga. Odbiorcy poczuli już zmianę smaku i zapachu wody. Dla niektórych, może to być dokuczliwe. Dlatego chcielibyśmy jak najbardziej skrócić okres dezynfekcji.

Ile jeszcze może potrwać dezynfekcja wody?

- Od samego początku informowaliśmy, że zabieg ten może trwać do roku czasu. W tej chwili jesteśmy w połowie drogi i widzimy już spadek liczebności ośliczki. 18 marca uzgodniliśmy z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Elblągu, że dezynfekcję wody podtrzymujemy do maja. Wykonamy też pewne ruchy na sieci, aby zmienić przepływy wody i utrudnić życie ośliczce. Skorupiak ten lubi wodę stojącą i wolno płynącą. Chcemy więc tak przeorganizować przepływy w sieci, żeby przyspieszyć ruch wody w rejonach, gdzie jest największe skupisko ośliczki. Następnie w maju wrócimy do rozmowy z sanepidem i uzgodnimy dalszy scenariusz postępowania.

Jaki jest koszt dezynfekcji wody i czy przyniesie on trwały efekt?

- Koszty chlorowania wynoszą kilkaset tysięcy złotych rocznie. W ich skład wchodzi zakup środka dezynfekującego oraz utrzymanie w ruchu instalacji dozującej ten środek. Liczymy, że uda nam się całkowicie wyeliminować ośliczkę. Przynajmniej na jakiś czas. Nawet jeśli w tej chwili ją zwalczymy, to ona może wrócić z tego samego powodu co ostatnio.

No właśnie, czy wiadomo już jak ośliczka pojawiła się w elbląskim systemie zaopatrzenia w wodę?

- Prawdopodobnie ośliczka rozprzestrzeniła się poprzez ujęcie wody w Szopach. Działa ono w oparciu o nietypową technologię uzdatniania wody w warstwie wodonośnej. Woda jest tutaj tłoczona do sieci miejskiej bezpośrednio ze studni. Nie ma tu tradycyjnej stacji uzdatniania z filtrami. Sprzyja to niestety rozwojowi ośliczki. Wiemy, że ten skorupiak jest na tym ujęciu i nie udało nam się go usunąć. Wywnioskowaliśmy, że najlepszym sposobem na wyeliminowanie ośliczki jest budowa typowej stacji uzdatniania wody z klasycznymi filtrami. Filtry stanowić będą barierę, której ośliczka nie pokona. W najbliższych latach planujemy więc budowę tego typu stacji w Szopach. Spowoduje ona trwałe zabezpieczenie przed migracją ośliczki z ujęcia Szopy do sieci elbląskiej.

Kiedy mogłaby rozpocząć się ta inwestycja?

- Budowa SUW Szopy, mogłaby ruszyć po pozyskaniu środków unijnych na ten cel. Obecnie z powodu wysokich kosztów, które szacowane są na kilkanaście milionów złotych, nie stać nas na realizację tego zadania. Będziemy więc starać się o dofinansowanie z funduszy Unii Europejskiej, w perspektywie na lata 2014-2020.

Co się stanie jeśli nie uda się zdobyć unijnych środków na ten cel?

- Wówczas mamy przygotowany alternatywny wariant zwalczenia ośliczki w systemie wodociągowym miasta. Jest nim budowa nowego odcinka sieci wodociągowej, z ujęcia w Szopach do Stacji Uzdatniana Wody Malborska. Wymyśliliśmy, że wodę z ujęcia w Szopach możemy doprowadzić do stacji uzdatniania wody przy ul. Malborskiej, gdzie zostałaby przefiltrowana. Wtedy ośliczka z ujęcia Szopy nie dostawałaby się do systemu miejskiego. Z przygotowywanej właśnie dokumentacji projektowej wynikną realne koszty tego przedsięwzięcia. Szacowana przez nas kwota sięga do 2 mln zł. Plan obejmuje budowę typowego wodociągu o długości do 1 km. Zostałby on wykonany metodą przewiertu sterowanego, gdyż musiałby przejść pod dnem rzeki Kumieli oraz dnem rzeki Elbląg w okolicach ul. Warszawskiej.

Czy EPWiK miał już wcześniej do czynienia z problemem ośliczki?

- Jeśli chodzi o ośliczkę jest to nasze pierwsze doświadczenie z tym skorupiakiem. Podejrzewam, że jest to problem, który w Polsce będzie się nasilał. Z opracowań, do których dotarliśmy wynika, że w niechlorowanych wodociągach np. duńskich czy holenderskich, ośliczka występuje w zdecydowanej większości. My w Elblągu nie chlorowaliśmy wody od 2002 r. Była ona na tyle dobra mikrobiologicznie, że nie było takiej potrzeby. Stąd też ośliczka może być tego skutkiem. Trudno określić, kiedy się ona u nas pojawiła. My ją odkryliśmy w sierpniu zeszłego roku. Być może jednak jest ona w elbląskim systemie wodociągowym od 5-8 lat, a może i dłużej, tylko nie byliśmy tego świadomi.