Święto 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej już w piątek! Na elblążan czeka wiele atrakcji

W dniu 14 września 2012 roku 16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana im. Króla Kazimierza Jagiellończyka obchodzić będzie 93. rocznicę swego istnienia. Z tej okazji został przygotowany bardzo bogaty program obchodów naszego święta. Będziemy go Państwu przedstawiać, jednocześnie przypominając historię i współczesność naszej 16 Dywizji. Dziś chcielibyśmy przedstawić Państwu historię naszego Związku Taktycznego od jej powstania do roku 1939.

Historia i tradycja oręża 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej sięga początku XX wieku i wiąże się z tworzeniem w latach 1919 - 1946 regularnych jednostek armii powstania wielkopolskiego. Duży napływ ochotników z Pomorza i Kaszub do formowanej 4 Dywizji Strzelców Wielkopolskich spowodował, że 16 sierpnia 1919 roku dywizja otrzymuje nazwę Dywizji Strzelców Pomorskich.Jej pierwszym dowódcą mianowano płk Stanisława Wilhelma Skrzyńskiego. Pierwszym pułkiem wchodzącym w skład dywizji był Toruński Pułk Strzelców, w dalszej kolejności powstawały pułki strzelców: Grudziądzki, Starogardzki i Kaszubski. Brak wykwalifikowanej kadry artyleryjskiej opóźnił proces tworzenia pododdziałów artylerii dywizyjnej. Wspólnym elementem podkreślającym polskość oddziałów dywizji był biały orzełek noszony na rogatywkach. Formowanie oddziałów łączyło się z pokonywaniem wielu trudności o charakterze logistycznym.

24 października 1919 roku Józef Piłsudski przyjmuje dowodzenie Kaszubskim Pułkiem Strzelców. 5 listopada pułki i pododdziały otrzymują odznaki specjalne noszone na kołnierzykach. 6 marca 1920r.DSP otrzymuje numer 216 i nazwę 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty. Wszystkim pododdziałom dywizji nadano numer 16.Formowanie dywizji odbywało się w Poznaniu, Inowrocławiu, Modlinie, Włocławku, Głownie i Toruniu. W styczniu 1920 r. oddziały Dywizji Strzelców Pomorskich wkraczają na Pomorze Gdańskie przyznane Polsce decyzją traktatu wersalskiego. Pod koniec kwietnia 1920 roku 16 PDP rozpoczęła przygotowania do wymarszu na front. Szlak bojowy 31 Brygady utworzonej na bazie 63 i 64 pp. wiódł przez miejscowości: Rzeczyca, Czarnobyl,. Krzywicze, Pankraty. 26 czerwca 1920r., 66 pp., dowodzony przez ppłk Jarnuszewicza dosłownie „wyciął” pułk Lenina pod Bobrujkami. 16 sierpnia 1920r. 16 PDP w składzie Grupy Uderzeniowej rozpoczyna natarcie i bez większego oporu ze strony nieprzyjaciela 25 sierpnia osiąga granice Prus Wschodnich w rejonie Łomży.

Od 14 września dywizja walczyła w rejonie Dywina i Horodca. Po zdobyciu Horodca 16 PDP kontynuowała natarcie opanowując m.in. kolejno Drohiczyn, Hoszewo, Chomsk, Nieswież. Po zakończeniu działań wojennych oddziały 16 PDP powracają na Pomorze - 65 pp. do Starogardu i Gniewu, 63 pp. do Torunia, 64 pp. i 16 pap. do Grudziądza, 66 pp. do Kościerzyny i Kartuz, później przegrupowuje się do Chełmna. Za waleczność i męstwo odznaczono 133 żołnierzy dywizji srebrnym Krzyżem Virtuti Militari V klasy, 389 żołnierzy Krzyżem Walecznych. 22 września 1929 roku na rynku w Grudziądzu pułki (bez 66 pp.) otrzymują sztandary ufundowane przez lokalne społeczności.

W czasie zamachu majowego (1926r.) żołnierze dywizji opowiadają się po stronie legalnej władzy. Przed wybuchem II wojny światowej 16 PDP włączona zostajenw skład Grupy Operacyjnej "Wschód" armii Pomorze. Po mobilizacji dywizja zajmuje odcinek obrony na rzece Osie od Grudziądza do ujścia rzeki Lutryny. 2 września 1939 roku dowódcą 16 PDP zostaje płk Zygmunt Bohusz – Szyszko. Nowy Dowódca przygotował plan przeciwuderzenia na Niemców "od Mełna w kierunku wioski Słup do Osy i wzdłuż rzeki w bok walczącego nieprzyjaciela". Do jego realizacji jednak nie doszło. Po planowanym odwrocie, od 9 września 16 PDP walczyła w ramach operacji nad Bzurą. 12 września dywizja zdobywa Łowicz, ale otrzymuje rozkaz odwrotu na północny brzeg Bzury i przejścia do obrony na odcinku Małaszyce - Zabostów. 14 września żołnierze ponownie zdobywają Łowicz, okupując swój sukces bojowy dużymi stratami w ludziach i sprzęcie.

Wieczorem, 16 września 16 PDP otrzymuje rozkaz przegrupowania się w rejon Czerniew - Kiernozia. Tylko 65 pp. i dwóm batalionom 64 pp. udaje się przebić w kierunku Iłowa z 17 na 18 września.  W nocy z 18 na 19 września 1939 r. dywizja zostaje rozbita w Puszczy Kampinowskiej. Z okazji naszego święta przygotowaliśmy bardzo bogaty program obchodów rocznicy powstania dywizji, które odbędą się 14 i 16 września 2012 roku.Do udziału w uroczystych obchodach rocznicy powstania dywizji chcemy szczególnie gorąco zaprosić mieszkańców Elbląga i regionu a w tym dzieci i młodzież. Przecież to było, jest i zawsze będzie  nasze wspólne Święto.

Szczegółowy program uroczystości rocznicowych przedstawia się następująco:

14 września (piątek)

- 11.10 – Uroczysta Msza Święta w intencji Ojczyzny oraz żołnierzy 16 PDZ – Katedra Świętego Mikołaja w Elblągu;

- 13.25 – 13.55 – równoczesny przemarsz Orkiestr Wojskowych, pododdziałów Jednostek Wojskowych 16 Dywizji, Szwadronu Kawalerii z rejonu ulic Królewieckiej, Płk Dąbka, 12 Lutego oraz Nowowiejskiej na Plac Króla Kazimierza Jagiellończyka;

- 14.00 – Uroczysta zbiórka pododdziałów na Placu Króla Kazimierza Jagiellończyka z okazji 93. rocznicy powstania 16 PDZ – w trakcie zbiórki – meldunek i przegląd pododdziałów, podniesienie Flagi Państwowej, okolicznościowe wystąpienia, wręczenie wyróżnień z okazji Święta Dywizji, Salut Armatni, złożenie wieńców i wiązanek pod Pomnikiem Króla Kazimierza Jagiellończyka, pokaz walki wręcz, defilada pododdziałów oraz Szwadronu Kawalerii ze Starogardu Gdańskiego.

16 września (niedziela)

W godz. 12.00 – 16.00 – Festyn dla mieszkańców Elbląga i regionu z okazji Święta 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej – Plac Króla Kazimierza Jagiellończyka w Elblągu.

W programie festynu m. in.;

- pokazy sprzętu i uzbrojenia, będącego na wyposażeniu 16 Dywizji, ale także Sił Zbrojnych RP, pokazy sprawności i wyszkolenia pododdziałów;
- zabawy i konkursy dla uczestników;
- stoiska prezentujące dorobek jednostek i miast garnizonowych;
- wojskowa grochówka;

oraz wiele innych atrakcji i bardzo, bardzo dobrej zabawy.

Serdecznie Państwa zapraszamy do udziału w uroczystych obchodach 93. rocznicy powstania 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej.

Jednocześnie zachęcam do odwiedzenia naszej strony internetowej, gdzie mogą zapoznać się Państwo z historią i teraźniejszością 16 Dywizji Zmechanizowanej jak i wszystkich podległych jednostek naszej dywizji – www.16dz.wp.mil.pl

Jeszcze raz serdecznie Państwa zapraszamy do udziału w „urodzinach” naszej Dywizji!

W związku z planowanymi uroczystymi obchodami Święta 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej, informujemy – szczególnie elbląskich kierowców – o utrudnieniach i ograniczeniach w ruchu drogowym na terenie miasta, w obrębie ulic płk Dąbka, Teatralnej, Królewieckiej, Nowowiejskiej, 12 Lutego oraz Pl. Kazimierza Jagiellończyka. Utrudnienia będą występowały w dniu 13. 09. 2012 roku w godz. 10. 00 – 12. 00 oraz w dniu 14. 09. 1012 roku w godz. 13. 20 – 14. 45.

Za utrudnienia serdecznie przepraszamy!!!

 

mjr Zbigniew Tuszyński