Jest uzasadnienie wyroku. NSA unieważnił uchwałę RM dot. Pogotowia Socjalnego. Radni naruszyli prawo?

Dlaczego Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę Prezydenta Elbląga? Czym kierował się popierając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego i decyzję Wojewody o unieważnieniu uchwały Rady Miasta? NSA opublikował uzasadnienie wyroku dotyczącego Pogotowia Socjalnego.

Przypomnijmy, że w kwietniu 2020 r. radni podjęli decyzję o likwidacji Pogotowia Socjalnego. Za likwidacją placówki zagłosowało 11 radnych: 5 radny KWW Witolda Wróblewskiego: Marek Burkhardt, Krystyna Urbaniak, Krzysztof Konert, Marek Osik, Adam Matwiejczuk, 5 radnych Koalicji Obywatelskiej: Antoni Czyżyk, Irena Sokołowska, Juliusz Dziewałtowski-Gintowt, Małgorzata Adamowicz, Marek Kamm i radny Sojuszu Lewicy Demokratycznej: Andrzej Tomczyński.

Przeciw likwidacji było 9 radnych: 8 radnych Prawa i Sprawiedliwości: Halina Sałata, Janusz Hajdukowski, Jolanta Janowska, Jolanta Lisewska, Marek Pruszak, Paweł Kowszyński, Piotr Opaczewski, Rafał Traks i radny niezależny: Bogusław Tołwiński.

5 radnych wstrzymało się od głosu: radna KWW Witolda Wróblewskiego: Monika Dwojakowska, 3 radnych Koalicji Obywatelskiej: Robert Turlej, Wojciech Karpiński, Cezary Balbuza i 1 radny niezależny: Paweł Fedorczyk.

Uchwałę RM w tej sprawie unieważnił Wojewoda Warmińsko-Mazurski motywując to brakiem konsultacji ze związkami zawodowymi. Z jego decyzją nie zgodził się Prezydent naszego miasta, który złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie. Gdy WSA oddalił skargę Prezydent odwołał się od wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w piątek (28 stycznia) także oddalił skargę włodarza naszego miasta.

W uzasadnieniu WSA czytamy: „Organizacja związkowa ma prawo opiniowania projektów aktów prawnych w zakresie objętym zadaniami związków zawodowych i organy samorządu terytorialnego mają obowiązek przedłożenia takich aktów prawnych do zaopiniowania odpowiednim władzom statutowym związku, wyznaczając termin do przedstawienia opinii, który nie powinien być krótszy niż 30 dni i może być skrócony maksymalnie do 21 dni ze względu na ważny interes publiczny. Nieprzedstawienie opinii w wyznaczonym terminie uważa się za rezygnację z prawa jej wyrażania”.]

Sąd podkreślił, że konsultacje ze związkami zawodowymi były niezbędne.

W ocenie Sądu zasadnie organ nadzoru wskazywał w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia, że likwidacja jednostki wpłynie bezpośrednio na prawa i interesy zatrudnionych w niej kilkunastu pracowników, co bezspornie znajduje się w obszarze zainteresowania związków zawodowych

– podaje w uzasadnieniu NSA.

Jak stwierdzili sędziowie NSA, brak w naszym mieście Pogotowia Socjalnego „wpłynie na sposób funkcjonowania społeczeństwa lokalnego, na reguły postępowania z osobami korzystającymi ze wsparcia tej jednostki, a tym samym wpłynie na zakres dotychczasowych uprawnień członków tej wspólnoty”.- Zakwestionowana uchwała ma szeroki wydźwięk społeczny, nie zamyka się tylko do kwestii stricte organizacyjnych jednostki, którą Gmina utworzyła w celu realizacji zadań publicznych w zakresie świadczenia pomocy społecznej – zauważa NSA.

- Sąd podzielił stanowisko prezentowane w orzecznictwie, że jeżeli uchwała organu gminy dotyczy bezpośrednio praw i interesów zatrudnionych pracowników i wpływa na uprawnienia ogółu mieszkańców, to podlega opiniowaniu związków zawodowych. W rozpoznawanej sprawie taka sytuacja właśnie zaistniała. Dlatego objęta zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym uchwała powinna zostać poprzedzona procedurą opiniodawczą z art. 19 ust. 1 i 2 u.z.z. i prawidłowo organ nadzoru stwierdził jej nieważność – stwierdzono w uzasadnieniu NSA. - Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła Gmina Miasto Elbląg, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie prawa materialnego, tj. art. 19 ust. 1 i 2 w związku z art. 1, art. 11 pkt 1, art. 2 ust. 1 i ust. 3-6 oraz art. 4 u.z.z poprzez ich błędną wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż przed podjęciem przez Radę Miejską w Elblągu w dniu [...] kwietnia 2020 r. uchwały nr [...] w sprawie likwidacji jednostki budżetowej Pogotowie Socjalne [...] koniecznym było zwrócenie się do związków zawodowych o opinię co do projektu wskazanej uchwały, podczas gdy jej przedmiot nie dotyczył spraw publicznych o istotnym znaczeniu społecznym, jak również nie był objęty zakresem zadań związków zawodowych co w konsekwencji oznacza, iż wymóg uzyskania opinii związku zawodowego nie miał zastosowania w procedurze uchwalania ww. uchwały i tym samym brak było podstaw do stwierdzenia jej nieważności przez organ nadzoru.


Naczelny Sąd Administracyjny w pełni podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji.

Naruszenie obowiązku poddania opiniowaniu projektu zaskarżonej uchwały jest naruszeniem prawa, które daje podstawę zastosowania sankcji nieważności, zgodnie z art. 147 § 1 P.p.s.a. Nie jest to naruszenie, które można zakwalifikować do nieistotnego naruszenia prawa, gdyż z treści przepisu art. 19 ust. 1 u.z.z. jednoznacznie wynika, że reprezentatywna organizacja związkowa ma prawo opiniowania założeń i projektów aktów prawnych w zakresie objętym zadaniami związków zawodowych. Nie dotyczy to założeń projektu budżetu państwa oraz projektu ustawy budżetowej, których opiniowanie regulują odrębne przepisy

– wyjaśnia NSA.


W dalszej części uzasadnienia czytamy: „Organy władzy i administracji rządowej oraz organy samorządu terytorialnego kierują założenia albo projekty aktów prawnych do odpowiednich władz statutowych związku, określając termin przedstawienia opinii, nie krótszy jednak niż 30 dni. Termin ten może zostać skrócony do 21 dni ze względu na ważny interes publiczny. Skrócenie terminu wymaga szczególnego uzasadnienia. Bieg terminu na przedstawienie opinii liczy się od dnia następującego po dniu doręczenia założeń albo projektu wraz z pismem określającym termin przedstawienia opinii. Nieprzedstawienie opinii w wyznaczonym terminie uważa się za rezygnację z prawa jej wyrażenia. Obowiązek organów samorządu terytorialnego zasięgnięcia opinii związków zawodowych o założeniach albo projektach aktów prawnych odnosi się do tych, które dotyczą określonego przedmiotu a nie jest uzależniony od tego, czy bezpośrednio dotyczy członków związku zawodowego. Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 1 ust. 1 u.z.z., związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych., a nie tylko swoich członków (…) Prawidłowa pod względem prawnym uchwała musi spełniać niezbędne wymagania zarówno w aspekcie materialnym, jak i formalnym. Oznacza to, że treść uchwały musi być zgodna z przepisami prawa, a ponadto tryb jej podjęcia musi odpowiadać określonym procedurom”.

Jednym słowem uchwała Rady Miasta dotycząca likwidacji Pogotowia Socjalnego jest nieważna z mocy prawa.

Jakie plany ma Miasto wobec Pogotowia Socjalnego i gdzie obecnie pracują pracownicy zlikwidowanego Pogotowia Socjalnego? Zapytaliśmy o to Urząd Miasta w Elblągu. Na odpowiedź czekamy.

Cały wyrok oraz jego uzasadnienie.