Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu zaprasza na wernisaż wystawy „Meksyk. Sztuka szczęścia. Tkanina, rzeźba, malarstwo z kolekcji Stanisława Kasprzyka”. Wydarzenie odbędzie się w piątek 24 marca o godz. 18.00 w budynku zw. Gimnazjum, wstęp wolny.
Wystawa prezentuje wybrane przykłady współczesnej ludowej i nieprofesjonalnej sztuki Meksyku, tworzonej w niewielkich miasteczkach i wsiach przez lokalnych artystów i rękodzielników. Powstała w oparciu o kolekcję Stanisława Kasprzyka, emerytowanego doktora chemii, a z zamiłowania znawcy polskiej sztuki ludowej oraz współczesnego rękodzieła twórców meksykańskich. Pierwszą podróż do Meksyku kolekcjoner odbył w 1981 roku, kiedy to zachwycił się różnorodnością, kolorytem i ogólną dostępnością tamtejszej sztuki nieprofesjonalnej. Po kilku latach celowo zajął się gromadzeniem lokalnego rzemiosła i rękodzieła Meksykanów, zaś tym, co cenił sobie najbardziej poza nabywaniem nowych obiektów, były spotkania z artystami oraz podpatrywanie ich przy pracy.
Jednym z głównych elementów wystawy jest malarstwo wykonane na tzw. papierze amate, wyrabianym z łyka figowca, w technice pochodzącej jeszcze z czasów prekolumbijskich, przedstawiające życie codzienne: pracę na roli, zbiory plonów, zwyczaje rodzinne i obrzędy ludowe, festiwale i fiesty, a także święta doroczne i kościelne. Na ekspozycji obejrzymy również meksykańskie tkaniny, głównie stroje -huipil, bluzki, tuniki, torebki, makatki oraz popularne, haftowane otomi. Niezwykle wdzięczne są wykonane z filcu i wełny formy (ptaki, gady, zwierzęta) pełniące rolę dziecięcych zabawek. Bliskie sercu kolekcjonera są także wykonane i sprzedawane przez dzieci małe gliniane zwierzątka ze stanu Chiapas, tzw. animalitos.
Integralną częścią kultury meksykańskiej jest obrzędowość związana z Día de Muertos, czyli Świętem Zmarłych. W domach i przestrzeni publicznej powstają bogato zdobione w kwiaty i świece ołtarze, na których stawia się potrawy i napoje przeznaczone dla dusz osób zmarłych. Święto obchodzone jest radośnie, a typowym, występującym masowo elementem, są wizerunki szkieletów, często przedstawione w codziennych bądź zabawnych sytuacjach. Sztandarowym wyobrażeniem śmierci jest postać La Catriny, damy z wyższych sfer o twarzy szkieletu, ubranej w elegancką suknię. Także w elbląskim muzeum będzie można zapoznać się z przykładami meksykańskiego wyobrażenia śmierci i związanej z nią obrzędowości.
Pełna symboliki sztuka ludowa Meksyku stała się swoistym dobrem narodowym, zaś na fali globalizacji przeniknęła do świata popkultury, a jej wzorce i elementy można dostrzec np. w filmie, czy modzie. W meksykańskiej rzeczywistości nadal jest to żywa część tradycji, stanowiąca ważny wyróżnik tożsamości etnicznej i narodowej mieszkańców tego fascynującego kraju.
Alicja Janiak
Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu
