Jutro, 24 marca, w Teatrze im. Aleksandra Sewruka w Elblągu odbędzie się premiera "Letników" Maksyma Gorkiego w przekładzie Stanisława Brucza. Podczas uroczystej gali,oprócz spektaklu, będziemy mogli zobaczyć, w czyje ręce w tym roku trafią "Aleksandry".
Do trzech razy Sztuka
- To jest moje trzecie podejście do "Letników" - przyznaje Michał Kotański, reżyser. - Jeszcze na studiach w Krakowie asystowałem przy "Letnikach". Miałem ochotę sam się za nich zabrać. Rok temu tak się zdarzyło, że dogadaliśmy się z dyrektorem Kijowskim z Olsztyna, że to będzie dobry materiał dla studentów. Ten dyplomowy spektakl obejrzał dyrektor Siedler. Myślę, że stąd zrodził się pomysł, żeby "Letnicy" pojawili się w Elblągu. To była dla mnie okazja, żeby za ten tekst zabrać się z zawodowymi aktorami.
We wspomnianym dyplomie zaprezentowali się Wojciech Rydzio oraz Małgorzata Rydzyńska, których Mirosław Siedler, dyrektor Teatru im. Aleksandra Sewruka w Elblągu, zaprosił do swojego zespołu. - Oni również grają w tych "Letnikach", ale inne role - zaznacza Michał Kotański. - Robienie dyplomu, to była jednocześnie część ich edukacji. Tutaj to już zawodowy teatr. Zdziwiłem się, bo bardzo się rozwinęli. Pracują inaczej i jestem z tego zadowolony.
"Letnicy" Gorkiego czy Paczochy?
- "Letnicy" są Gorkiego. Moje ingerencje nie były zbyt głębokie. Starałem się tylko, żeby spektakl był bardziej współczesny, ale nie traktowałem tego zadania, jako realizację własnych ambicji tekstowych - podkreśla Radosław Paczocha, dramaturg. - Michał Kotański zaprosił mnie do tej współpracy pod kątem opracowania dialogów. "Letnicy" to świetny portret 30-40-latków. To jest tekst, który zapowiada nowe, lepsze, komunistyczne czasy. Pamiętajmy, że to jest tekst napisany przed rewolucją. Pewne sprawy są już troszkę nieaktualne i staraliśmy się, aby pasowały bardziej do obecnych realiów.
- Ten tekst opisuje świat przed jakimś przesileniem, przed rewolucją. Mam poczucie, że to się bardzo dobrze rymuje z czasem, w którym w tej chwili żyjemy, który bardzo szybko się zmienia - stwierdza Michał Kotański. - Cały czas klasa średnia się tworzy. Te hasła, które padają w "Letnikach", że jesteśmy ludźmi, którzy się czegoś dorobili, ale nie wiemy co z tym zrobić, to dobrze się przekłada na naszą rzeczywistość. Jesteśmy nastawieni na zarabianie pieniędzy i to jest bardzo dobrze opisane w "Letnikach".
Kulturalne przesłanie
- Winston Churchill zapytany o to, czy nie trzeba by obciąć wydatków na kulturę, bo jest wojna, odparł "Ale to w takim razie po co my walczymy?". W tych czasach pogoni za pieniądzem słyszymy, że chce się zamykać teatry i je komercjalizować. I rodzi się pytanie po co my te pieniądze zarabiamy? Co chcemy z nimi zrobić? W jakim społeczeństwie chcemy żyć? Te wszystkie pytania tkwią w tym tekście - zauważa Michał Kotański. - Próbowaliśmy doprowadzić do prostych, ludzkich odpowiedzi, albo pozostawić pytania bez odpowiedzi.
Podpowiedzi oparte na doświadczeniu zawsze są cennym darem i pomocą w przejściu krętymi drogami życia. Najcenniejsze są te proste, oczywiste, o których na co dzień najłatwiej zapomnieć. Znajdziemy je w prezentowanych na elbląskiej scenie „Letnikach”. Dla bardziej wymagającego widza reżyser pozostawił pytania, na które odpowiedź nie została wprost udzielona. Mają one zachęcić do myślenia i własnych wniosków. Ale sztuka ma również jednym przypomnieć, a przed innymi odkryć, geniusz rosyjskiego pisarza przełomu XIX i XX wieku.
- Gorki był znakomitym pisarzem, ale był też ideologiem. My chcemy przywrócić Gorkiego jako wielkiego pisarza, a dać sobie spokój z tą ideologią - dodaje Radosław Paczocha.
Realizatorzy
Reżyseria: Michał Kotański
Scenografia i kostiumy: Tomasz Brzeziński
Dramaturg (opracowanie tekstu): Radosław Paczocha
Opracowanie muzyczne: Damian Neogenn-Lindner
Realizacja świateł: Kazimierz Kowalski
Asystent reżysera: Teresa Suchodolska
Inspicjent/sufler: Katarzyna Kopeć
Obsada
Sergiusz Basow - Tomasz Czajka
Warwara Michajłowna - Małgorzata Jakubiec-Hauke
Kaleria - Marta Masłowska
Włas - Wojciech Rydzio
Piotr Susłow - Artur Hauke
Julia Filipowna - Małgorzata Rydzyńska
Cyryl Dudakow - Mariusz Michalski
Olga Aleksjejewna - Anna Suchowiecka
Jakub Szalimow - Krzysztof Kolba
Paweł Riumin - Marcin Tomasik
Maria Lwowna - Teresa Suchodolska
Sonia - Hanna Świętnicka-Grabowska
Sjemion Dwukropek - Jerzy Przewłocki
Mikołaj Zamysłow - Krzysztof Grabowski
Sasza - Beata Przewłocka
