Coraz więcej osób uważa, że proste i równe zęby stają się ważnym atutem zwiększającym naszą konkurencyjność w życiu osobistym i zawodowym. Względy estetyczne w 90% skłaniają pacjentów do leczenia ortodontycznego. Jednak dorośli obawiają się czasem ośmieszenia, bo według nich taki „druciany uśmiech” przynależy głównie młodzieży.
Ortodoncja jednak to nie tylko widoczne metalowe aparaty na wszystkich zębach. Czasem ładnemu uśmiechowi towarzyszy figlarna przerwa miedzy jedynkami tzw. diastema. Zdania co do jej wpływu na urodę są podzielone. Jedni traktują to jak talizman, a inni chcą się szybko pozbyć. O gustach się nie dyskutuje, jednak jeśli widzimy, że ta przerwa się poszerza, to należy powiedzieć o tym swojemu dentyście. Rozsuwanie się przednich zębów może być spowodowane ich przeciążeniem. Przy brakach bocznych zębów, albo obniżonych powierzchniach ich wzajemnego kontaktu, z większą siłą dolne przednie zęby działają na górne.
Takie samo przeciążenie może powodować ścieranie się przednich zębów lub ich kruszenie się. Po wyeliminowaniu przyczyny można „zsunąć zęby” z powrotem aparatem. Czasem gdy potrzebna jest niewielka korekta wystarczy 6 zamków noszonych przez 3-4 miesiące. Bez ortodoncji, gdy zechcemy zamknąć przerwę miedzy jedynkami, tylko przez dodanie materiału kompozytowego, możemy uzyskać efekt „nutrii" tzn. nienaturalnie szerokich dwóch zębów przednich. Natomiast po lekkim dosunięciu do siebie „jedynek" można poszerzyć cztery przednie zęby zachowując prawidłowe proporcje.
Bardzo ciekawym efektem jaki możemy uzyskać dzięki fragmentom aparatu ortodontycznego jest ekstruzja zęba lub samego korzenia. Zabieg ten ma na celu wyciągnięcie korzenia z kości. Brzmi złowrogo, ale jest bezbolesny i niesie wiele korzyści, bo dzięki temu dodatkowo za korzeniem podążają tkanki miękkie i kość. Pozwala nam to na przykład przesunąć półkoliste girlandy dziąseł i ustawić ładniejszą linię granicy dziąsła i korony. Możemy też zyskać więcej własnej kości przed planowaną implantacją.
Kiedy złamał nam się ząb i musimy wykonać wkład do korzenia i koronkę to nie mając odpowiedniej ilości twardej tkanki objętej koroną możemy być pewni próchnicy okrężnej, która szybko nam zniszczy całą pracę. Wysuniecie o 1-2mm korzenia daje nam solidną podstawę do pracy protetycznej. Wydłuża wprawdzie o 2-3 miesiące całe leczenie, ale przy niezachowaniu zasad biomechaniki wyrzucimy tylko pieniądze.
Klasyczny ortodontyczny aparat stały jest urządzeniem zakładanym w celu korekty wad zgryzu. Sposób i zakres leczenia ustala lekarz stomatolog na wizycie konsultacyjnej na podstawie wywiadu, rodzaju wady zgryzu i przeprowadzonej analizy modeli i zdjęć. Do każdego zęba przyklejony jest element poprzez który działa na ząb siła potrzebna do wykonania ruchu. Siła ta uzyskiwana jest dzięki częściom z jakich składa się aparat (sprężynki, łuki, wyciągi elastyczne, łańcuszki). Leczenie aparatem stałym daje większe możliwości w leczeniu wady zgryzu (precyzyjne przemieszczanie zębów, korekta estetyki) jednak od samego pacjenta wymagana jest cierpliwość.
Leczenie prowadzone jest indywidualnie w granicach biologicznych podatności tkanek twardych i miękkich. Zbyt szybkie przemieszczanie zębów może spowodować nieodwracalne zmiany powodujące martwicę zębów i resorpcję (zanik) korzeni przemieszczanych zębów.
Istnieją dwa podstawowe rodzaje aparatu – estetyczny (porcelanowy lub kryształowy) i metalowy. Efekt estetyczny polega na pewnych parametrach fizycznych samego zamka (efekt opalescencji, przezierność itp.) dzięki czemu jest on mniej widoczny, ale każdy rodzaj aparatu stałego jest widoczny na zębach.
Łuk łączący zamki jest jednak najczęściej metalowy i nawet jeśli jest pobielony to nadal pozostaje najbardziej widocznym elementem aparatu stałego
Leczenie wady zgryzu za pomocą aparatu stałego polega na systematyczności wizyt kontrolnych. W zależności od rodzaju wady zgryzu i tempa leczenia wizyty ortodontyczne mogą wahać się w granicach od 2 do 6 tygodni. Po założeniu aparatu oraz po każdej kontrolnej wizycie ortodontycznej mogą wystąpić różnego rodzaju dolegliwości.
Przeważnie są to: dolegliwości bólowe (stopień i nasilenie zależy od indywidualnego progu bólowego każdego z nas), ruchomość zębów (podstawą leczenia ortodontycznego jest przesuwanie zębów, a przesuwane zęby będą ruchome), utrudnienia w zagryzieniu zębów i żuciu pokarmów („zęby się nie składają i nie pasują do siebie”), zmiana sposobu mówienia (może w pewnych przypadkach dojść do seplenienia), przerost dziąseł, możliwa resorpcja korzeni zębów – w przypadku poddawania zęba zbyt dużym siłom (może dotyczyć korzenia każdego zęba, a szczególnie zębów leczonych endodontycznie).
Po leczeniu aparatem stałym koniecznie stosuje się płytki retencyjne lub tzw. reteiner. Płytka retencyjna przypomina ruchomy aparat ortodontyczny składa się z kolorowej części akrylowej i klamer wykonanych z metalu. Reteiner jest delikatnym drucikiem lub plastikową wstążką przyklejaną od strony podniebiennej lub językowej do ustawionych zębów. Powyższe elementy mają za zadanie trwałe utrzymanie efektów leczenia i są jego integralną częścią.
Czasem jednak pacjenci stawiają zdecydowany warunek - żadnego „ozdabiania" uśmiechu stałym aparatem ortodontycznym. Z drugiej jednak strony w pełni rozumieją potrzeby zdrowotne jakie może przynieść niewielka korekta zgryzu. Drobne zbliżenie 2-3 zębów lub niewielkie ich obrócenie jest też pomocne dla uzyskania pożądanej estetyki w pracy protetycznej.
W takich przypadkach możemy zaproponować aparat ortodontyczny ClerAligner. To foliowa, przezroczysta nakładka wytłoczona na modelu gipsowym z docelowym ustawieniem zębów. Nosi się ją maksymalnie dużo w ciągu doby, a rozmówcy tego nie widzą. Ważna jest zgoda pacjenta, aby przestrzenie po obu stronach obracanych zębów zostały lekko rozluźnione - żeby możliwy był ich ruch.
Terapia ortodontyczna korygowania wad gryzu przy pomocy przezroczystych szyn może tylko w niektórych przypadkach zastąpić klasyczne aparaty stałe i ruchome. Nie wszystkie wady ustawienia zębów można korygować aparatami CA i dopiero doświadczenie lekarza ortodonty pozwoli zakwalifikować pacjenta do odpowiedniej terapii. Pierwsze kilka dni nakładka aparatu CA może nie dać się docisnąć i dopiero jak zęby wykonają pewien ruch nakładka osiądzie całkowicie.
Szyny zapewniają komfort w ustach pacjenta, można je swobodnie i szybko wyjmować w dowolnym czasie np. do jedzenia. Do czyszczenia aparatu wystarczy szczoteczka do zębów, choć ważne jest żeby nie rozgrzewać szyny ponieważ ulegnie deformacji. Każdą nakładkę należy nosić praktycznie non stop - 20 do 22 godzin dziennie – zdejmując tylko w wyjątkowych sytuacjach i na czas jedzenia.
Z rozwiązań tzw. „niewidocznych” mamy jeszcze techniki zakładania zamków ortodontycznych od strony językowej czyli tylnej zębów. Nie każdy jednak układ wyjściowy wady zgryzu nadaje się do tego typu aparatu ortodontycznego.
Pamiętajmy, aby o prawidłowy zgryz dbać od pierwszych miesięcy i lat życia. Dla rozwijającego się dziecka ważne jest nie tylko to co je, ale też w jakiej postaci. Stopniowe wprowadzanie coraz twardszych pokarmów do diety stymuluje rozwój szczęk i mięśni odpowiedzialnych za żucie. Podawanie wyłącznie papek przyczynia się do powstawania zwężenia szczęk i stłoczeń zębów. Należy również pamiętać, że wczesna utrata części zębów (np. ze względu na próchnicę) może zmusić dziecko do jednostronnego żucia jedzenia, co z kolei nie pozostanie bez wpływu na zgryz.
W Proimplant Elbląg przyjmuje dr Małgorzata Adamczyk. Dr Adamczyk ukończyła studia stomatologiczne na Akademii Medycznej w Lublinie. W 2008 roku uzyskała tytuł doktora nauk medycznych Lubelskiego Uniwersytetu Medycznego, a w roku 2009 tytuł lekarza specjalisty w dziedzinie ortodoncji. Dr Małgorzata Adamczyk specjalizuje się w leczeniu zespołowym, ortodontyczno-periodontologicznym, leczeniu przedprotetycznym, przedzabiegowym pacjentów z wadami ortognatycznymi, a także ortodoncją dzieci w wieku rozwojowym.
W celu umówienia się na wizytę wystarczy zadzwonić pod bezpośredni numer recepcji 577 515 415 lub napisać mail na adres: recepcja@proimplant.elblag.pl
Zapraszam serdecznie
Dr Wojciech Ryncarz