Sekcja Higieny Komunalnej i Transportu Granicznej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Elblągu przypomina, że bezpieczne korzystanie z akwenów możliwe jest w dwóch rodzajach podmiotów: kąpieliskach i miejscach okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli. - Aby ustrzec się przed zatruciem toksyną sinicową należy korzystać ze strzeżonych obiektów, obserwować wodę w akwenie, zawracać szczególną uwagę na jej kolor, przejrzystość oraz sprawdzać komunikaty właściwej terytorialnie Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej dotyczące przydatności wody do kąpieli – podkreśla Katarzyna Rybaczyk z Granicznej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Elblągu.
Utrzymujące się wysokie temperatury sprzyjają pojawianiu się sinic na wodach Zalewu Wiślanego. - Sezonowość masowych zakwitów jest naturalnym zjawiskiem zachodzącym w przyrodzie, któremu towarzyszy zmętnienie wody i zmiana jej zabarwienia – stwierdziła Katarzyna Rybaczyk. - W przypadku wystąpienia odpowiednich warunków środowiskowych dla wzrostu, organizmy mogą występować masowo.
Niekiedy obserwuje się również pianę i kożuchy oraz wyczuwalny jest intensywny zapach. Zakwitem wody nazywamy zmianę zabarwienia wody spowodowaną masowym namnażaniem się mikroorganizmów, które z kolei może być konsekwencją szybkiego rozwoju i namnażania się powszechnie występujących w zbiornikach wodnych sinic
– dodała Katarzyna Rybaczyk.
Kąpiel w wodzie z aktywnym zakwitem sinic może skutkować zatruciem pokarmowym. - Niektóre gatunki sinic tworzące zakwity w wodach słodkich, słonawych i morskich są zdolne produkować toksyny – zaznaczyła Katarzyna Rybaczyk. - U ludzi odnotowano występowanie wysypki w przypadku kontaktu skóry z wodą i zachorowania po przypadkowym połknięciu wody (np. podczas pływania). Zagrożenie stanowi również wdychanie aerozoli, zawierających toksyny sinicowe.
Kąpiel w wodzie z aktywnym zakwitem sinic może skutkować zatruciem pokarmowym (w przypadku połknięcia wody). Dolegliwości zatrucia sinicami obejmują ból brzucha, nudności i wymioty, skurcze żołądka oraz biegunkę. Toksyny mogą również wywołać gorączkę, dreszcze, bóle mięśni, duszności, ból gardła, ból głowy oraz zawroty głowy. Mogą także wystąpić pęcherze w jamie ustnej, rumień, wysypka, pokrzywka, świąd skóry czy zapalenie spojówek. Dolegliwości te mogą wystąpić bezpośrednio lub kilka dni po kąpieli w wodzie, gdzie miał miejsce toksyczny zakwit sinic. Od wielu lat nie odnotowano przypadków śmiertelnych wśród ludzi, jednakże występowały zachorowania, które były bardzo poważne
– dodała Katarzyna Rybaczyk.
Niestety na podstawie samych obserwacji zmętnienia czy zmiany zabarwienia wody nie można jednoznacznie stwierdzić, czy zakwit wody nastąpił na skutek działania toksycznych sinic. - Należy zaznaczyć nie wszystkie gatunki występujących masowo sinic produkują toksyny, dodatkowo nie wszystkie szczepy gatunku zdolnego do produkcji toksyn rzeczywiście syntetyzują szkodliwe substancje – wyjaśnia Katarzyna Rybaczyk. - Bez specjalistycznych analiz mikrobiologicznych, chemicznych, immunologicznych lub genetycznych nie można jednoznacznie stwierdzić obecności toksyn w wodzie, a tym samym określić rzeczywistego stopnia zagrożenia dla zdrowia ludzi.
W tym roku nad Zalewem Wiślanym nie zorganizowano kąpielisk i miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli, dlatego sanepid nie prowadzi badań związanych ze stanem czystości wody.
W sezonie kąpielowym 2024 na obszarze Zalewu Wiślanego województwa warmińsko-mazurskiego nie zorganizowano kąpielisk ani miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli, a na nadzorowanym terenie portów morskich i przystani obowiązuje zakaz kąpieli. (…) Brak twardych danych z monitoringu i badań wody nie pozwala jednoznacznie stwierdzić czy w aktualnym sezonie kąpielowym zakwit wody występuje wyjątkowo intensywnie
– przyznała Katarzyna Rybaczyk.
