Celnicy przeszkoleni, port gotowy. I nadal czeka na odprawy fitosanitarne

Według zapewnień od sierpnia br. elbląski port miał bez przeszkód sprowadzać towary pochodzenia roślinnego, np. śrutę soi. Umożliwiła to zmiana ustawy o ochronie roślin, która zwalnia te produkty z obowiązku kontroli fitosanitarnych. Zapewnienia jednak swoją drogą, a rzeczywistość swoją. Na razie nasz rodzimy port nie sprowadził do Elbląga żadnych ładunków tego typu. Co jest tego przyczyną?

Od lat trwały starania o to, aby przez elbląski port można było masowo przewozić towary, także te pochodzenia roślinnego. Wiązało się to jednak z uzyskaniem pozwoleń na odprawy fitosanitarne. Powyższe wymagało m.in zmian wprowadzonych w dotychczas obowiązującej ustawie o ochronie roślin, a także wpisania w wykaz przejść granicznych elbląskiego portu jako przejścia właściwego, co do wprowadzania żywności czy innych produktów.

Wydawało się, że najważniejsze punkty zmian udało się szczęśliwie zakończyć. Po miesiącach starań, w lipcu br. rezolucja o zmianie ustawy  o ochronie roślin, która zwalnia z obowiązku kontroli fitosanitarnych towary pochodzenia roślinnego, które są sprowadzane do Polski, a jednocześnie wymagają świadectw fitosanitarnych, została opublikowana w Dzienniku Ustaw.

Zgodnie z vacatio legis, zmieniona ustawa miała wejść w życie w ciągu miesiąca; oznaczało to, że od sierpnia br. przez port elbląski miały być transportowane z importu produkty pochodzenia roślinnego, w bardzo znacznej ilości: świeże warzywa, ziarna zbóż - z wyjątkiem pszenicy, żyta i pszenżyta pochodzących z niektórych państw Ameryki Płn., Azji i Afryki - nie dotyczy to Federacji Rosyjskiej, prawie wszystkie rodzaje drzewa z drzew liściastych oraz świeże owoce (poza m.in. owocami cytrusowymi).

Mamy wrzesień, ale wspomnianych towarów w elbląskim porcie ani widu, ani słychu  - Ministerstwo bowiem nie ogłosiło jeszcze stosownego rozporządzenia - mówi Arkadiusz Zgliński, dyrektor Zarządu Portu Morskiego w Elblągu. - Jednak celnicy zostali już przeszkoleni odnośnie znajomości kodów towarów wymagających bądź nie wymagających tego typu kontroli fitosanitarnej. I nieoficjalnie te towary mogą być już do nas sprowadzane, a kontrole fitosanitarne  mogą się już odbywać w naszym porcie.

Teraz port czeka już tylko na oficjalne potwierdzenie ze strony ministerstwa - Również dwa tygodnie temu rozmawiałem z dyrektor ds. bezpieczeństwa żywności, odnośnie kontroli weterynaryjnych: rozporządzenia zostały poddane do dyskusji merytorycznym departamentom, m.in Głównego Lekarza Weterynarii oraz Instytutu Nasiennictwa i Ochrony Roślin - dodaje Arkadiusz Zgliński. -  Obydwa departamenty nie wniosły żadnych istotnych uwag, co do tych rozporządzeń, które teraz zostały odesłane do właściwego ministerstwa i przejdą swoją drogę legislacyjno-prawną, która jak nam wiadomo, krótka nie jest. Jeśli chodzi o kontrole fitosanitarne, to oczywiście może być tu sprowadzane i drewno i torf, jeśli chodzi o pasze, to kontrole weterynaryjne są jednak wymagane.

Czy zatem we wrześniu uda się już przewieźć pierwsze towary? - Myślę, że tak. Posiadam też informację, że jeden z naszych kontrahentów chce chociażby w najbliższym czasie sprowadzić do Elbląga torf - dodaje Arkadiusz Zgliński.

Port na plusie

Mimo trudnej sytuacji geopolitycznej, elbląski port i tak radzi sobie całkiem dobrze. Szacuje się, że do końca sierpnia przeładowano u nas ponad 242 tys. ton towarów. I to jeszcze nie koniec - Przed nami jeszcze trzy miesiące sezonu żeglugowego: szacujemy, że miesięcznie w porcie przeładowuje się ok 30 tys. ton towarów - mówi Arkadiusz Zgliński. - W tym roku przeładunek na pewno przekroczy 300 tys. ton towarów: to wynik lepszy niż w zeszłym roku, kiedy sezon zamknął się wynikiem 285,5 tys. ton.

W elbląskim porcie w dalszym ciągu strukturę przeładunku stanowią materiały budowlane eksportowane do portów Obwodu Kaliningradzkiego, a także cukier - W imporcie to nadal małe ilości węgla, soi i konstrukcje stalowe - dodaje dyrektor Zgliński. - Warto tez wspomnieć o tym, że niedawno jeden z operatorów terminali przeprowadził próbny transport szlakami śródlądowymi towarów zbożowych do Gdańska i do Gdyni. To wprawdzie nieco odrębna gałąź transportu, a nie braliśmy jej pod uwagę ze względu na ograniczone warunki nawigacyjne, ale myślimy, że jest to jakaś alternatywa dla sytuacji politycznej i gospodarczej, którą obecnie obserwujemy.