Od 9 października 2020 r. zmieniły się zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków w razie choroby i macierzyństwa. Chodzi o przypadki, gdy pracodawca na podstawie przepisów o COVID-19 zmienił wymiar czasu pracy lub wprowadził mniej korzystne warunki zatrudnienia.
Dzięki zmianie możliwe będzie przeliczenie obniżonych zasiłków. Nastąpi jednak to tylko na wniosek.
W trakcie pandemii wielu pracowników pobierało zasiłki na opiekę nad dziećmi lub chorobowe. W tym samym czasie pracodawcy korzystali z rozwiązań tarczy antykryzysowej, na przykład zmniejszając pracownikom wymiar etatu, co odbijało się na ich wynagrodzeniach. Te niższe pensje przełożyły się w tej sytuacji na niższą wysokość wypłacanych zasiłków: opiekuńczych, chorobowych i macierzyńskich.
W myśl znowelizowanych przepisów, podstawa wymiaru zasiłku nie będzie uwzględniała obniżonego wymiaru czasu pracy lub mniej korzystnych zasad wynagrodzenia spowodowanych COVID-19, jeżeli nastąpiło to okresie wcześniej pobieranego zasiłku, a między okresami pobierania wcześniejszego i kolejnego zasiłku nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż trzy miesiące kalendarzowe. Osób, które spełniają powyższe warunki nie będzie obowiązywał przepis o ustaleniu na nowo podstawy wymiaru zasiłku, gdy zmiana wymiaru czasu pracy nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy albo w okresie 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających jej powstanie. W ich przypadku podstawa wymiaru zasiłku nie będzie ustalana ponownie, tylko pozostanie na tym samym poziomie co przy wcześniejszym zasiłku.
Przyjęte zmiany dotyczą sposobu obliczania podstawy wymiaru zasiłków zarówno pracowników, którym ZUS lub pracodawca ustalili już podstawę wymiaru świadczeń na podstawie obniżonego wynagrodzenia, jak i tych, którzy dopiero nabędą prawo do tych świadczeń.
Co ważne, przeliczenie podstawy wymiaru wypłaconych świadczeń będzie możliwe wyłącznie na wniosek. Mniej korzystana podstawa zostanie zastąpiona kwotą wyliczoną zgodnie z nowymi przepisami już bez obniżki. Wniosek nie jest sformalizowany. Wystarczy napisać, że występuje się o przeliczenie wcześniej wypłaconego zasiłku, który został zmniejszony w związku z obniżonym wymiarem czasu pracy. Wniosek trzeba złożyć do pracodawcy, jeśli to on jest uprawniony do wypłaty zasiłków swoim pracownikom, a w pozostałych przypadkach do ZUS. Pracodawca wypłaca zasiłki, gdy zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób. Jeśli zgłasza do ubezpieczenia chorobowego 20 osób lub mniej to zasiłki wypłaca ZUS.
Jeżeli zasiłek wypłaca ZUS, wniosek można złożyć na PUE ZUS przy wykorzystaniu formularza ZAS-58. Potrzebne będzie potwierdzenie od pracodawcy, że obniżenie wymiaru czasu pracy nastąpiło na podstawie przepisów o COVID-19. Wniosek można złożyć także do pracodawcy, który powinien niezwłocznie przekazać go do ZUS. Pracodawca również może skorzystać z formularza ZAS-58 na PUE ZUS. Musi dołączyć do niego skan wniosku.
Krzysztof Cieszyński
regionalny rzecznik prasowy ZUS
