Zobacz, jakie budynki mają szansę odzyskać swój blask. Miasto przyznaje środki na prace konserwatorskie zabytków

Cztery elbląskie zabytki ubiegają się w tym roku o dotację, którą przyznaje Miasto ze środków własnych na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków. Swój blask mogą odzyskać: domek bramny w Parku Modrzewie, kościół p.w. Św. Antoniego Padewskiego w Próchniku, modernistyczny budynek przy ul. Trybunalskiej 17 oraz budynek mieszkalny z charakterystyczną bramą przejazdową przy ul. Fałata 29-31/33, znajdujący się w sąsiedztwie parku Kajki. W sumie zawnioskowane kwoty pieniężne zamykają się w granicach ponad 153 tys. zł.

Wnioski na prace remontowe w biurze Miejskiego Konserwatora Zabytków mogły składać podmioty, które posiadają tytuł prawny do obiektu wpisanego indywidualnie do rejestru zabytków, wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, czy trwałego zarządu i nie są zaliczone do sektora finansów publicznych.

Jak informuje Monika Borzdyńska, rzecznik prasowy w Biurze Prezydenta Miasta, do 31 stycznia br. wpłynęły cztery takie wnioski. W przypadku renowacji dwóch zabytków – Kościoła p.w. Św. Antoniego Padewskiego w Próchniku oraz budynku mieszkalnego przy ul. Fałata - dotacja ma dotyczyć kontynuacji wcześniej wykonanych prac, na które podmioty zawiadujące tymi obiektami dostały dofinansowanie od miasta także w zeszłym roku.

Zabytkowy Kościół

Pierwszy wniosek złożyła Parafia Rzymskokatolicka p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusowego w Łęczu, starając się o dotację na remont kościoła p.w. Św. Antoniego Padewskiego w Próchniku – Ma to być kontynuacja prac budowlanych dotyczących remontu dachu – wskazuje Monika Borzdyńska. – Zawnioskowana w tym przypadku kwota wynosi 57 947,55 zł.

Jak czytamy na stronie www.historia-wyzynaelblaska.pl, kościół jest zabytkiem gotyckim, z drugiej połowy XIV wieku: jednonawowy, z wydzielonym prezbiterium, posiadający pierwotnie drewnianą wieżę dzwonniczą, obecną murowaną, dobudowaną w 1905 roku. Najcenniejszym zabytkiem kościoła był niegdyś późnogotycki ołtarz szafkowy, z rzeźbą figuralną i olejnymi malowidłami na drewnianych skrzydłach.



Zegar tarczowy ponownie na elewacji budynku 

O dotację stara się także Wspólnota Mieszkaniowa zawiadująca budynkiem przy ul. Fałata 29-31/33. W zeszłym roku, administrator budynku w rozmowie z naszym dziennikiem wskazywał nam, że pierwsza dotacja została tu przyznana na kapitalny remont poszycia ceramicznego dachu krytego dachówką karpiówką ułożoną w koronkę, z wymianą obróbek blacharskich, przemurowaniem kominów oraz wymianą stolarki okiennej w połaci dachowej i lukarnach. Tymczasem jednak wspólnocie mieszkaniowej z Fałata 29-31 marzy się dalsza odnowa tego zabytku - W kolejnym etapie modernizacji wspólnota stara się o dofinansowanie na remont dachu i odtworzenie zegarów tarczowych w elewacjach obiektu - mówi Monika Borzdyńska. – Zawnioskowana kwota to w tym przypadku 48.306,08 zł.

Z informacji przekazanych nam przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wynika, że budynek przy Fałata 29-31 wzniesiony został w 1928 roku na obszarze dawnego osiedla mieszkaniowego Heimstättensiedlung i stanowi ważny składnik historycznej zabudowy miasta oraz istotny element krajobrazu kulturowego. W momencie swojego powstania przeznaczony był na schronisko młodzieżowe dla chłopców i dziewcząt. Obecnie jest to budynek mieszkalny.

Charakteryzuje się on wieloczłonową, trzyczęściową bryłą, zwieńczoną trójspadowym dachem. Najbardziej charakterystyczną częścią obiektu jest pięciokondygnacyjna wieża z przejazdem bramnym, na wysokości dwóch kondygnacji. W tym miejscu warto wspomnieć, że budynek przy ul. Fałata posiada niejednolite pokrycie dachowe: w części południowej obiektu dach pokryty jest dachówka karpiówką ułożoną w koronkę, uważaną za pokrycie historyczne - i to ona w głównej mierze podlegała konserwacji, w części północnej - dachówką zakładkową, częściowo cementową, a środkowa część stropodachu pokryta jest papą. Prowadzone na budynku prace miały na celu wymianę całego pokrycia dachu na nowe nawiązujące do oryginalnego, przemurowanie kominów oraz ogólny remont części dachowej.



Domek bramny w pełnym blasku

Jest także szansa na odnowienie zabytkowego domku bramnego, znajdującego się obecnie w wejściu do Parku Modrzewie, który powstał około 1903 roku i był przypuszczalnie domem odźwiernego lub ogrodnika. Wybudowany na terenie ówczesnego majątku ziemskiego przemysłowca Carla Ziesse, był pięknym obiektem powstałym w stylu eklektycznym z elementami neorenesansowymi. Po zdobyciu miasta przez Armię Czerwoną w 1945 roku kompleks ziemski Ziessego wraz z willą, która się tu niegdyś znajdowała, został zniszczony. Przetrwało zaś niewiele obiektów – m.in. domek bramny, który został zaadaptowany na mieszkania. W latach 70. XX wieku kupił go prywatny właściciel. W 1988 roku poszerzenie ulicy Mazurskiej wymusiło rozebranie go i zrekonstruowanie 50 metrów dalej, w parku Modrzewie.

W 1992 roku firma Zakład Usług Budowlanych „Mytych” otrzymała zlecenie zrekonstruowania budynku na potrzeby Komendy Hufca ZHP. Wykorzystano zachowane elementy snycerskie i kamieniarskie, pozostawiono także istniejący układ wnętrza, zaś stolarkę wymieniono na nową.

Tymczasem jednak ZHP Chorągiew Warmińsko-Mazurska Hufiec Elbląg postanowiła zawnioskować o dotację do konserwatora zabytków o dalszą możliwość modernizacji obiektu. Zawnioskowana kwota to w tym przypadku 20.910,00 zł  - Domek bramny jest własnością siedziby Hufca ZHP, w związku z tym do Miejskiego Konserwatora Zabytków złożyliśmy wniosek o pozyskanie środków na stworzenie dokumentacji projektowej – mówi pwd. Rafał Śledziński, Kwatermistrz Hufca Elbląg im. Mikołaja Kopernika. -  A z tytułu tego, że renowacja wszystkich zabytków wymaga dużych nakładów finansowych i przede wszystkim eksperckich; nie jest to bowiem ułożenie "cegły na cegle", tylko wykonanie tego we właściwy sposób, zgodnie ze sztuką, która dominowała na początku ubiegłego wieku - to w tym przypadku potrzebujemy dotacji na wykonanie samej dokumentacji projektowej, ażeby później móc poczynić ewentualne dalsze kroki, aby doprowadzić do świetności ten budynek.

Zapytaliśmy zatem, co w domku bramnym wymaga najpilniejszego remontu - To zostawię już do pełnej ekspertyzy fachowców. Z naszego punktu widzenia jest to dach i elewacja budynku; my zaś staramy się remontować ten obiekt na bieżąco po to, by utrzymać go w dobrym stanie – wskazuje pwd. Rafał Śledziński.

Jeszcze nie wiadomo, czy po ewentualnym, zakończonym remoncie, Hufiec będzie się chciał przenieść do swojej dawnej siedziby - Nie potrafię jeszcze odpowiedzieć na to pytanie – potwierdza członek dowództwa Hufca. - Na razie mamy jedynie na uwadze doprowadzenie domku bramnego do normalnego użytkowania.



Przykład modernizmu w Elblągu

Ostatnim, choć nie mniej ważnym zabytkiem, który ma szansę zmienić swoje oblicze jest budynek mieszkalny przy ul. Trybunalskiej 17. Być może dla niektórych wyda się to dziwne, ale nieprzyjemnie wyglądający obiekt, ulokowany zaraz obok ul.12 Lutego, znajduje się pod opieką konserwatora zabytków i stanowi przykład – jednego z niewielu w Elblągu - budynku modernistycznego.

 

Budowniczym tego obiektu powstałym pod koniec lat 20. XX wieku, był niemiecki architekt Hugo Häring, którego wizja architektoniczna znalazła swoje odzwierciedlenie m.in. w bryle budynku przy Trybunalskiej 17. Prosta, przysadzista forma z płaskim dachem miała być raczej funkcjonalna, niż piękna. Obecnie szara, przypominająca betonową, elewacja budynku jest w opłakanym stanie. I nie tylko ona. Tym bardziej ciekawym będzie efekt końcowy ewentualnej renowacji tego obiektu – Wspólnota stara się tu o dofinansowanie na wykonanie dokumentacji niezbędnej do uzyskania pozwoleń na remont obiektu – mówi Monika Borzdyńska. – Zawnioskowana kwota to 26.445,00.



Łączna wnioskowana kwota na dofinansowanie remontów elbląskich zabytków to w tym roku 153 608, 63 zł.