Pod koniec czerwca br. Rada Miejska przyjęła „Program wyrównywania szans osób z niepełnosprawnościami na lata 2007-2010”. Program, który powstał przy szerokim udziale organizacji pozarządowych, obejmuje różne obszary życia, takie jak: Promocja zdrowia, Edukacja, Zatrudnienie, przekwalifikowania, szkolenia, Budownictwo i komunikacja oraz Integracja społeczna.
Zgodnie ze współczesnym rozumieniem niepełnosprawności, celem programu jest przystosowanie świata do możliwości osoby z niepełnosprawnością. Jeszcze do niedawna starano się przystosować osobę niepełnosprawną do świata ludzi zdrowych, co z góry skazywało ją na przegraną pozycję. To nowoczesne podejście odzwierciedla różnica w określeniach: „osoba niepełnosprawna” i „osoba z niepełnosprawnością”.
Z doświadczeń lat 2003 - 2006
Przyjęty przez Radę Miejską dokument jest kontynuacją pierwszej edycji Programu, realizowanej w poprzedniej kadencji władz samorządowych. Poprzednia i bieżąca edycja Programu opracowana została przez zespół pod kierunkiem Pełnomocnika Prezydenta Miasta ds. Osób Niepełnosprawnych – Barbary Dyrli, złożony z przedstawicieli organizacji pozarządowych, zajmujących się osobami niepełnosprawnymi i przedstawicieli Urzędu Miejskiego. Jest to pierwszy program społeczny w Elblągu, który powstał przy tak szerokim udziale organizacji pozarządowych. Formuła ta sprawdziła się, dając wymierne efekty.
W niniejszej edycji programu, za poszczególne obszary odpowiedzialni byli: Alicja Tomczyk (promocja zdrowia), Teresa Bocheńska (edukacja), Ewa Sprawka (zatrudnienie), Beata Peplińska-Strehlau (budownictwo i komunikacja), Teresa Miłoszewska (rehabilitacja społeczna).
Pracując nad aktualnym programem, zespół wziął pod uwagę dotychczasowe doświadczenia i wnioski oraz zgłaszane przez środowisko, nowe potrzeby, jak np. mieszkalnictwo chronione. Między innymi na skutek doświadczeń w realizacji poprzedniego programu uległa zmianie koncepcja tworzenia ciągów edukacyjnych dla dzieci z niepełnosprawnościami - od przedszkola do matury (nauki zawodu). Okazało się, że bardzo trudne jest przejście ze szkoły podstawowej do gimnazjum. Po długiej dyskusji i analizie aktualnej sytuacji zespół uznał, że najlepszym rozwiązaniem dla niepełnosprawnych uczniów jest utworzenie zespołów szkół na tym poziomie. Dużym osiągnięciem w obszarze edukacji było wypracowanie standardów placówek z klasami (oddziałami) integracyjnymi. Program zakłada wprowadzenie tych standardów do istniejących i nowo powstających placówek integracyjnych.
Nie udało się natomiast sporządzić bazy danych o osobach niepełnosprawnych, w tym o dzieciach, młodzieży i ich potrzebach. Zadanie to ponownie znalazło się w programie.
Obszary i cele działań
W Programie wyodrębniono pięć obszarów działań: Promocja zdrowia, Edukacja, Zatrudnienie-przekwalifikowania-szkolenia, Budownictwo i komunikacja, Integracja społeczna.
W obszarze „Promocja zdrowia” planowane są działania edukacyjne z zakresu profilaktyki zdrowotnej, w tym uzależnień, nauka udzielania pierwszej pomocy, pomoc i wsparcie dla osób z chorobami psychicznymi (w tym z depresją), utworzenie systemu wczesnej interwencji.
Dział „Edukacja” obejmuje działania, które pozwolą włączyć dzieci i młodzież, dla których jest to korzystne, do systemu edukacji ogólnodostępnej, wdrożenie wypracowanych standardów w placówkach integracyjnych, wsparcie dla rodzin uczniów z niepełnosprawnościami. W pierwszej kolejności założono utworzenie bazy danych oraz diagnozę potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami.
W dziale „Zatrudnienie, przekwalifikowania, szkolenia” za główne cele uznano zwiększenie zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami na otwartym rynku pracy i w służbie publicznej, wspieranie własnej działalności gospodarczej i spółdzielczości socjalnej, dostosowanie szkolnictwa zawodowego oraz systemu szkoleń dla dorosłych do potrzeb rynku pracy, podniesienie skuteczności pracy instytucji rynku pracy.
W stosunku do poprzedniej edycji, nowością jest obszar „Budownictwo i komunikacja”, w którym, w odpowiedzi na zgłaszane potrzeby, pojawiły się działania na rzecz utworzenia systemu mieszkalnictwa chronionego, w tym: opracowanie systemu rozwiązań dotyczących mieszkalnictwa dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych i rozwój usług wspomagających osoby niepełnosprawne w samodzielnym zamieszkiwaniu. W obszarze tym ujęte są także działania na rzecz dalszego udostępniania obiektów użyteczności publicznej i publicznych środków transportu.
Bardziej kompleksowo został też potraktowany obszar „Rehabilitacji społecznej”, gdzie zakłada się stworzenie warunków nie tylko do uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym, ale i do kreowania tego życia. Zakłada się tu działania na rzecz kształtowania wolnego od stereotypów wizerunku osoby niepełnosprawnej, uruchomienie infolinii dla osób niepełnosprawnych oraz strony internetowej prowadzonej przy współpracy wszystkich instytucji i organizacji. Jest tu ujętych szereg działań, które mają pomóc osobom niepełnosprawnym włączenie się w nurt życia społecznego, a także wzmocnić organizacje pozarządowe osób niepełnosprawnych. Jednym z efektów ma być powstanie stowarzyszenia osób chorych psychicznie i ich rodzin.
Harmonogram na rok 2007
Zgodnie ze sprawdzoną praktyką, program rozpisany będzie na roczne harmonogramy. Harmonogram na rok 2007 jest skromny, bo czasu zostało już niewiele. Zakłada m.in. wykonanie szeregu analiz i badań związanych z programem, organizację konferencji na temat kształcenia dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz konferencji na temat dobrych praktyk związanych z różnymi formami mieszkalnictwa chronionego, zatrudnienie od nowego roku szkolnego psychoterapeutów w przedszkolach z oddziałami integracyjnymi.
Program jest otwarty, może być modyfikowany, jeśli taka potrzeba wypłynie w trakcie jego realizacji – np. w wyniku przeprowadzonych badań, czy debat publicznych.
Pełen tekst artykułu dostępny jest na stronie www.razemztoba.pl
