Podsumowanie roku 2020. Edukacja w czasie pandemii

Jednym z większych wyzwań w okresie pandemii okazała się edukacja. Wybuch epidemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2 w marcu spowodował zamknięcie szkół, które z przerwą na wakacje i pierwszy miesiąc nowego roku szkolnego, nadal obowiązuje. Uczniowie i nauczyciele siedli przed komputerami, a bardzo szybko okazało się, że zdalne nauczanie znacznie różni się od tego tradycyjnego. Kiedy czeka ich powrót do sal lekcyjnych, tego nadal nie wiemy. Czego nauczył nas ten rok, co mimo przeszkód udało się zrealizować, a co przysporzyło największych trudności, zapytaliśmy prezydenta Elbląga, rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Elblągu i prezesa elbląskiego oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego. 
 

Witold Wróblewski, prezydent Elbląga
 

Rok 2020, podobnie jak lata poprzednie, był dla edukacji rokiem wyzwań. Przypomnę, z poprzednich lat  mamy za sobą wdrożenie reformy edukacji narzuconej przez PiS - likwidację gimnazjów, reorganizację szkół, ratowanie miejsc pracy nauczycieli,  strajki nauczycieli, wyzwania związane z organizacją egzaminów w  okresie strajków i wiele innych. Po reformie, która nie została przez rząd właściwie przygotowana, nie została też  zabezpieczona finansowo,  wydawało się, że nic gorszego nie może się już zdarzyć. Tymczasem rok 2020 przyniósł epidemię koronawirusa i związane z nią wyzwania.

Najważniejsze okazało się zapewnienie bezpieczeństwa. Należało tak zorganizować pracę przedszkoli i szkół, by zapewnić bezpieczeństwo dzieci, młodzieży i pracowników oświaty. Zgodnie z wytycznymi GIS  opracowane zostały procedury postępowania we wszystkich placówkach, na bieżąco zapewniano środki higieny, odbywał się stały monitoring stanu bezpieczeństwa i zachorowań w placówkach. Było to dla nas również dodatkowe wyzwanie finansowe. Dużym wyzwaniem było i jest zapewnienie ciągłości pracy żłobków i przedszkoli. Dzięki dobrej współpracy między placówkami nadal zapewniamy ich funkcjonowanie.

W zakresie kształcenia- wyzwaniem było przejście w tryb edukacji zdalnej, zabezpieczenie szkół i dzieci w dodatkowe komputery i sprzęt. Dla dyrektorów szkół, nauczycieli i uczniów  ten rok to zmiana trybu pracy ze stacjonarnej na zdalną, a dla samorządu zabezpieczenie szkół w niezbędny sprzęt. Nasze wszystkie szkoły podstawowe i zawodowe  w ciągu ostatnich czterech lat uzyskały wiele pomocy dydaktycznych, w tym sprzętu informatycznego z pieniędzy unijnych pozyskanych przez samorząd. Ponadto doposażyliśmy szkoły i uczniów w komputery z pieniędzy pozyskanych z programów Zdalna, Zdalna+ oraz Aktywna tablica. Łącznie pozyskaliśmy 260 tys. złotych na zakup ponad stu laptopów, które służą uczniom. Dodatkowo z budżetu miasta przeznaczyliśmy ok. 900 tys. złotych na wsparcie nauczycieli w zakupie sprzętu. Każdy otrzymał po 500 zł brutto na ten cel.
 

2020 rok przyniósł również poprawę obsługi finansowej szkół. W tym roku utworzyliśmy Elbląskie Centrum Usług Wspólnych. Dzięki temu zapewniliśmy bezpieczeństwo w zakresie ciągłości obsługi finansowej w szkołach i placówkach oświatowych, wprowadziliśmy jednolite systemy informatyczne w Centrum i  we wszystkich placówkach, wprowadziliśmy jednakową politykę rachunkowości w jednostkach o podobnych zadaniach, usprawniliśmy procesy decyzyjne związane z finansowaniem oświaty. Rok 2020 to był rok wdrożeniowy i dziś mogę powiedzieć, że założone cele  zostały zrealizowane. Nadal trwa proces doskonalenia jakości pracy na rzecz placówek.

Bardzo ważnym zadaniem było utworzenie Elbląskiego Centrum Edukacji Zawodowej. Dzięki tej inwestycji Elbląg stał się liderem w północnej Polsce w budowaniu nowoczesnego systemu kształcenia zawodowego. Dzięki dofinansowaniu ze środków unijnych zarówno w ECEZ, jak i we wszystkich szkołach zawodowych stworzone zostały 44 specjalistyczne pracownie wyposażone w wysokiej klasy sprzęt do nauki w 52 zawodach. Łącznie na kształcenie praktyczne w mieście wydano ok. 25 mln złotych.

Równolegle odbywały się szkolenia nauczycieli, staże dla uczniów w zakładach pracy i praktyki finansowane z kolejnych projektów: Lepszy w zawodzie i El- zawodowcy. Tutaj dużą trudnością było dokończenie staży w okresie epidemii.

Kontynuowaliśmy również unijne projekty w ramach szkolnictwa ogólnokształcącego. Kolejne 6 mln wydatkowane zostało między innymi na doposażanie 76 pracowni w szkołach podstawowych i ogólnokształcących, czy powstanie w Szkole Podstawowej nr 19 międzyszkolnej pracowni eksperymentowania. W 2020 roku podpisana została również umowa, której beneficjentem jest CSE Światowid, a samorząd jako organ prowadzący partnerem, na realizację projektu pn. Akademia wzorowej edukacji. Jego wartość to ponad 5,8 mln złotych, które będzie przeznaczone na zakup sprzętu i pomocy dydaktycznych, stypendia dla 55 uzdolnionych uczniów szkół podstawowych, zajęcia wyrównawcze dla 1250 uczniów, czy wsparcie dla 500 rodziców.

Udało się również wiele zdziałać w zakresie poprawy dostępności do żłobków i przedszkoli. Podpisaliśmy umowę na budowę nowoczesnego przedszkola i żłobka na Zatorzu. Dla najmłodszych elblążan powstanie w nim 60 dodatkowych miejsc żłobkowych oraz nowoczesne przedszkole dla 150 przedszkolaków. Zmniejszyliśmy od nowego roku o 75 % odpłatność za żłobki w placówkach prowadzonych przez samorząd. Na jedno dziecko miesięcznie to zmniejszenie kosztów o 210 złotych, rocznie daje to rodzicom 2520 złotych oszczędności. Wprowadzenie dużej ulgi finansowej dla młodych rodziców oraz tworzenie dodatkowych miejsc w żłobkach to odpowiedź na potrzeby młodych ludzi chcących mieszkać i pracować w Elblągu, oraz wyraz solidarności z mieszkańcami w trudnym ekonomicznie okresie pandemii.
 

 dr inż. Jarosław Niedojadło, prof. uczelni, rektor PWSZ w Elblągu
 

Rok 2020 był dla PWSZ w Elblągu pełen nowych i nieoczekiwanych wyzwań, w głównej mierze spowodowanych pandemią koronawirusa. W marcu br. niemalże z dnia na dzień trzeba było przestawić uczelnię na system kształcenia zdalnego. Wymagało to pilnego wdrożenia do użytku kilku platform niezbędnych do prowadzenia zajęć w trybie online. Nauczyciele akademiccy na bieżąco musieli przebudować swoje zajęcia i zastosować nowe formy przekazu. Problemy sprawiał także przeciążony Internet.

Nie wszystkie zajęcia były możliwe do przeprowadzenia w trybie zdalnym, szczególnie dotyczyło to zajęć praktycznych, dlatego w okresie od maja do czerwca część z nich była skumulowana i przeprowadzona w trybie stacjonarnym. W międzyczasie dostosowywano procedury funkcjonowania uczelni do nowych okoliczności, opracowano regulamin sanitarny, zasady prowadzenia i zaliczania zajęć, w tym egzaminów dyplomowych.

Doświadczenia zdobyte w trakcie semestru letniego pozwoliły nam na lepsze przygotowanie się do drugiej fali pandemii w okresie jesienno-zimowym. Dopracowano niezbędne procedury, wdrożono w Uczelni platformę MS Teams jako podstawowe narzędzie do zdalnej pracy, przeszkolono w jej użytkowaniu nauczycieli, administrację oraz studentów. Nowy rok akademicki rozpoczęliśmy stacjonarnie, stopniowo zwiększając zakres kształcenia zdalnego. Aktualnie na większości kierunków studiów kształcenie odbywa się w trybie zdalnym, wyjątkiem są kierunki techniczne prowadzone w trybie hybrydowym. Dużym problemem jest organizacja i realizacja praktyk zawodowych, jednakże udaje nam się je skutecznie prowadzić.

Miniony rok był trudny dla studentów, gdyż oprócz konieczności odnalezienia się w nowym systemie kształcenia, wzrósł udział pracy własnej, a wymuszona izolacja wpłynęła na osłabienie wzajemnych relacji między nimi. Zamarło tzw. życie studenckie, nie było w tym roku Turbinaliów, ani tradycyjnych otrzęsin.

Mamy nadzieję, że w nowym roku zaczniemy wracać do normalności. Aktualnie intensywnie pracujemy nad opracowaniem strategii uczelni na kolejne lata. Przed nami duże wyzwania nie tylko dydaktyczne, ale także inwestycyjne. Planujemy budowę Centrum Kompetencji Społecznych. W naszych obiektach przy Al. Grunwaldzkiej 137 oraz ul. Zacisze 12 powstanie zespół nowoczesnych laboratoriów, w których studenci będą zdobywali nowe umiejętności m.in. z zakresu modelowania 3D, technologii mobilnych, Internetu Rzeczy, budowy i eksploatacji dronów, a w specjalistycznych pracowniach będą mogli kształtować swoje kompetencje społeczne. Jest to inwestycja za ok. 19 mln zł.

Gerhard Przybylski, prezes Oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego w Elblągu

To był okropny rok. Chyba inaczej nie da się tego określić. Dla dzieci i młodzieży ogromnie stracony, bo przecież nauka zdalna to nie to samo co bycie z nauczycielem w klasie. Dodatkowo oderwanie dzieci od środowiska, długotrwałe siedzenie przed komputerami na pewno odbije się na ich kondycji psychicznej. Nawet, teraz gdy przyszły ferie, oni cały czas są zamknięci w domach. Nie chcę oceniać czy to dobrze, czy źle, ale to będzie miało na młodych ludzi wpływ. Oni powinni mieć trochę ruchu, trochę powietrza. Kiedyś walczyliśmy z krzywymi kręgosłupami, to dopiero teraz będzie problem. Pedagogom i rodzicom, którzy w wielu przypadkach musieli wspierać dzieci podczas nauki zdalnej, nie było wcale łatwiej. 

Mam nadzieję, że z całej tej sytuacji wyciągniemy wnioski na przyszłość. Państwo powinno mieć zabezpieczone, tak jak to jest w innych krajach zachodnich np. Danii, dla każdego dziecka tablet i dostęp do szerokopasmowego internetu.
 

Nadal nie wiemy, jak to wszystko się zakończy. Należy mieć nadzieję, że będzie lepiej. Rozpoczęły się szczepienia, więc może powoli z tego dołka wyjdziemy. Dobrze byłoby, aby ta szczepionka dotarła do wszystkich. Każdy bez wyjątku, bez względu na to, jakie ma zapatrywania, powinien wziąć w tym udział. Jeśli nie dla siebie to dla innych. 
 

Wszystkim nauczycielom, pracownikom oświaty, rodzicom, całej społeczności życzę wszystkiego najlepszego  w 2021 roku.  Oby ten nowy rok pozwolił nam wrócić do normalności, w zdrowiu, aby to, co za nami było tylko nauką na przyszłość.

 

Rok 2020 zapamiętamy na długo. Zmienił się świat, a także nasze małe ojczyzny. Pandemia wszystko, co znaliśmy do tej pory, postawiła na głowie. Jak wpłynęła na Elbląg i życie elblążan?

Info.elblag.pl rozpoczyna cykl, w który podsumujemy miniony rok z perspektywy różnych dziedzin, od służby zdrowia, przez gospodarkę, inwestycje, politykę, na edukacji, kulturze i sporcie kończąc.