Ciąża jest pod każdym względem wyjątkowym okresem w życiu kobiety. Czy jednak, choć określa się go stanem błogosławionym, rzeczywiście jest on takim dla przyszłej matki? Wprawdzie istnieje przeświadczenie o tym, że w tym stanie kobieta posiada pewne przywileje, z których może skorzystać, ale ciężarne często czują się niezrozumiane, ignorowane i pomijane. Gdy proszą o pomoc, nie raz spotykają się z nieprzyjazną postawą. Zdarza się, że sama przestrzeń publiczna jest dla nich nieprzyjazna. Nie zauważamy, że odmienny stan zasługuje na odmienne traktowanie, nie uznajemy praw i przywilejów kobiet ciężarnych.
Jak powyższe problemy rysują się naszym mieście? Do swoistego testu przygotowywałyśmy się przez ostatnie tygodnie. Razem z Magdą, Pauliną i Agatą, elbląskimi „ciężarówkami” w różnym okresie ich błogosławionego stanu, zapraszamy na wędrówkę po Elblągu. Czy jednak przyjaznym ciężarnym? I czy prawa przysługujące kobietom w ciąży, to tylko obiegowe, niepisane frazesy, których w rzeczywistości – respektuje coraz mniej osób?
Elbląskie urzędy, poczta, banki..
Nieprzypadkowo na pierwszy ogień naszego testu poszły te instytucje. Znane są bowiem one ze swych długich kolejek. W większości państwowych urzędów i banków, przy okienkach znajdowały się kiedyś informacje, mówiące o obsłudze poza kolejnością m.in. kobiet w ciąży i mam z małymi dziećmi. Szukamy wraz z Magdą, będącą w drugim trymestrze ciąży informacji na ten temat. W żadnej z instytucji, jaką tego dnia odwiedziliśmy nie ma stosownych informacji, że kobieta w ciąży może być obsłużona poza kolejnością. Nie reaguje na to personel żadnej z instytucji. Dlaczego? Jak dowiadujemy się w jednym z urzędów uprzywilejowany zapis dla osób niepełnosprawnych, kobiet w ciąży i matek z dziećmi zniknął ze znowelizowanej Ustawy o pomocy społecznej w 2004 roku. Zaraz potem z okienek urzędów i sklepów zdjęto tabliczki z informacją o tym przywileju. - Dzisiaj kobieta w ciąży sama musi domagać się swoich praw – mówi nam pani w okienku. – Nie traktuję ciąży jako ułatwienia i przywileju, ale od czasu do czasu przydałaby mi się taryfa ulgowa – mówi Magda. Jednak posłusznie pobiera numerek i czeka cierpliwie na swoją kolej, aby załatwić swoje prywatne sprawy. W żadnej z odwiedzonych tego dnia instytucji nikt z petentów nie przepuścił Magdy poza kolejką. Na plus większości z tych placówek trzeba zapisać to, iż znajdują się w nich jedynie dodatkowe krzesła i stoją dystrybutory z wodą.
Hipermarkety
Innego spostrzeżenia podejścia do tego problemu (?) spodziewamy się w elbląskich hipermarketach. W większości z nich znajdują się bowiem specjalne kasy dla osób uprzywilejowanych, w której kobiety w ciąży są obsługiwane poza kolejnością. Paulina, 28-latka z pokaźnym już brzuszkiem, w każdym z dużych sklepów szukała takiego stanowiska, do którego nie stoi kolejka "zwykłych" klientów. Graniczyło to z cudem. A zapowiadało się pięknie. Bowiem już na hali sklepowej podeszła do nas pani z obsługi marketu i zaznaczyła, że w obiekcie znajduje się specjalna kasa pierwszeństwa, do której powinnyśmy się od razu udać – Nie liczmy na to, że ktoś nas przepuści – uśmiechnęła się Paulina. Jakby na potwierdzenie jej słów, stojący przed nami pan, spojrzał się na Paulinę, potem na jej brzuch i odwrócił się, czekając spokojnie na swoją kolej w kasie – Wyjaśniam to sobie w ten sposób, że każdy się spieszy i chce jak najszybciej być w domu – mówi młoda kobieta.
Spacer po parkingu przy elbląskich marketach był również dużym wysiłkiem i prawdziwym wyzwaniem dla Pauliny - Chciałabym móc kiedyś zaparkować blisko wejścia, na specjalnie stworzonym miejscu dla przyszłej mamy – rozmarza się Paulina.
Komunikacja miejska
Jazda na stojąco zatłoczonym autobusem lub tramwajem w dla kobiety w odmiennym stanie może być po prostu niebezpieczna – Zdarza się tak, gdy tłum np. napiera lub pojazd nagle hamuje – wyjaśnia nam Agata, trzecia i ostatnia z naszych „ciężarówek”. Agata ma męża Maćka, w czerwcu skończyła studia informatyczne i jest już prawie w 8 miesiącu ciąży – Badanie USG pokazało, ze będę miała syna – uśmiecha się Agata.
Agata pracuje i do pracy musi dojeżdżać autobusem. Stąd poprosiliśmy ją o opisanie swoich spostrzeżeń, zebranych w elbląskich środkach komunikacji miejskiej – Najgorzej jest, gdy popołudniami wracam do domu – mówi – Bywa, że autobus jest tak przepełniony, że nie ma miejsca gdzie stanąć, nie wspominając już o zajęciu miejsca.
Pasażerowie jednak miejsca Agacie z reguły ustępują - Raz zdarzyło mi się usłyszeć, że jak mi ciężko stać, to powinnam w domu siedzieć - opowiada kobieta. – Uśmiechnęłam się tylko na to stwierdzenie. Potem pomyślałam, że to smutne, bo to dziecko, które niebawem urodzę, jest przecież obywatelem wyczekiwanym przez ten kraj, w którym rodzi się coraz mniej dzieci, a każde nowe życie jest dla niego błogosławieństwem. I ten ciężar, który noszę, włoży kiedyś swoje siły w to, żeby za kilkadziesiąt lat dowcipny pan z autobusu dostał swoją zasłużoną emeryturę od Państwa – opowiada Agata.
W elbląskiej komunikacji miejskiej, znajdują się tylko znaki graficzne „dla inwalidy” lub „dla osób z dzieckiem na ręku” i takie miejsca pasażer obowiązany jest zwolnić osobie uprawnionej. O ciężarnych nie ma tu wzmianki.
Przykłady dobrych praktyk w innych miastach Polski?
Tak, są. W Rzeszowie, pod urzędami, szpitalami, marketami i galeriami handlowymi powstać mają miejsca parkingowe, specjalnie dla kobiet w ciąży. Przygotowano także opatentowany znak „kobieta w ciąży”, który udostępniony ma być tamtejszym zainteresowanym podmiotom.
We Wrocławiu natomiast "ciężarni" mężczyźni pojawili się 30 października w tamtejszych tramwajach i autobusach w ramach akcji "Dbamy o mamy". W ten sposób studenci szkoły aktorskiej zachęcali pasażerów do ustępowania miejsca kobietom w ciąży.
A Elbląg? – Nadal pozostaje niezmienny – zgodnie odpowiadają trzy „ciężarówki”.
Magdalenie Andrysiak, Paulinie Kotańskiej i Agacie Masztalerz autorka serdecznie dziękuje za pomoc przy powstawaniu niniejszego artykułu.
Moja zona w ciazy w Carrefourze nie czeka przy "swojej kasie". Po prostu przechodzi na sam początek kolejki i tyle.
To się zgadza. Najbardziej przykre w tym wszystkim jest to że w komunikacji czy też przy kasach znieczulica panuje wśród osób starszych. Pamietam jak z duzym burzuchem jechałam tramwajem do szpitala na badania i starsza pani staneła nade mną i powiedziała ze mam jej ustąpić miejsca bo ją nogi bolą jak odpowiedziałam że nie bo też żle się czuje to zrobiła taką awanturę na cały tramwaj że mysłałam że tam urodzę. Podobnie jest jak się już ma swoją pociechę rzadko się zdarza zeby ktos ustąpił miejsca w autobusie a o kasach w hipermarkecie to mżna zapomniec.
Jak byłam w ciąży, raz tylko spotkałam się z miła sytuacją, tzn. stanęłam w kolejce w Carrefourze (nigdy nie wykorzystywałam tego, że byłam w ciąży, choć przyznam, że nie raz miałam ochotę) i pani, która siedziała na kasie dość głośno powiedziała "Pani w ciąży", odpowiedziałam tak, a ona na to proszę przepuścić tą panią, wszyscy spojrzeli się na mnie tak jakbym nie wiadomo jaką krzywdę im wyrządziła. Kobieta na kasie bardzo uprzejma, jeszcze mnie przeprosiła, że od razu mnie nie zauważyła. Byłam bardzo pozytywnie zaskoczona.
Jak rozumieć dzisiejszą sytuację na poczcie przy ul. Ogólnej koło SM NAD JAREM, gdzie pewna Pani w ciąży została wpuszczona bez kolejki bo jakiś Pan się zlitował, ale absolutnie żadnego słowa dziękuję itp. Zupełnie nic, bez słowa podeszła do okienka, zrobiła malutką awanturę że listonosz nie wszedł na piętro, ale zostawił awizo, i jak gdyby nigdy nic odeszła. Brak kultury czy ją zatkało na ten jak że mało spotykany gest ze strony ludzkiej życzliwości.
Gdańsk Tesco ,żona w ciąży do kasy z "PIERSZEŃSTWEM" PANI w kasie niby jej nie widzi a przed nami 5panów kupujących wódeczke i ŻADNEJ REAKCJI!! WIĘC NIE ***O...mi o żadnych przywilejech w tYm Popier.... kRaju !!!
za czasów komuny nie było lepiej będąc w 9 miesiącu ciąży jechałam autobusem komunikacji miejskiej stałam nikt nie ustąpił mi miejsca więc nic się nie zmieniło nadal jest przysłowiowe chamstwo
20 godzin przed urodzeniem syna,4 lipiec ,upał ze 40 stopni i autobus linii nr 11 jadący z Zawady na Bema do przychodni ( oczywiście z zamkniętymi oknami) i co i nic a raczej nikt mi miejsca nie ustąpił. Co prawda było to 9 lat temu ale jak widzę to nic się nie zmieniło :( smutne
Nie tylko w urzędach, sklepach czy komunikacji miejskiej jest taka znieczulica dla ciężarnej. Otóż niedawno spotkałam się z całkiem nie miłą sytuacją w jednej z poradni dla kobiet. Jestem w 8 m-cu ciąży (zagrożonej) byłam na badaniu kontrolnym, miałam wizytę na 16:30, więc jak każda zarejestrowana pacjentka przyjechałam do przychodni weszłam a tam jak zwykle brak miejsc dla kobiet oczekujących (ale pomińmy ten fakt) Pani w rejestracji powiedziała mi, że mam się spytać oczekujących Pań która ostatnia i czekać, jestem cierpliwa i miałam czas więc mogłam poczekać gdyby nie fakt, że oczekując na moją kolej wejścia do gabinetu stałam na nogach 3 godz a na krzesełkach siedzących siedziały Panie nie ciężarne młodsze ode mnie i żadna nie ustąpiła mi miejsca bo co będą one stały jak mogą siedzieć.
Słyszałem , że ma wejść rozporządzenie o noszeniu krzesełka rozkładanego przez kobiety ciężarne,który ten problem rozwiąże, Góra myśli koszta żadne , Jak widać państwo dba o zrowie kobiet ciężarnych.
kobiety zenujace jestescie, widze ze ciaza to dla was choroba, chyba wam zal ze zachlac ryja ne mozna. same sobie pastuchy takie swiadoctwo wystawiacie. pracowalem z klilkoma kobietami i kazda po 3 tygodniach na L4