Nauczycielska pensja finansowym Eldorado?

Od kilku dni trwa ożywiona dyskusja w sprawie listy płac polskich nauczycieli, którą to opublikowała „Gazeta Wyborcza”. Dziennikarze zebrali przykłady nauczycieli z miast i wsi, z różnym stażem pracy i doświadczeniem. I wyniki są zaskakujące. Bowiem finansowy rozstrzał w nauczycielskich pensjach jest ogromny. Dziennikarze doszli do zaskakującego wniosku: pensja nauczycieli powinna zależeć od awansu zawodowego, ale w rzeczywistości wysokość zarobków pedagogów różnicuje ilość godzin pracy dodatkowej.

Są więc rekordziści, jak np. nauczyciel z Warszawy, który zarabia 8,5 tys. zł netto, ale ciężko pracuje w dwóch szkołach i udziela mnóstwo korepetycji. Po drugiej stronie była nauczycielka, która po 20 latach pracy musi się utrzymać w Radomiu za 1,7 tys. zł (taka pensja, jak wynika z listy płac opracowanej przez „Wyborczą” nie jest rzadkością), a do tego wakacje ma niepłatne, bo społeczna szkoła zatrudnia ją na 10-miesięczne umowy.

Są jednak nauczyciele, którzy muszą przeżyć za blisko 1,5 tys. zł miesięcznie, nawet w dużych miastach. Skąd takie różnice? Pensja nauczycieli zależy teoretycznie od stażu pracy i doświadczenia, czyli od stopnia awansu zawodowego. Lista płac nauczycieli stworzona przez ‘Wyborczą” jednak ujawnia, że nie to najbardziej różnicuje nauczycielskie zarobki. Ważniejsze jest, ile godzin dodatkowej pracy - czy to nadgodzin w swojej szkole, czy lekcji w sąsiednich szkołach - znajdzie sobie pedagog. Tracą ci, którzy mieszkają na wsiach albo uczą w małych szkołach i nie mają gdzie sobie dorobić.

A jak sytuacja kształtuje się w elbląskiej oświacie? Ilu nauczycieli na chwilę obecną jest zatrudnionych w elbląskich szkołach? - Według sprawozdawczości Systemu Informacji Oświatowej na dzień 31 marca 2012r. Gmina Miasto Elbląg zatrudnia w szkołach łącznie 1716 pracowników pedagogicznych, co stanowi 1565,22 etatu. - informuje Kamil Czyżak z Biura Prasowego UM, posiłkując się danymi uzyskanymi z Departamentu Edukacji. - Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień w pięciodniowym tygodniu pracy, co zostało określone w art. 42 Karty Nauczyciela. – wynika z informacji otrzymanych od Departamentu Edukacji.

Wynagrodzenie nauczyciela zależne od godzin pracy dodatkowej?

W związku z tym, że jak ujawnia „Wyborcza”, nauczycielska pensja zależy w większości od tego, ile godzin dodatkowej pracy znajdzie sobie nauczyciel w swojej czy sąsiedniej szkole zapytaliśmy Departament Edukacji o to, ile w takim razie godzin pracy dodatkowej, może mieć pedagog? - Ustawa Karta Nauczyciela jednoznacznie stanowi w art. 35, że w szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania, nauczyciel może być obowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych zgodnie z posiadaną specjalnością, których liczba nie może przekroczyć 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. – czytamy w informacjach przesłanych od Departamentu Edukacji.

Przydzielenie nauczycielowi większej liczby godzin ponadwymiarowych może nastąpić wyłącznie za jego zgodą, jednak w wymiarze nieprzekraczającym 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczyciela.

Zgodnie z przepisami, nauczycielowi w ramach etatu można więc przydzielić tylko 18 lekcji w tygodniu plus dwie godziny na zajęcia wyrównawcze, a w liceach jedną. Powyższe przepisy składają się na tzw. nauczycielskie pensum. Resztę 40-godzinnego czasu pracy nauczyciele mogą poświęcić na przygotowanie zajęć, sprawdzanie uczniowskich prac oraz dokształcanie się. Nikt im jednak nie zabrania w tym czasie dorabiać - to jest legalne.  Nauczyciele z listy „Gazety Wyborczej” - wyszukani wyrywkowo, z różnych szkół – jak się okazuje, pracują trzy, pięć, a nawet dziesięć godzin tygodniowo ponad etat.

Statystyki mówią, nauczyciele podsumowują...

Zapytaliśmy Departament Edukacji o to, czy są prowadzone statystyki, ile średnio zarabia elbląski nauczyciel? – Średnie wynagrodzenie nauczycieli jest różne dla poszczególnych stopni awansu zawodowego. Zgodnie odpowiednimi artykułami ustawy budżetowej na rok 2012 kwota bazowa dla nauczycieli w tym roku wynosi: od 01.01.2012 r. do 31.08.2012 r. – 2618,10 zł, a od 01.09.2012 r. do 31.12.2012 r. – 2717,59 zł. Powyższe dane określa odpowiedni artykuł Karty Nauczyciela – dane te są ogólnie dostępne. – czytamy w oświadczeniu.

Wysokość wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu. Zależne jest ono od posiadanych kwalifikacji, stopnia awansu zawodowego nauczyciela, oraz wymiaru zajęć obowiązkowych. Najwyższe wynagrodzenie osiągają nauczyciele posiadający wykształcenie wyższe (magisterskie) z przygotowaniem pedagogicznym i stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego.

Na wynagrodzenie nauczycieli – poza wynagrodzeniem zasadniczym, wpływ mają też inne składniki: dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny, za warunki pracy, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowo i godziny doraźnych zastępstw, jak też nagrody.

Jednak, jak zauważa jeden z nauczycieli elbląskiego gimnazjum, który pragnie pozostać anonimowy, statystyki prowadzone przez MEN są utopią. - MEN publikuje zazwyczaj średnią zarobków, która wbrew nazwie wcale nie jest arytmetyczną średnią nauczycielskich pensji. – mówi nasz rozmówca. - Jest abstrakcyjnym, matematycznym tworem, przydatnym do obliczeń budżetowych. – wyjaśnia.

Gdyby rzeczywiście tak było, to pensja nauczyciela z najwyższym stopniem zawodowym – dyplomowanego, który - jak czytamy w informacjach przesłanych nam przez Biuro Prasowe UM - otrzymuje 184% kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej, to łatwo policzyć, że wtedy każdy nauczyciel dyplomowany zarabiałby gładko ponad 5 tysięcy złotych. – Powtarzam kolejny raz, że to utopia. – mówi nasz rozmówca.

To by znaczyło, że w całym kraju nauczyciele już po 10 latach pracy powinni zarabiać ok. 3,5 tys. zł netto.  I to tylko za 18 godzin lekcyjnych w tygodniu. A tak nie jest. Jeśli ktoś tę średnią wyciąga, to znaczy, że dorabia nadgodzinami, ale tego już statystyka MEN nie pokazuje.

To zapewne dlatego oświatowi związkowcy nauczycielskiego pensum bronią jak niepodległości. Nie po to, aby nauczyciele pracowali lekko, ale aby im umożliwić dorobienie do skromnych pensji podstawowych. I stąd zapewne dziennikarze „Wyborczej” stworzyli listę płac nauczycieli bazując na żywych, nauczycielskich organizmach z całej Polski i ich rzeczywistych, bardzo zróżnicowanych zarobkach. - począwszy od szkół stowarzyszeniowych, które płacą nauczycielom bardzo mało, a wymagają więcej pracy i nie muszą zatrudniać ich według Karty, aż po polskie szkoły publiczne w dużych i srednich miastach.

Lista płac nauczycieli dostępna jest na stronie.