Zobacz, które budynki zostaną wkrótce wyburzone. Niektóre z nich kryją niezwykłą historię

W Magistracie realizowany jest Plan rozbiórek budynków gminnych przewidzianych na lata 2012-2015. W tym czasie, do wyburzenia przeznaczono 36 budynków. Obecnie trwają wykwaterowania z kilku budynków gminnych. Wszystkie, oprócz tego znajdującego się przy ul. Pułaskiego 10 i 10A mają zostać wyburzone.

Z powodu złego stanu stanu technicznego oraz ze względu na inwestycje miejskie, niektóre budynki należące do gminy są sukcesywnie wyburzane. Przez ostatnie trzy lata z miejskiego krajobrazu zniknęło 8 budynków mieszkalnych. Były to budynki przy ulicach: Browarnej 46-52, Grochowskiej 49, Fabrycznej 31, Traugutta 35 i 57, Warszawskiej 123, Grunwaldzkiej 123 i na Placu Grunwaldzkim 3.

Obecnie realizowany jest plan rozbiórek budynków gminnych na lata 2012 – 2015. Do wyburzenia zaplanowano łącznie 36 budynków, tj. 216 lokali mieszkalnych. Budynki znikną z przestrzeni miejskiej w momencie, kiedy uda się wykwaterować wszystkich lokatorów. Jak mówi Monika Borzdyńska, rzecznik prasowy prezydenta Elbląga, zakończono wykwaterowanie z 9 budynków gminnych, tj. 52 lokali mieszalnych, z czego 6 zostało rozebranych. - Aktualnie trwają wykwaterowania z następujących budynków gminnych: Obrońców Pokoju 3,4,5; Pułaskiego 10 i 10A; Malborska 36; Browarna 23; Grunwaldzka 1A; Nowodworska 50; Traugutta 64. Dotychczas z przedmiotowych budynków wykwaterowano 27 rodzin – mówi rzecznik prasowy prezydenta Jerzego Wilka. 

Jakie budynki zostaną wyburzone jeszcze w tym roku? - Nie da się przewidzieć rozbiórki budynków na dany rok, ponieważ jest to uzależnione od ilości pozyskanych przez Miasto lokali zamiennych dla rodzin zamieszkujących w tych budynkach – mówi Monika Borzdyńska. - Rodziny są przekwaterowywane do lokali zamiennych sukcesywnie z chwilą odzyskania odpowiedniego mieszkania gminnego z naturalnego ruchu ludności oraz do lokali w budynkach nowo wybudowanych lub wyremontowanych, np. budynki przy ul. Zw. Jaszczurczego 20 oraz Obr. Pokoju 40 – dodaje.

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z miejsc, które są obecnie wykwaterowywane. Wszystkie, oprócz Willi przy ul. Pułaskiego 10 i 10A zostaną wyburzone. W związku z tym, że niedługo historia tych budynków pójdzie w zapomnienie, poprosiliśmy Panią Wiesławę Rynkiewicz-Domino, kustoszkę z Muzeum Archeologiczno-Historycznego o przypomnienie dziejów tych miejsc. - Niewątpliwie stan niektórych budynków jest zły, ubywają z naszego krajobrazu budynki, których nie będzie żal. Mam tu na myśli takie typowe "czynszówki", czyli dom przy ul. Traugutta 64. Jest to typowy czynszowy, ceglany dom, wielorodzinny - mówi Wiesława Rynkiewicz-Domino. 

Są też na tej liście domy, które należą do kategorii domów budowanych na drogach wzdłuż ulic wylotowych. - Są to niewielkie domy, które postawione obok siebie dają pewną historię, która mówiłaby nam, jak dopasowywano domy do parcel, jakie zajmowały - mówi Wiesława Rynkiewicz-Domino. - Niewielki domek przy ul. Browarnej 23 jest świadkiem czasów, kiedy właściciele stawiali domy, jakie były im potrzebne w obrębie parceli, którą posiadali. Ten dom przypomina o bardzo dawnym charakterze ulicy Browarnej. Była to nie tylko ulica wylotowa. Wzdłuż niej, znajdowały się działki głównie o przeznaczeniu ogrodniczym, dlatego domy tam stawiane, są niewielkie - dodaje. 

W dawnych czasach, wiele domów stojących przy ul. Browarnej należało do mieszczan mieszkających w obrębie Starego Miasta, którzy mieli tam niewielkie nieruchomości użytkowane latem. Domy letnie stawiano tam już w początku XVI wieku. – W XIX wieku takie domy zaczęto przeobrażać w domy całoroczne i prawdopodobnie z takim przypadkiem mamy tu do czynienia – mówi Wiesława Rynkiewicz-Domino.

 
Podobna sytuacja dotyczy domu przy ul. Malborskiej 36. Dom, sądząc po elementach wewnętrznych powstał na przełomie XIX i XX wieku, ale sam układ jest dużo wcześniejszy. – Trzeba pamiętać, że ulica ta, była traktem wychodzącym z Elbląga, była znacznie dłuższa i prowadziła przez część zwaną „Nowym Miastem Elblągiem”. Ulica była także najstarszym traktem prowadzącym do Malborka, stąd jej nazwa. – mówi Wiesława Rynkiewicz-Domino. – Wzdłuż ul. Malborskiej znajdowały się parcele, które użytkowano, jako ogrody letnie czy rzemieślnicze, które musiały znajdować się poza terenem Nowego Miasta – dodaje. 

Ulica Malborska i przyległe do niej Czerniakowska i Fabryczna w dużym stopniu zachowała charakter przedwojennej ulicy wychodzącej poza Centrum. – Ten dom jest niewielki, z sienią przelotową na tylnej części parceli z oficyną oraz takimi elementami, które zachowały się wewnątrz: drzwi sieniowe, schody drewniane z balustradą i inne elementy stolarki – mówi Wiesława Rynkiewicz-Domino.



Domy przy ul. Obrońców Pokoju są to domy typowo czynszowe, postawione z myślą o wynajmie. – Ich przeznaczeniem jest użytkowanie przez więcej jak jedną rodzinę i to są domy, o których dziś powiedzielibyśmy zakładowe. Związane są z domami czynszowymi, stawianymi dla pracowników elbląskich fabryk. W tym przypadku dla zakładów Schichaua – mówi kustoszka elbląskiego Muzeum. – Większość stawianych domów z ulicy Obrońców Pokoju i Wiejskiej pochodzi mniej więcej z tego samego czasu i były stawiane na potrzeby pracowników przemysłowych – dodaje. Patrząc na całą ulicę ze skromną, niewysoką zabudową można stwierdzić, że jakaś część historii po wyburzeniu tych budynków pójdzie w zapomnienie. 



Kamienica przy ul. Grunwaldzkiej 1, przypomina typ domów stawianych mniej więcej w połowie XIX wieku. Ta część, która jest oznaczona do rozbiórki, czyli 1A, niewielka przybudówka od strony rzeki Kumieli sprawia wrażenie późniejszej. – Często na narożnych parcelach zwiększano przestrzeń poprzez właśnie takie dobudówki. Sprawia ona wrażenie najmłodszej budowli z tych przeznaczonych do wyburzenia, ale warto przy rozbiórce wykonać dokumentacje fotograficzną. Według starszych przekazów w tym miejscu była zabudowa, możliwe więc, że fundamenty budynku pochodzą z wcześniejszego okresu niż widoczna część budynku – mówi Wiesława Rynkiewicz-Domino. 

 
Willa przy ul. Pułaskiego 10 została wzniesiona w konkretnym czasie i dla konkretnej osoby. Powstała ona rok po śmierci Ignatza Grunaua na zlecenie jego syna Georga. – Jest to przykład typowej willi podmiejskiej, powstał z myślą o funkcji wypoczynkowej w okresie letnim. Georg Grunau, tak samo, jak jego ojciec prowadził w Elblągu działalność przemysłową i należał do znakomitych, świetnie wykształconych elblążan – mówi kustoszka elbląskiego Muzeum. 

Ostatni dom, z którego obecnie wykwaterowywani są mieszkancy znajduje się przy ulicy Nowodworskiej 50. 



Jak mówi, posiadająca niesamowitą wiedzę o historii naszego Miasta, Wiesława Rynkiewicz-Domino, mimo , że budynki z zewnątrz wyglądają na ruiny, kryją wewnątrz całkiem przyzwoite elementy stolarki. Można by je wykorzystać, sprzedać czy oddać osobom, które doceniają wartość takich rzeczy. Warto zastanowić się nad zachowaniem, choć niewielkiej części historii Elbląga.