Studium budowy kanału przez Mierzeję przyjęte!

Studium wykonalności Budowy Kanału Żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną zostało pozytywnie zaakceptowane. Twórcy dokumentu uznali, iż nie ma żadnych przeciwwskazań do realizacji inwestycji. Zawarte w Studium wyniki przeprowadzonych analiz dają rekomendacje dla realizacji projektu.

Spośród czterech badanych lokalizacji (Skowronki, Nowy Świat, Przebrno i Piaski) jako najlepsze miejsce na tę inwestycję wskazano Skowronki, gdzie długość kanału będzie wynosiła 1100 metrów.  Wśród najważniejszych argumentów przemawiających za realizacją przedsięwzięcia autorzy Studium wymieniali między innymi: połączenie dróg wodnych E60 i E70, skrócenie drogi dotarcia i wykorzystanie potencjału Portu Morskiego w Elblągu, zminimalizowanie kosztów transportu, zmniejszenie emisji spalin, czy rozwój turystyki na Zalewie Wiślanym. Zespół opracowujący dokument stwierdził także, iż budowa kanału żeglugowego nie będzie miała negatywnych skutków dla środowiska. 

Wnioskodawcą przedsięwzięcia był Urząd Morski w Gdyni, działający w imieniu Konsorcjum, które powstało 21 maja 2007 roku. Przedmiotem Studium Wykonalności była ocena opłacalności i zasadności budowy Kanału Żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną. W ramach Studium dokonano analiz, których celem było uzasadnienie celowości realizacji projektu w następującym zakresie: od strony prawidłowości przyjętych rozwiązań instytucjonalno-prawnych, lokalizacji inwestycji, z uwzględnieniem aspektów ochrony środowiska przyrodniczego oraz programu Natura 2000, przyjętych rozwiązań technicznych, w tym technologicznych, oceny oddziaływania na środowisko, analiz finansowych i ekonomicznych oraz analiz społeczno-ekonomicznych. 

Z wykonanych analiz wynika, że z trzech możliwości połączenia portu Elbląg i portów Zalewu Wiślanego z Morzem Bałtyckim (pierwsza przez rosyjską część Zalewu Wiślanego i Cieśninę Pilawską, druga przez rzekę Szkarpawę, Wisłę i Martwą Wisłę, trzecia przez nowobudowany Kanał Żeglugowy w polskiej części Mierzei Wiślanej), tylko nowobudowany Kanał Żeglugowy zapewnia uzyskanie swobodnej drogi wodnej, o parametrach odpowiadających potrzebom potencjału portowego Elbląga, normom międzynarodowym (Unii Europejskiej) dla tej kategorii dróg wodnych, a także pozwalające na uzyskanie opłacalnych wskaźników finansowo-ekonomicznych oraz społeczno-ekonomicznych.

Rezultatem projektu ma być uzyskanie bezpośredniego połączenia Zalewu Wiślanego z morzem w granicach Polski oraz dostępność Portu Morskiego Elbląg dla statków morskich wszystkich bander o zanurzeniu do 4 m, długości do 100 m, szerokości do 20 m.

Uwarunkowane jest to realizacją zadania:

- „Przebudowa wejścia do Portu Elbląg wraz z pogłębieniem torów podejściowych do portów Zalewu Wiślanego” gdzie przyjęto identyczne parametry.

- Osiągnięcie przez Port Morski Elbląg przeładunków co najmniej 3,5 mln t rocznie, to jest o co najmniej 3 mln t więcej, niż bez budowy kanału,

- Skrócenie drogi morskiej w relacji Elbląg - Trójmiasto o 52 mM (94 km), Elbląg - porty Europy Zachodniej o 33 mM (61 km) i Elbląg - porty wschodniego Bałtyku o 8 mM (15 km),

- Dostępność Zalewu Wiślanego i przystani nad nim leżących dla jachtów od strony morza,

- Dostępność morza dla jachtów bazujących w przystaniach Zalewu i żeglujących po Zalewie, zwiększająca atrakcyjność żeglarstwa nad Zalewem,

- Możliwość wypłynięcia na morze statkiem turystycznym z Zalewu Wiślanego uatrakcyjniająca pobyt turystyczny nad Zalewem,

- Możliwość przemieszczania się turystów drogą morską w relacjach: miejscowości Mierzei Wiślanej - Trójmiasto i miejscowości na południowym brzegu Zalewu – Trójmiasto, odciążające transport drogowy,

- Dostępność atrakcji krajoznawczych oraz dziedzictwa kulturowego o randze europejskiej w rejonie Zalewu Wiślanego (dotyczy to miast: Elbląg, Frombork, Kadyny, Tolkmicko) dla statków turystycznych żeglugi przybrzeżnej od strony morza),

- Skrócenie czasu rejsów turystycznych z Trójmiasta do Elbląga, Fromborka i Krynicy Morskiej w porównaniu z Martwą Wisłą i Szkarpawą o około 5 godzin (przy zastosowaniu wodolotów).

W studium wykonalności przeanalizowano 4 lokalizacje kanału, którymi były: Skowronki w Gminie Sztutowo, Nowy Świat w Gminie Sztutowo, Przebrno w Gminie Krynica Morska i Piaski w Gminie Krynica Morska.

Dodatkowo dla każdej z czterech lokalizacji rozpatrzono trzy warianty połączeń drogowych (dwa mosty zwodzone, most wysoki, tunel). Najkorzystniejszym rozwiązaniem okazała się budowa Kanału Żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, zlokalizowanego w Skowronkach.. Przy wyborze lokalizacji uwzględniono kryteria związane z ograniczaniem negatywnego wpływu projektu na środowisko przyrodnicze, a także z  naturalnym ukształtowaniem i predyspozycjami terenu.

Jeżeli chodzi o oddziaływanie inwestycji na środowisko naturalne, to autorzy Studium stwierdzili, że nie będzie miała ona negatywnych skutków zarówno w trakcie budowy, jak i eksploatacji Kanału Żeglugowego.

W przeprowadzonej analizie ekonomicznej rozpatrzono natomiast szereg korzyści, jakie przyniesie realizacja projektu Gminom położonym nad Zalewem Wiślanym. Podstawowe wynikają z oszczędności na kosztach transportu i z przyśpieszenia rozwoju gospodarczego.

Zdaniem autorów Studium Kanał Żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną warunkuje lepsze wykorzystanie nie tylko potencjału Portu Morskiego w Elblągu oraz portów Zalewu Wiślanego, ale także portów Gdańska i Gdyni. Nastawione są one na obsługę dużych ładunków towarowych, natomiast port elbląski i porty Zalewu Wiślanego obsługiwałyby określone grupy usługobiorców małych. Wypełniałby istniejące nisze rynkowe. Z ekonomicznego punktu widzenia korzyści z budowy Kanału odniesie również Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej i jego porty. Zalew jest akwenem zamkniętym i naturalną koleją rzeczy każda inwestycja zwiększająca dostęp do niego jest korzystna dla wszystkich.

Projekt „Budowa Kanału Żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną” obejmuje zakres rzeczowy, na który składają się: śluza o długości 200 m, szerokości 25 m i głębokości 5m zamykana z obu stron wrotami, zasadnicza część kanału na długości około 1100 m, szerokości H = 60 m (100 m lokalnie na długości 200 m) oraz głębokości 5 m wraz z obudową brzegów i umocnieniami skarp nadwodnych, falochrony osłaniające akwen portowy i wejście do kanału od strony morza, naturalny wygaszacz falowania w porcie od strony morza, nowy tor podejściowy do Kanału Żeglugowego od strony morza o głębokości 5,5 m i szerokości 60 m oraz nowy tor podejściowy od strony Zalewu Wiślanego na odcinku od kanału do pławy ELB10 o szerokości 60 m i głębokości 4 m w pierwszym etapie realizacji (głębokości toru uzgodniono z Urzędem Morskim w Gdyni).

Ponadto na projekt składają się: nabrzeża postojowe na kanale i w porcie od strony morza, dalbowe stanowisko wyczekiwania od strony Zalewu Wiślanego, dwa niskie mosty zwodzone z drogami dojazdowymi, infrastruktura techniczna (drogi serwisowe, mechanizmy otwierania i zamykania wrót śluzy i mostów zwodzonych) niezbędna do prawidłowego funkcjonowania kanału żeglugowego, oraz tory żeglugowe, podejściowe do portów Zalewu Wiślanego.