Elbląg na przestrzeni wieków miał możliwość bycia pod opieką władców różnych państw. Czasami byli to zdobywcy, którzy starali się wydobyć z naszego miasta jak największe zyski, a czasami władcy, którzy mieli swoją koncepcję rozwoju miasta.
Przyglądając się historii przez pryzmat map, planów i wędrówek terenowych możemy znaleźć pozostałości praktycznie każdej epoki. Nie trudno odszukać w okolicy grodziska pruskie wielokrotnie zdobywane przez Krzyżaków i ponownie odbijane przez Prusów. W wielu miejscach możemy spotkać pagórki noszące nazwę szwedzkich lub francuskich szańców. Krążą legendy o skarbach, zarówno pruskich, jak i krzyżackich, a nawet francuskich i rosyjskich. Nie wspomnę tu już o Bursztynowej Komnacie, która jest ukryta w... no nieważne gdzie, w każdym razie niedaleko. To jest historia, którą możemy zobaczyć. Aby ułatwić te spotkania i umożliwić ich umiejscowienie w czasie poniżej prezentujemy władców którzy byli związani w jakiś sposób z naszym miastem.
Warto zwrócić uwagę na okres przynależności Elbląga do Polski: 1466 - 1772.
1. Herman von Salza (1210-1239)
- 1215 - król węgierski Andrzej II nadaje Krzyżakom ziemię Brossa, ale szybko orientuje się w ich polityce i usuwa ich ze swego kraju
- 1226 - nadanie Krzyżakom ziemi chełmińskiej przez księcia, Konrada Mazowieckiego
- sprawy w Prusach prowadzi mistrz krajowy Herman von Balk
- 1237 powstanie Elbląga - budowa zamku krzyżackiego
2. Konrad z Turyngii (1240)
3. Konrad III Mazowiecki (1241-1243)
4. Bolesław Wstydliwy (1243-1279)
5. Gerhard von Malberk (1241-1244)
6. Henryk von Hohenlohe (1244-1250)
- 1245 „Złota bulla” - przywilej nadany Krzyżakom przez cesarza potwierdzający nadania ziemi w Prusach i rozszerzający nadania na Litwę i Ruś
- 1246 - lokacja miasta Elbląg
- 1249 - zdobycie Dzierzgonia i utworzenie komturstwa dzierzgońskiego
7. Günter von Wüllersleben (1250-1252)
8. Popo von Osterna (1252-1256)
- wrzesień 1254 - Popo von Osterna w Czechach - namawia króla Przemysława do udziału w wyprawie krzyżowej na Sambię
- 18 styczeń 1255 - pożegnanie mistrza krzyżackiego i króla Czech w Elblągu
9. Anno von Sangershausen (1256-1273)
10. Leszek Czarny (1279-1288)
11. Hartmann von Haldrungen (1273-1282)
- 1282 - budowa zamku w Gniewie
12. Burchard von Schwanden (1282-1290)
13. Konrad von Feutchwagen (1291-1296)
14. Przemysław II (1295-1296)
15. Gottfryd von Hohenlohe (1297-1303)
- 1302 - Kapituła Generalna w Elblągu, rezygnacja Wielkiego Mistrza
16. Wacław II (1300 - 1305)
17. Zygfryd von Feutchwagen (1303-1311)
- 1308 - zajęcie Gdańska i Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków
- wrzesień 1309 - przeniesienie stolicy państwa krzyżackiego z Wenecji do Malborka - działania prowadzi mistrz krajowy Henryk von Plotzke
18. Władysław Łokietek (1306-1333)
- 1320 - koronacja na króla Polski
- 1331 - bitwa pod Płowcami
19. Karol z Trewiru (1311-1324)
- 1223 - niekorzystny dla Polski wyrok papieża w sprawie Pomorza Gdańskiego
20. Werner von Orseln (1331-1335)
21. Kazimierz Wielki (1333-1370)
- ostatni Piast
- powstanie Uniwersytetu Krakowskiego
22. Luther z Brunszwiku (1331 - 1335)
23. Dytrych von Altenburg (1335-1341)
- 1337 - cesarz Ludwig Bawarski nadaje Krzyżakom w lenno Litwę
24. Ludolf König (1342-1351)
25. Winrych von Kniprode (1351-1382)
- 1366 - na zaproszenie Wielkiego Mistrza król Polski, Kazimierz Wielki, odwiedza Malbork
- 1367 - zjazd miast hanzeatyckich w Elblągu
26. Ludwik Węgierski (1370-1382)
27. Konrad Zöllner von Rorenstein (1382-1390)
28. Jadwiga (1384-1386)
29. Władysław Jagiełło (1386-1434)
- unia polsko-litewska
30. Konrad von Wallenrod (1391-1393)
31. Konrad von Jungingen (1393 - 1407)
32. Ulryk von Jungingen (1407-1410)
- 15 lipca 1410 - bitwa pod Grunwaldem
33. Henryk von Plauen (1410-1413)
- 1 września 1410 - wojska polskie odstępują od oblężenia Malborka
34. Michał von Küchmeister (1422-1441)
35. Paweł von Russdorf (1422-1441)
- 27 września 1422 - pokój z Krzyżakami, Elbląg wraca ponownie do Krzyżaków
- 1440 - powstaje Związek Pruski
36. Władysław Warneńczyk (1434-1444)
37. Konrad von Erlichshausen (1441 - 1449)
38. Kazimierz Jagiellończyk (1447-1492)
- 8 czerwca 1454 - król w Elblągu
39. Ludwig von Erlichshausen (1450-1467)
- 1454 - rozpoczęcie wojny trzynastoletniej
- 6 czerwca 1457 - zamek w Malborku sprzedany przez żołnierzy zaciężnych królowi polskiemu. Stolica państwa krzyżackiego zostaje przeniesiona do Królewca
- 14 września 1463 - klęska floty krzyżackiej pod Suchaczem
- 19 październik 1466 - pokój toruński, Elbląg należy do Polski
40. Henryk Reuss von Plauen (1469-1470)
- 17 październik 1469 - pierwszy wybór Wielkiego Mistrza w Królewcu
- 29 luty 1469 - wielki mistrz składa w Piotrkowie hołd Kazimierzowi Jagiellończykowi
41. Henryk Reffin von Richrerburg (1470-1477)
- 20 listopad 1470 - hołd w Piotrkowie złożony Kazimierzowi Jagiellończykowi
42. Marcin Truchsess von Wetzhausen (1477-1489)
- 9 październik 1479 - przysięga na wierność Koronie Polskiej - w Nowym Korczynie
43. Jan Olbracht (1492-1501)
- 7 luty 1495 - król w Elblągu
44. Jan von Tieffen (1489-1497)
- 18 listopad 1489 - hołd w Radomiu
- plany przeniesienia Zakonu Krzyżackiego na Podole do walki z Turkami
- 1497 - wyprawa króla Jana Olbrachta przeciwko Turcji - w walkach bierze udział posiłkowy oddział krzyżacki
45. Fryderyk książę Saski (1498-1510)
- Fryderyk nie złożył hołdu królowi polskiemu
- 17 czerwca 1501 - śmierć króla Jana Olbrachta
46. Aleksander Jagiellończyk (1501-1506)
47. Zygmunt I Stary (1506-1548)
48. Albrecht Hohenzollern (1511-1525) - ostatni Wielki Mistrz
- 1525 - 1568 - książę świecki, lennik króla polskiego|
- 10 kwietnia 1525 - hołd pruski na rynku w Krakowie
49. Zygmunt II August (1548-1572)
- wyraził zgodę na dziedziczenie Prus przez brandenburską linię Hohenzollernów
- 1552 - król w Elblągu
50. Albrecht Fryderyk (1568-1618)
51. Henryk Walezjusz (1573-1574)
52. Anna Jagiellonka (1576-1596)
53. Stefan Batory (1576 - 1586)
- 10 września 1576 - król w Elblągu
54. Zygmunt III Waza (1587 - 1632)
- przeniesiono stolicę z Krakowa do Warszawy
- 8-12 czerwiec 1623 - król w Elblągu
55. Jan Zygmunt (1618-1619)
- 1618 - połączenie Prus i Brandenburgii
56. Jerzy Wilhelm (1619-1640)
57. 16 lipca 1626 - 12 września 1635 Gustaw Adolf, król szwedzki
- 12 września 1635 - pokój w Sztumskiej Wsi
58. Władysław IV (1632-1648)
- 11 luty 1636 - król w Elblągu
59. Fryderyk Wilhelm Wielki (1640-1688)
60. Jan Kazimierz (1648 - 1668)
- 1651 - król w Elblągu
61. 1655-1660 - Karol Gustaw, król szwedzki
- 3 maj 1660 - pokój oliwski
62. Fryderyk III (1688 - 1713)
- 10 listopad 1698 - zajęcie Elbląga przez wojska brandenburskie
- 17 grudnia 1699 - układ o zwrocie miasta - August II „przepił” Elbląg
- 1 luty 1700 - zwrot Elbląga Polsce
63. Michał Korybut - Wiśniowiecki (1669-1673)
64. Jan III Sobieski (1674-1696)
65. August II Mocny (1697 - 1706, 1709 -1736)
- 1703 - król w Elblągu
66. Stanisław Leszczyński (1704-1710, 1733-1736)
- 1704 - król w Elblągu
67. 1703-1710 - Karol XII, król szwedzki
- 8 lipca 1709 - klęska Szwedów pod Połtawą
- 12 październik 1703 - zajęcie posiadłości elbląskich przez Fryderyka III
68. 8 luty 1710 - 1713 - car Piotr I
- 19-25 lipiec 1712 - car Piotr I w Elblągu
- 17-19 marca 1713 - car Piotr I w Elblągu
69. Fryderyk Wilhelm I (1713-1740)
70. August III Sas (1733-1763)
71. 1734-1736, 1758-1762 - car Piotr Wielki
72. Fryderyk Wielki (1740-1786)
- 1772 - I rozbiór Polski, Elbląg przechodzi pod panowanie Prus
73. Stanisław August Poniatowski (1764-1795)
- 1791 - konstytucja 3-go maja
- ostatni król Polski
74. Fryderyk Wilhelm II (1786-1797)
- 1793 - II rozbiór Polski
- 1795 - III rozbiór Polski - państwo polskie przestaje istnieć
75. Fryderyk Wilhelm III (1797 - 1840)
- 7-8 luty 1807 - bitwa pod Iławką Pruską
- kwiecień, maj 1807 - Napoleon w Kamieńcu
- 8-9 maj 1807 - Napoleon w Elblągu
- 14 czerwiec 1807 - bitwa pod Friedlandem
- 9 lipiec 1807 - pokój w Tylży
- 12 czerwiec 1812 - Napoleon w Elblągu
- 18 czerwiec 1815 - bitwa pod Waterloo
- 1815 - kongres wiedeński
- 24 maj 1819 - urodziła się przyszła królowa Anglii, Wiktoria
76. Fryderyk Wilhelm IV (1840-1861)
- 1858 - ślub córki królowej Wiktorii, Wiktorii, z Fryderykiem Wilhelmem, późniejszym cesarzem Fryderykiem III
- 27 styczeń 1859 - urodził się przyszły cesarz Wilhelm II
77. Wilhelm I (1861-1888)
- 19 lipca 1870 - rozpoczęcie wojny francusko - pruskiej
- 2 września 1870 - pruskie zwycięstwo pod Sedanem
- 18 styczeń 1871 - utworzenie cesarstwa niemieckiego
- 10 maj 1871 - pokój frankfurcki - Francja oddaje Niemcom Alzację i Lotaryngię i płaci wysoką kontrybucję
- 1886 - pomnik „Anioł Śmierci” upamiętniający żołnierzy niemieckich poległych w wojnie francusko-pruskiej staje na obecnym Placu Wolności w Elblągu
78. Fryderyk III (9 marzec - 15 czerwiec 1888) - cesarz przez 99 dni
79. Wilhelm II (15 czerwiec 1888 - 1918)
- 15 grudzień 1898 - Artur Brikner przekazuje w testamencie majątek kadyński cesarzowi Wilhelmowi II
- 2 czerwiec 1899 - cesarz po raz pierwszy odwiedza swoją nową posiadłość w Kadynach
- 21 stycznia 1901 - umiera królowa Wiktoria
- 12 lipca 1913 - rozpoczęcie budowy kościoła w Kadynach
- sierpień 1914 - wybuch I wojny światowej
- 28 sierpień 1914 - bitwa pod Tannenbergiem
- 29 maj 1916 - cesarz Wilhelm II w Elblągu
- 1917 - zakończenie budowy kościoła w Kadynach
- 1918 - likwidacja cesarstwa w Niemczech
- 11 listopad 1918 - powstanie Polski
- 1920 - poświęcenie kościoła w Kadynach
