Jakie szanse ma Elbląg w nowej perspektywie unijnej? Środki na inwestycje będzie trudniej pozyskać

W piątkowy wieczór (7 listopada) w Hotelu Młyn debatowano na temat rozwoju Elbląga przy wykorzystaniu funduszy unijnych. W spotkaniu udział wzięli politycy Platformy Obywatelskiej: Jacek Protas, marszałek województwa i kandydat do sejmiku województwa, Jerzy Wcisła, dyrektor elbląskiego Biura Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego i kandydat do Rady Miejskiej, a także Witold Wróblewski wicemarszałek województwa i kandydat na Prezydenta Elbląga z ramienia swojego komitetu (popierany przez PO i PSL).

Debata dotyczyła wykorzystania środków z Unii Europejskiej i nowej perspektywy unijnej na najbliższe lata. Na spotkaniu pod nazwą „Mówię: Unia Europejska – Myślę: Elbląg”,  pojawiło się około 20 osób, m.in. przedsiębiorców oraz kandydatów z list wyborczych PO i komitetu Witolda Wróblewskiego.

Podczas swojego wystąpienia, marszałek województwa Jacek Protas przedstawił raport z wykorzystania środków unijnych na Warmii i Mazurach. Jak się okazało korzystały z nich głównie samorządy. W latach 2007-2014 w regionie zrealizowano inwestycje o wartości 25 mld zł. Jeżeli chodzi o Elbląg i jego okolice były to m.in. budowa trasy S7 Elbląg – Miłomłyn, zadania związane z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym Żuław, budowa przystani nad Zalewem Wiślanym, budowa biurowca Elbląskiego Parku Technologicznego, budowa odlewni żelaza w zakładzie Alstom, realizacja Bloku Operacyjnego w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym, czy przebudowa drogi 503 w Elblągu oraz na odcinku od granic miasta do Tolkmicka i Pogrodzia.

Kończą się negocjacje. Pierwsze konkursy być może w drugim kwartale 2015 r.

Marszałek poinformował również, że dobiegają końca negocjacje z Komisją Europejską w sprawie programów operacyjnych na najbliższe lata. Te być może zakończą się na przełomie roku. Jeżeli tak się stanie, same programy prawdopodobnie zaczną być uruchamiane w drugim kwartale 2015 r.

- W nowym RPO większość środków będzie do wzięcia przez przedsiębiorców a nie przez samorządy. Nie będzie już tylu funduszów na turystykę i kulturę. Komisja Europejska nie chce już dawać pieniędzy na infrastrukturę społeczną. Po środki unijne na rozwój turystyki w będą mogły starać się firmy, które chciałyby zrealizować przy tym swój biznes - informował marszałek.

Pomysł marszałka na Kolej Nadzalewową

Jako przykład Jacek Protas przytoczył Kolej Nadzalewową. Zdaniem  marszałka, linia ta może być wyłącznie produktem komercyjnym i produktem turystycznym.
- Nikt nie zarobi na przewożeniu turystów Koleją Nadzalewową z punktu A do punktu B. W związku z tym, jeżeli chcemy reaktywować tą kolej, tym przedsięwzięciem musi być zainteresowanych szereg podmiotów – twierdzi marszałek Protas. - Oprócz samorządów muszą to być np. hotele, restauracje i inne przedsiębiorstwa, które skorzystają na tym, że przejazd kolejką będzie dla turystów jakąś atrakcją. Zadziałać to może tylko dzięki porozumieniu władz lokalnych z przedsiębiorcami, którzy widzą w tym biznes. W żadnym innym przypadku to nie zafunkcjonuje. Uważam, że idealnym podmiotem do reaktywowania tego przedsięwzięcia jest Lokalna Organizacja Turystyczna. W polskim prawodawstwie jest to jedyne stowarzyszenie, gdzie wspólne przedsięwzięcia mogą realizować samorządy, przedsiębiorcy i inne instytucje.

Zarząd Województwa kończy także negocjacje ws. kontraktu terytorialnego. Zapisana jest w nim m.in. przebudowa całej drogi nr 7 od Gdańska do Warszawy. Na liście podstawowej znalazła się również przebudowa wejścia do portu morskiego w Elblągu, które realizować będzie Urząd Morski w Gdyni. Na liście rezerwowej znalazło się jeszcze kilka innych inwestycji związanych z rozbudową elbląskiego portu.

Wiadomo już jakie kwoty przeznaczono w nowej perspektywie unijnej na programy operacyjne. W Regionalnym Programie Operacyjnym do zdobycia będzie 1 mld 726 mln euro, z kolei w Programie Polska Wschodnia 2 mld euro, Ze wsparcia będzie można korzystać też z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Programu Polska – Rosja, w którym na projekty zarezerwowano 150 mln euro. Dostępne będą również programy krajowe.

Przedsiębiorcom może być trudniej siągnąć po unijną kasę

Jeżeli chodzi o przedsiębiorców, będą oni mogli skorzystać w szczególności z Regionalnego Programu Operacyjnego, gdzie wsparcie dla nich wynosić będzie 700 mln zł.
- Będą to środki trudniejsze w pozyskaniu niż do tej pory, bo Komisja Europejska wymaga od Polski wzrostu konkurencyjności i innowacyjności – przyznaje Jacek Protas. - Przede wszystkim finansowane będą przedsięwzięcia innowacyjne, wykorzystujące nowoczesne technologie i wyniki badań. Bardzo ważna będzie tu współpraca firm z instytucjami badawczo – naukowymi. Będą też środki na internacjonalizację produkcji, czyli ekspansję na rynki zewnętrzne. Niestety dotychczasowego wsparcia firm np. wyłącznie na modernizację parku maszyn czy rozbudowę zakładów, już nie będzie. Tu do wykorzystania będą fundusze poręczeniowe i pożyczkowe dla firm.

36 mln euro dla miasta i gmin sąsiednich

W nowej perspektywie Elbląg, jako subregion otrzyma środki z tzw. Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. W ramach Elbląskiego Obszaru Funkcjonalnego, w którym znalazły się miasto Elbląg, gmina Elbląg, gmina Tolkmicko i gmina Milejewo, do wykorzystania na rozwój tego obszaru będzie 36 mln euro. Na ten temat mówił Witold Wróblewski.

- W ramach tzw. ZIT-u mamy 36 mln euro na przedsięwzięcia, które zrealizuje miasto i cztery sąsiadujące gminy. Bez przeprowadzania konkursu wykonane zostaną najważniejsze zadania ustalone przez te samorządy. Jest jednak warunek. Trzeba jako miasto wygospodarować w trudnym budżecie Elbląga nadwyżkę, która stanowić będzie wkład własny do projektów. Nikt nam nie da bowiem całych środków na ich realizację. Dotacje sięgać będą 85% kwoty inwestycji – podkreślał wicemarszałek i kandydat na Prezydenta Elbląga. - Swój program mam tak ułożony, że projekty te będą przygotowane w taki sposób, że środki te trafią do Elbląga.

Witold Wróblewski nie ukrywał, że nadchodząca, nowa perspektywa unijna będzie trudniejsza niż obecna. - Skończą się proste projekty chociażby na rewitalizację terenów czy budynków. Teraz będzie trzeba wykazać, że dany projekt rozwiązuje konkretny problem społeczny, jak np. bezrobocie czy wykluczenie społeczne lub komunikacyjne – zaznaczał Wróblewski i dodał - Bardzo duże środki będą na tzw. ekonomię społeczną, z których korzystać będą mogły np. organizacje pozarządowe. Osoby bezrobotne będą otrzymywały środki na założenie spółdzielni socjalnych, które będą zajmowały się np. pomocą osobom starszym w życiu codziennym.

Elbląg ma być centrum turystyki wodnej

O unijnych projektach dotyczących rozwoju bazy turystycznej dla wodniaków wspominał Jerzy Wcisła, dyrektor elbląskiego Biura Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego. Jego zdaniem Elbląg może wkrótce stać się centrum turystyki wodnej w regionie. Służyć temu mają takie działania jak np. Pętla Żuławska czy rewitalizacja Kanału Elbląskiego.

- Gdyby tych projektów w ostatnich 13 latach nie zrobiono i nie wydano 500 mln zł na stworzenie warunków do uprawiania turystyki wodnej, nie byłoby uzasadnienia do budowy kanału przez Mierzeję. One już generują miejsca pracy. Już pojawiają się prywatni inwestorzy, którzy zarabiają na turystyce – stwierdził Jerzy Wcisła. - W następnych 8 latach na tej bazie wydanych zostanie 800 mln zł. To wygeneruje 1500 miejsc pracy dla turystyki i 700 dla transportu wodnego. Wszystko to może sprawić, że Elbląg będzie takim centrum dla wodniaków na obszarze od Gdańska, przez Gniew do Braniewa.  

Spotkanie zakończyła dyskusja, podczas której zebrani mieli możliwość zadawania pytań przedstawicielom Zarządu Województwa.