Szybsze leczenie raka, ale nie dla każdego? Słabości pakietu onkologicznego

Blisko 400 elblążan umiera rok rocznie na nowotwory. W Polsce wskaźnik ten wynosi ok. 96 tysięcy osób. Wprowadzony dwa lata temu, za rządów Platformy Obywatelskiej, pakiet onkologiczny miał poprawić sytuację chorych, służyć przyspieszeniu procesu diagnozowania raka, a następnie możliwie najszybszemu rozpoczęciu kompleksowego leczenia. Taki efekt nie do końca udało się osiągnąć, przekonuje Najwyższa Izba Kontroli.

Pakietem onkologicznym określamy akty prawne wprowadzające szybką terapię onkologiczną. To rozwiązania organizacyjne, mające na celu sprawne i szybkie poprowadzenie pacjenta przez kolejne etapy diagnostyki i leczenia. W przypadku wystawienia karty diagnostyki i leczenia onkologicznego przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub innego lekarza posiadającego uprawnienia, karty dalsza diagnostyka wstępna i pogłębiona w ramach krótkiej ścieżki onkologicznej, będzie odbywała się w czterech poradniach Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Elblągu: urologicznej, ginekologicznej, endokrynologicznej i gastroenterologicznej. Po przeprowadzonej diagnostyce, w wyniku której zostanie rozpoznany, potwierdzony nowotwór, szpital zapewnia możliwość konsultacji na konsylium. Leczenie onkologiczne obejmuje leczenie: zabiegowe, systemowe i radioterapię

- informuje pacjentów Wojewódzki Szpital Zespolony w Elblągu.

Takie rozwiązanie dla pacjentów chorych na nowotwór lub z podejrzeniem zachorowania, od dwóch lat, funkcjonuje w trzech elbląskich szpitalach: Szpitalu Miejskim im. Jana Pawła II, WSZ w Elblągu i ośrodku grupy Nu-Med. Do tej pory wszystko wskazywało na to, że się sprawdza.

Pakiet onkologiczny, który zafunkcjonował dwa lata temu, okazał się bardzo dobrym posunięciem, przede wszystkim dla pacjenta, jeśli chodzi o ścieżkę diagnostyczną

- mówiła Elżbieta Gelert, dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Elblągu, wiosną tego roku, gdy placówka uruchamiała bezpłatną infolinię onkologiczną.

Inne zdanie na ten temat ma jednak Najwyższa Izba Kontroli, która sprawdziła, jak szybka terapia onkologiczna funkcjonuje w kraju.

Zmiany organizacyjne wprowadzone przez pakiet onkologiczny sprawiły, że pacjenci, którzy mieli wystawioną kartę DiLO, czekali na zabieg i badania krócej, niż w przypadku świadczeń planowanych. Jednak pakiet nie poprawił w znaczny sposób sytuacji pacjentów na wcześniejszym etapie procedury, czyli z rozpoznaniem lub podejrzeniem nowotworu, tam nadal kartę DiLO, która uprawnia do leczenia tzw. szybką ścieżką, uzyskiwała tylko część pacjentów. Pozostali czekali w kolejkach, jak wszyscy inni pacjenci nieonkologiczni. Czas oczekiwania w takich przypadkach, w latach 2015/2016, się wydłużył. Pacjenci z podejrzeniem lub rozpoznaniem nowotworu mogli korzystać z kompleksowego leczenia w ramach pakietu, ale nie zawsze i nie wszędzie. Po pierwsze nie wszystkie placówki podpisały umowy na wykonywanie badań w ramach pakietu, po drugie nie wszystkie placówki, które miały takie umowy, faktycznie je realizowały. Tylko niektóre lecznice zapewniały pacjentom dostęp do wszystkich urządzeń i badań w jednym miejscu, wbrew założeniom pakietu, pacjenci z nowotworami musieli wędrować po różnych placówkach, aby skompletować wszystkie niezbędne badania

- mówi Krzysztof Kwiatkowski, prezes NIK.

W ocenie NIK jedną z przyczyn nieosiągnięcia zakładanych celów pakietu onkologicznego był sposób wprowadzania zmian oraz niewystarczająca analiza możliwych skutków przyjmowanych rozwiązań przez Ministra Zdrowia. Nie uwzględniono szeregu uwag zgłoszonych do projektu ustawy wprowadzającej pakiet, w tym sformułowanych przez środowiska medyczne i towarzystwa naukowe.

Jednocześnie NIK zauważa i z satysfakcją odnotowuje zmiany wprowadzone już po zakończeniu kontroli, które bez wątpienia poprawiły dostępność i skuteczność pakietu onkologicznego. Między innymi chodzi o to, że wycofano się z zapisów pozwalających na wystawienie karty DiLO w przychodniach specjalistycznych dopiero po potwierdzeniu nowotworu złośliwego.

Aby nadal można było zwiększać skuteczność świadczeń w ramach pakietu onkologicznego, potrzebne są kompleksowe zmiany w organizacji systemu opieki zdrowotnej - rozwój i rozbudowa opieki nad pacjentami z chorobami nowotworowymi. NIK wnosi o podjęcie działań mających na celu przede wszystkim ograniczenie możliwości rozliczania świadczeń udzielanych pacjentom z wystawioną kartą DiLO poza pakietem onkologicznym.

Równie ważne jest zwiększenie liczby pacjentów onkologicznych, którym wystawiana jest karta DiLO tak, aby zapewnić tym pacjentom dostęp do szybkiej diagnostyki, m.in. przez zwiększenie liczby placówek udzielających świadczeń z zakresu diagnostyki onkologicznej.

Źródło: NIK