"Wszystko dla sztuki". Za nami jubileusz 60-lecia Galerii EL (zobacz zdjęcia)

Galeria EL ma 60 lat. Pracownia artystyczna założona przez Gerarda Kwiatkowskiego w ruinach kościoła pw. Najświętszej Marii Panny przez lata stała się prawdziwą świątynią sztuki. Dziś, 29 września, świętowano jubileusz tej niezwykłej instytucji kultury. Zobacz zdjęcia z tego wydarzenia. 

Osoby współtworzące, przed laty i obecnie, fenomen galerii, jej przyjaciele, parlamentarzyści, przedstawiciele władz lokalnych i wojewódzkich oraz miłośnicy sztuki spotkali się w czwartek (29 wieczorem) w wyjątkowym wnętrzu Centrum Sztuki Galeria EL, aby świętować jego 60-lecie. To był wieczór wspomnień, podziękowań i życzeń, który rozpoczął się wspólną "urodzinową" fotografią. 

To nie miało prawa się wydarzyć, aby w ruinach kościoła zaistniała świątynia sztuki, laboratorium sztuki, jak mówił Gerard Kwiatkowski założyciel Galerii EL. To nie miało prawa się zdarzyć, aby w Polsce ludowej, ludzie sztuki zbratali się z robotnikami i w zakładach metalurgicznych wymyślili rzeźby. To nie miało prawa się zdarzyć, aby w mieście dzieła sztuki wykonane w Zamechu zostały usadowione i przetrwały kilkadziesiąt lat... To wszystko jednak się zdarzyło. Dlaczego? Czasami w kosmosie zdarzają się takie sytuacje, że czas i przestrzeń znajdują jeden punkt wspólny. Tutaj tak się zdarzyło. Ludzie, ich relacje spowodowały, że powstało coś wyjątkowego. Pani dyrektor, dzisiejsi galerianie, życzę Wam, abyście dziś robili rzeczy, o których ktoś za kilkadziesiąt lat powie, że nie mogły się zdarzyć, ale się zdarzyły

- mówił Jerzy Wcisła, senator RP.

Tutaj gdzie państwo siedzą, rosły trawa i krzaki, sklepienie było niebieskie, a noc gwiaździsta - wspomniła początki Galerii EL Jerzy Wojewski, jej współtwórca. - Przez całe 60 lat byłem związany z Galerią El, a dziś wysyłamy nasze przesłanie w przyszłość, w rok 2082: Vivat Galeria! - dodał pan Jerzy - jednym z elementów wydarzenia była laudacja na jego cześć. 

"Nic bez artysty. Nic bez jego zdolności oddziaływania, nic bez zrozumienia, nic bez energii stworzenia. Nic bez sytuacji. Nic bez ludzi. Wszystko dla sztuki. Wszystko jest sztuką. Wszystko może prowadzić do sztuki, wszystko do wzbogacenia człowieka" W 1979 Gerard Blum Kwiatkowski zapisał w formie manifestu te kilka zdań. Traktuję je jako drogowskaz i przesłanie na najbliższe trzy lata, kiedy będę miała przyjemność zarządzać Galerią El, dołączając do grona szczęśliwych osób, które los doprowadził do tego pięknego i niezwykle inspirującego miejsca. Powtarzam cały czas jak mantrę, że najważniejsi są ludzie i właśnie im chciałabym poświęcić i dedykować dzisiejszy wieczór. Wszystkim, obecnym i byłym pracowniczkom i pracownikom galerii, wszystkim artystom i artystkom, którzy gościli w naszej Galerii oraz całej rzeszy odbiorczyń i odbiorców, sympatyków galerii, którzy odwiedzają nas nieustająco i codziennie, którzy sprawiają, że to miejsce jest tak ważne

- mówiła Emilia Orzechowska, dyrektorka CS Galeria EL. 

Podziękowania popłynęły do byłych dyrektorów instytucji: Zbigniewa Opalewskiego i Adrianny Ronżewskiej-Kotyńskiej, a także pracowników Galerii. Wręczono również odznaczenia przyznane przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego. Odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” otrzymali: Zbigniew Kinder, Joanna Mierzejewska, Maciej Olewniczak, Andrzej Wasiak, Helena Wojciechowska, a dyplomem honorowym wyróżniony został Wiktor Piskorz. 

Podczas jubileuszu wkopano również kapsułę czasu, która ma być przekazem dla przyszłych pokoleń. Uroczystość zwieńczyło otwarcie wystawy "W lukach pamięci - w szczelinach codzienności". 

Przypomnijmy. Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu powstała z inicjatywy kilku zapaleńców, pracowników Zamechu: Wacława Nadziakiewicza, Lechosława Rutkowiaka, Jerzego Wojewskiego i Gerarda Kwiatkowskiego. 13 lipca 1961 roku Gerard Kwiatkowski wystąpił do Prezydium Miejskiej Rady Narodowej z prośbą „o przydzielenie ruin XIII-wiecznego kościoła podominikańskiego w celu urządzenia w nim pracowni malarskiej”.

Oficjalne przekazanie ruin nastąpiło trzynaście dni później. Po przeprowadzeniu doraźnych napraw, dokonanych wysiłkiem założycieli, dnia 27 marca 1962 roku nastąpiło oficjalne otwarcie Galerii EL. Za jej sprawą w Elblągu odbyły się najważniejsze przeglądy sztuki polskiej pierwszej połowy lat 60-tych: I i II Parada Sztuki Współczesnej oraz Biennale Form Przestrzennych, których pięć kolejnych edycji (od 1965 do 1973 roku).