Zawierania umów na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa

W naszym codziennym życiu coraz częściej zdarzają się sytuacje, w których zawieramy umowy bez jednoczesnej obecności  obu stron, nie mając możliwości bezpośredniego kontaktu z oferowanym produktem (towarem), lub usługą będących przedmiotem tych umów. 

Zaliczamy tutaj umowy zawierane na odległość oraz w wyniku zorganizowanego poza lokalem przedsiębiorstwa zbierania ofert konsumentów w czasie odwiedzin przedsiębiorcy lub osoby działającej w jego imieniu w miejscu pracy konsumenta, w jego mieszkaniu albo w innym miejscu jego prywatnego pobytu.

Z umowami zawieranymi na odległość mamy do czynienia wtedy kiedy kontrahent w taki sposób zorganizował swoja działalność, że umowę możemy z nim zawrzeć za pomocą środków porozumiewania się na odległość np.: formularza zamówienia, listu seryjnego, katalogu, radia, telewizji, poczty elektronicznej, telefaksu itd. Konsumenci  wielokrotnie nie mają świadomości, kiedy i na jakich warunkach mogą od takich umów odstąpić, oraz czego mogą żądać od kontrahenta. Bywa też tak że nieuczciwą praktyką ze strony przedsiębiorcy jest nie informowanie konsumenta o przysługujących mu uprawnieniach, bądź też obwarowywanie umów niezgodnymi z prawem zastrzeżeniami.

Zgodnie z ustawą z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny ( Dz. U 2000, nr 22, poz. 271 ) zarówno przy umowach zawieranych na odległość jak i poza lokalem przedsiębiorstwa, konsument może od nich odstąpić bez podawania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie, w terminie dziesięciu dni . Przy umowach zawieranych na odległość liczy się  on od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi – od dnia jej zawarcia. Natomiast kiedy zawrzemy umowę poza lokalem przedsiębiorstwa termin dziesięciodniowy jest liczony od dnia zawarcia umowy.

Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne). W razie odstąpienia umowa jest uważana za niezawartą, a konsument zwolniony z wszelkich zobowiązań. To co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana byłe konieczna w granicach zwykłego zarządu, konsument może żądać odsetek ustawowych jeżeli dokonał przedpłaty od daty jej dokonania.

Bardzo ważny dla interesów  konsumenta w świetle cytowanej ustawy jest obowiązek kontrahenta  do poinformowania  konsumenta o prawie odstąpienia od umowy i wręczenia wzoru oświadczenia o odstąpieniu. W przypadku zaniedbania tego obowiązku, bieg terminu nie rozpoczyna się. Konsument może odstąpić od umowy w terminie dziesięciu dni od uzyskania informacji o swoim prawie. Nie może jednak z tego powodu odstąpić od umowy po upływie trzech miesięcy od jej wykonania.

                                             Jacek Błaszczyk/Inspekcja Handlowa