W pracowni regionalnej Biblioteki Elbląskiej im. C. K. Norwida do końca sierpnia b.r. można obejrzeć wystawę poświęconą Henrykowi Nitschmanowi. Znajdują się na niej zbiory rękopiśmienne, dokumenty osobiste, m. in. testament pisarza, muzykalia.
Wystawa jest czynna w godz.
Poniedziałek i czwartek 10.00 – 18.00
Wtorek, środa, piątek 10.00- 15.00
Henryk Nitschman urodził się 24.04.1826 roku, zmarł 27 04. 1905 roku.
Był synem radcy sądowego. W latach 1832-1843 uczęszczał do Gimnazjum Elbląskiego. Gimnazjum Elbląskie od powstania w roku 1535 było szkołą dla uczniów pochodzenia zarówno niemieckiego jak polskiego, początkowo uczono tam przede wszystkim łaciny i greki. W XVIII wieku nauka odbywała się w językach narodowych. Lektorat polski utrzymał się tam do początków XIX wieku. Henryk Nitschman w gimnazjum nie korzystał już z możliwości nauki języka polskiego, jednak posługiwał się polskim biegle, o czym świadczą tłumaczenia z których pierwsze z roku 1854, ukazały się na łamach Elbinger Anziegen (Wiadomości Elbląskich) także w Gazecie Lipskiej. W roku 1855 roku Nitschman wyjechał do Berlina, na studia, tam uczył się również języka polskiego i po powrocie osiedlił się w majątku Passaren (Pożary), pod Działdowem, gdzie zetknął się z wieloma problemami społeczności polskiej. Wydał w tym czasie „Polskę na Parnasie”, wybór przekładów 25 poetów polskich, do roku 1862 ukazały się trzy jego edycje. Kolejnym tłumaczeniem poezji polskiej był wybór „Iris”, w którym znaleźć można „Grażynę” A. Mickiewicza. W latach 1882 – 1889 wydał H. Nitschman „Historię literatury polskiej”. Wydał także epos staropruski „Hogia”, tłumaczył również poetów angielskich, francuskich, serbskich. Był też H. Nitschman znanym krytykiem muzycznym, komponował utwory i organizował koncerty, kierował Elbląskim Towarzystwem Filharmonicznym. Często wypowiadał się na tematy związane z istnieniem części narodu polskiego w obrębie państwa niemieckiego. Potępiał akcje germanizacyjne i eksterminacyjne. Jako bibliofil zgromadził duży, liczący ok. 3000 poz. księgozbiór a w nim wiele druków polskich. Część jego zbiorów znajduje się w Bibliotece Elbląskiej. W Elblągu znajduje się też ulica nazwana jego imieniem, także obecna stolica województwa Olsztyn jedną z ulic poświęciła pamięci Henryka Nitschmana.
