Kult św. Wojciecha biskupa.

Św. Wojciech pochodził z czeskiego rodu Sławnikowiczów. Urodził się około 956 roku, uczył się w szkole katedralnej w Magdeburgu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 981 roku a wkrótce potem biskupie. Należał do rygorystycznych kapłanów, dlatego w świecie młodego jeszcze chrześcijaństwa miał wielu przeciwników, łamał przecież zwyczaje „odwieczne”, to spowodowało jego konflikt z panującą wówczas w Czechach rodziną Przemyślidów. Już jako biskup wstąpił  św. Wojciech do zakonu benedyktynów,  założył klasztor benedyktynów w pobliżu Pragi i wysłał  misjonarzy na Węgry. Wkrótce potem  udał się do Polski, a Bolesław Chrobry, którego rodzina tak niedawno przyjęła chrześcijaństwo z Czech, przekonał go do potrzeby nawrócenia na wiarę chrześcijańską  północnego ludu Prusów. Z Gniezna wyruszył więc św. Wojciech z kilkoma zakonnikami spośród których najbardziej znani są  brat Radzim-Gaudenty i kapłan Bogusza – Benedykt, a także pocztem obronnym nadanym przez króla  do Prus, gdzie chciał dotrzeć przed Wielka Sobotą, jak podają źródła, ponieważ wtedy zazwyczaj udzielano chrztów. Poczet obronny na granicy państwa Prusów odjechał, zakonnicy zostali sami. Jest pewność, że w wędrówce misyjnej dotarł św. Wojciech do Truso, stąd jednak go oddalono. Zatrzymał się wówczas na dłużej na polanie, otoczonej prastarymi drzewami, prawdopodobnie nie wiedział, że było to miejsce kultowe  Prusów. Odprawiał tam nabożeństwa katolickie i odpoczywał.  Tam  poniósł śmierć męczeńską, rażony włóczniami, odcięto też jego głowę. Było to 23 kwietnia 997 roku,  kilka dni przed Wielką Sobotą. Ciało św. Wojciecha przewieziono do Gniezna, gdzie król Polski musiał je wykupić od pogan, żeby dokonać godnego katolickiego pogrzebu. Ponieważ bracia, którzy byli ze świętym zachowali życie, wkrótce Kościół Powszechny otrzymał opis męczeństwa biskupa Wojciecha, na jego podstawie już w roku  999 papież Sylwester II dokonał aktu kanonizacji. Po utrwaleniu chrześcijaństwa w Prusach odnaleziono miejsce męczeństwa. Jest nim dzisiejszy Święty Gaj, lub jego okolica.

Obyczaj pielgrzymowania do miejsc świętych w Polsce rozwinął się wraz ze śmiercią św. Wojciecha. Najważniejszym miejscem pielgrzymkowym związanym z kultem św. Wojciecha, którego święto przypada w dniu 23 kwietnia jest Gniezno, miejsce grobu świętego. Tam, do pierwszej stolicy Polski  przybył w roku 1000 cesarz Otton III (tuż po kanonizacji św. Wojciecha  w roku 1999), złożyć hołd męczennikowi i spotkać się z Bolesławem Chrobrym, władcą Polski.

W okolicach Elbląga, jest natomiast drugie  miejsce gdzie zmierzają doroczne pielgrzymki, to Święty Gaj, gdzie  w 1324 roku zbudowany został przez Krzyżaków Kościół, a wcześniej  miejsce uznane było przez okolicznych mieszkańców za miejsce pielgrzymek pokutnych. Pierwszy budynek kościoła spłonął, obecny zbudowany został w roku 1865. Sanktuarium Diecezjalne w Świętym Gaju ustanowione zostało jednak dopiero w 1986 roku. Od tego czasu miejscowość nawiedzana jest przez coraz liczniejsze rzesze pielgrzymów z Diecezji Warmińskiej,  Diecezji Elbląskiej a także pielgrzymów z Polski i Europy, którym kult i postać tego  świętego, pierwszego patrona Polski i patrona Europy  jest szczególnie bliska. W miejscu kultu, na polanie znajdują się stacje męczeńskiej drogi św. Wojciecha. W pobliżu kościół św. Wojciecha i „Dom Pielgrzyma” gdzie można wypić herbatę i odpocząć.

oprac. na podstawie: „Żywoty świętych”,  „Przewodnik po Elblagu i okolicach”

informacja:

Doroczna pielgrzymka elbląska wyrusza 23 kwietnia sprzed Katedry Św. Mikołaja o godz. 6.00, powrót autokarem, inne ustalenia w poszczególnych parafiach.