Trzeba mieć zdrowie do nauki

Problemy  z nauką, trudności z przystosowaniem się do warunków szkolnych, trudności w kontaktach z rówieśnikami, problemy w domu   i nie najlepsze zdrowie  ma duża grupa uczniów  w naszym województwie. Warmińsko-Mazurskie Centrum Zdrowia Publicznego opracowało „Analizę stanu zdrowia dzieci i młodzieży  w roku szkolnym 2009/2010”. Analiza została sporządzana na podstawie  sprawozdań  pielęgniarek medycyny szkolnej.

W analizowanym okresie funkcjonowało 513 szkół podstawowych, 240 gimnazjów, 83 technika, 98 liceów profilowanych oraz ogólnokształcących i 59 szkół zasadniczych.

W roku szkolnym 2009/2010  ponad połowa  szkół  posiadała profilaktyczne gabinety pielęgniarskie na swoim  terenie, a  97 gabinetów w budynkach innych szkół.

- Świadczenia z zakresu medycyny realizowały 152  szkoły, analizę pracy gabinetów pielęgniarskich zebrano   na podstawie danych z 129  szkół.  Przebadano 97 proc. szkół miejskich i 98 proc. uczniów na wsi w wieku       od 6 do 19 lat – mówi Edyta Wrotek, rzecznik prasowy wojewody. - Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego  liczba dzieci objętych opieką pielęgniarską  w roku szkolnym 2009/2010 wynosiła  209 764, w tym na wsiach  57 585 a w miastach  152 179 i była mniejsza w porównaniu do poprzedniego roku szkolnego o 8 730 osób.

Testom przesiewowym poddano 71 920 uczniów (97 procent) szkół miejskich    i  23 274  (98 procent) szkół wiejskich. Pielęgniarki skierowały do poradni rodzinnych  ok. 22 proc. uczniów objętych testami.

W 11 549 przypadkach  pielęgniarki uznały, że potrzebna jest konsultacja u lekarza specjalisty. Najczęściej kierowano dzieci i młodzież  do poradni okulistycznych. Profilaktycznym badaniom lekarskim ogółem poddano  69 671 ( 92,2 proc.) uczniów. Na wsi najwięcej  zbadano uczniów przedziale  wieku od  6 do 10 lat (95 proc.), natomiast najmniej, bo tylko 78 proc. w grupie 16-latków. W mieście zbadano najwięcej 10-latków (96 proc.),  a najmniej, podobnie jak na wsi, 16-latków (78 proc.).

- Do obowiązków pielęgniarek szkolnych należy współpraca z rodzicami, przeprowadzenie wywiadów środowiskowych, a w razie potrzeby wyzywanie rodziców do szkoły.  W minionym roku szkolnym  pielęgniarki przeprowadziły   3 998 wywiadów środowiskowych, 14 559 razy wezwały rodziców  oraz 1226 razy spotkały się z rodzicami uczniów.  Brały również udział w posiedzeniach rad pedagogicznych – dodaje Wrotek.

Wiejskie dzieci mniej chorują

Największymi zagrożeniami dla dzieci i młodzieży są urazy i nagłe zachorowania. Najczęściej do urazów dochodzi  podczas zajęć sportowych i rekreacyjnych ( jazda na rowerze, gra w piłkę , na rolkach itp.).

- W naszym województwie, w analizowanym okresie  urazom i nagłym zachorowaniem  ogółem uległo 36, 7 proc. uczniów. W szkołach miejskich wszystkich szczebli  - 46, 9 proc. uczniów. Najczęściej  urazom ulegali wychowankowie  szkół specjalnych – 163, 6 proc.! – mówi Edyta Wrotek.

W szkołach podstawowych ponad połowa uczniów  - 53,6 proc. chorowała lub doznała urazów, w gimnazjach – 44,3 proc., w liceach 27,4 proc., technikach – 41,9 proc., w szkołach zawodowych – 32, 8 proc.

Dzieci wiejskie są sprawniejsze – tylko 7,9 proc. uczniów uległo urazom lub zachorowało, w tym 6,6 proc. szkół podstawowych, 11,3 proc. gimnazjów, 10, 1 proc. liceów, 4 proc, zasadniczych szkól zawodowych oraz 11,9 proc. wychowanków szkół specjalnych. Wypadkom na terenie szkół uległo  2 521 czyli 1,4 proc. uczniów.

Na choroby alergiczne  ogółem chorowało  13 644 uczniów, na astmę oskrzelową  3 989, na choroby układu krążenia  3 423, choroby układu moczowo-płciowego -  1329, tarczycę – 2 362, choroby reumatyczne 213, cukrzycę – 357, padaczkę – 1 298.

Ponad połowa przebadanych uczniów   wymagała opieki lekarskiej lub rehabilitacyjnej. Największym problemem były wady postawy ciała – 36 proc.

Z gimnastyki korekcyjnej korzystało 20,7 proc. uczniów u których stwierdzono wady postawy. Zaburzenia wzroku stwierdzono u 16,4 proc. uczniów. Dane z poprzednich lat wskazują , że przybywa dzieci źle widzących. Najczęstszym zaburzeniem  jest niedowidzenie stwierdzone u 14,5 proc. uczniów. Problem dotyczył 15,8 uczniów szkół miejskich i 10,7 proc. szkół  wiejskich.

- Kolejnym, coraz poważniejszym problemem jest nadwaga i otyłość , którą zaobserwowano u 6,7 proc. uczniów.  Spośród wszystkich typów szkół najszczuplejsi są licealiście –nadwagę miało 5,8 proc. uczniów, natomiast do najgrubszych należą uczniowie szkół specjalnych – 10 proc. jest otyłych – mówi Edyta Wrotek.

Niepełnosprawni  uczniowie

W roku szkolnym 2009/2010  do szkół uczęszczało 7170 niepełnosprawnych młodych ludzi, w tym 5 504 to uczniowie szkół miejskich, a 1666  szkół wiejskich. Najwięcej dzieci niepełnosprawnych uczy się w szkołach podstawowych – 996, w gimnazjach -3777, w liceum- 1 , w technikach - 9 , w zasadniczych szkołach zawodowych – 7 , w szkołach specjalnych – 276.

Najwięcej niepełnosprawnych uczniów uczęszcza do szkół  w Olsztynie – 825,   w powiecie iławskim – 793, w Elblągu – 735, w powiecie ostródzkim – 700, w powiecie oleckim – 512, powiecie gołdapskim – 493. Najmniej – w powiecie węgorzewskim – 127.

Problemy w szkole i w domu
           
Blisko jedna czwarta uczniów miała problemy z przystosowaniem się do szkolnych wymogów.  Największe przeżywali uczniowie szkół specjalnych – 66,6 proc.,  zasadniczych szkół zawodowych -  24,5 proc,  gimnazjaliści – 19,3 proc.

Problemem nr 1 były kłopoty z samą nauką -  doświadczało jej  13 proc. uczniów podstawówek, 15 proc. gimnazjalistów, 7,4 proc. licealistów , 11,6 proc. uczniów techników, 16,7 proc. zawodówek i 55 proc. wychowanków szkół specjalnych.

Kłopoty te sprawiły, że  6 663 uczniów  powtarzać musiało klasę co stanowi 3,7 proc. uczniów.  W tej samej klasie zostało  2,2 proc. uczniów podstawówek, 5,4 proc. gimnazjalistów, 2 proc. licealistów , 3,4 proc. uczniów techników, 10,8 proc. szkół zawodowych oraz 18,9 proc. wychowanków szkół specjalnych.

Na trudności w kontaktach  z rówieśnikami  cierpiało 4,2 proc. uczniów, w tym 4,5 uczniów szkół miejskich i 3,6 proc. szkól wiejskich. W szkołach zawodowych problemy tego typu miało 5,9 proc.  uczniów, w gimnazjach – 5 proc.

Na to jak dziecku, czy nastolatkowi wiedzie się w szkole największy wpływ ma domu i środowisko w którym się obraca. 5 613 uczniów żyło w rodzinach  patologicznych(alkohol, narkomania, przestępczość), 10 970 w rodzinach niewydolnych wychowawczo (niezaradnych życiowo, sieroctwo, przewlekłe choroby). 369 uczniów miało objawy maltretowania fizycznego, psychicznego i seksualnego, 417 uczniów używało narkotyków, 2 340 uczniów piło alkohol, 10 800 uczniów paliło papierosy.

- Niepokojącym zjawiskiem jest to, że po papierosy, alkohol i  narkotyki sięgają coraz młodsze dzieci – mówi Edyta Wrotek. - Pielęgniarki szkolne  uczyły dzieci i młodzież jak dbać o zdrowie, począwszy od dbania o zęby po zapobiegnie otyłości, profilaktykę HIV/AIDS i uzależnień. Szkoły uczestniczyły w obchodach Światowego Dnia bez Papierosa oraz Światowego Dnia AIDS.