"Projektowane zmiany niszczą niezależność sędziowską". Protest w Elblągu w obronie wolnych sądów

Kilkaset osób protestowało dziś, (w środę) 18 grudnia, przed elbląskim sądem przeciw projektowi nowelizacji ustawy o sądach autorstwa Prawa i Sprawiedliwości. Swój sprzeciw zadeklarowali również sami sędziowie. - Projektowane zmiany nie tylko ograniczają prawo sędziów, ale wręcz niszczą niezależność sędziowską. W głębokim poczuciu odpowiedzialności za stan praworządności zgromadzenie sędziów okręgu elbląskiego apeluje do sędziów by stali wiernie na straży prawa, bez względu na podejmowane przez władzę wykonawczą i ustawodawczą próby niszczenia niezawisłości sędziów - przekonują w podjętej tego samego dnia uchwale.

"Dziś Sędziowie - jutro Ty" protesty pod takim hasłem odbyły się wczoraj w wielu miastach Polski. Manifestowano w ten sposób sprzeciw wobec planom partii rządzącej dotyczącym "zdyscyplinowania" środowiska sędziowskiego. Chodzi o projekt nowelizacji ustawy o ustroju sądów i Sądu Najwyższego złożony przez posłów PiS 12 grudnia. Wprowadziłby on, jak podkreślają jego przeciwnicy, m.in. możliwość karania sędziów za ich wypowiedzi.

Protest odbył się również w Elblągu. Kilkaset osób, przedstawiciele środowiska sędziowskiego, a także wspierający ich elblążanie i samorządowcy, spotkało się o godz. 17. 30 przed siedzibą sądów przy ul. Płk. Dąbka. Stamtąd przeszli przed sąd przy Placu Konstytucji, gdzie o godz. 18 odbyła się manifestacja.

To jest dla nas bardzo ważny moment, nie tyle dla sędziów, ile dla każdego obywatela. Tak liczny udział w zgromadzeniu pokazuje, że jesteśmy społeczeństwem obywatelskim, świadomym swoich praw i wolności. Społeczeństwem, które rozumie rolę sądów, które zdaje sobie sprawę z zagrożeń, jakie dla tych praw i wolności niesie projekt ustawy zwany dzisiaj już "ustawą kagańcową"

- przekonywał sędzia Marek Nawrocki, Sędzia Sądu Okręgowego w Elblągu.

Wzbiera w nas bunt. Wychodzimy na ulice i będzie nas coraz więcej. Nie damy zniszczyć naszego kraju

- podkreślał Tadeusz Kawa, jeden z organizatorów protestu w Elblągu.

W takcie manifestacji odczytano również uchwałę w sprawie projektu nowelizacji ustawy o ustroju sądów powszechnych podjętą przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Okręgu Elbląskiego w środę, 18 grudnia. Jej pełną treść prezentujemy poniżej.

Uczestnicy protestu złożyli również ślubowanie obywatelskie. "Ślubuję. Służyć wiernie Rzeczypospolitej Polskiej, wspierać niezawisłych i praworządnych sędziów, prawomocnych i niezłomnych strażników Konstytucji. W czasie prześladowań udzielać im pomocy moralnej i materialnej. Stać u ich boku w dzień i w nocy. Sumiennie dochować ślubowania, a we wszystkim postępowaniu kierować się zasadami godności i uczciwości" - zgodnym głosem powtarzali elblążanie zgromadzeni przed sądem.

Uchwała Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Okręgu Elbląskiego z 18 grudnia

Zgromadzenie ogólne sędziów okręgu elbląskiego kierując się troską o przyszłość naszej ojczyzny, a także dobrem wymiaru sprawiedliwości stanowczo sprzeciwia się zapisom projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o sądzie najwyższym oraz niektórych innych ustaw przedłożonego w sejmie w dniu 12 grudnia 2019 roku nazywanej "ustawą kagańcową". Wymieniony projekt przewiduje odejście dotychczasowego składu kolegium na rzecz kolegium sądu złożonego z prezesów sądów okręgowych i odpowiednio rejonowych, zmiany sposobu opiniowania kandydatów na wolne stanowiska sędziowskie poprzez ograniczenie realnego prawa środowiska sędziowskiego do formułowania oceny kandydata, odejście od dotychczasowego, przedstawicielskiego modelu samorządu sędziowskiego na rzecz ograniczenia zakresu kompetencji zgromadzeń, a nadto wprowadza stypizowanie deliktów dyscyplinarnych, traktując działania podejmowane w celu kwestionowania istnienia stosunku służbowego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim jako najpoważniejsze wykroczenia przeciw wymiarowi sprawiedliwości.

Projekt wskazuje również, że przedmiotem obrad kolegium oraz samorządu sędziowskiego nie mogą być sprawy polityczne, w szczególności zakazane jest podejmowanie uchwał wyrażających wrogość wobec innych władz RP i ich konstytucyjnych organów, a także krytyka podstawowych zasad ustroju RP, w znacznym stopniu ogranicza swobodę wypowiedzi środowiska sędziowskiego, wszędzie tam, gdzie działania władzy ustawodawczej i wykonawczej wkraczają w sferę praworządności, praw obywateli do bezstronnego i niezależnego sądu.

Zgromadzenie przypomina, że niezależność sądu i niezawisłość sędziowska nie są prawami podmiotowymi osób zajmujących stanowiska sędziowskiego, są to zasady ustrojowe określające miejsce władzy sądowniczej w strukturze państwa, a ich celem jest zapewnienie każdemu obywatelowi optymalnej ochrony w konfrontacji z władzą wykonawczą i ustawodawczą. Niezawisłość sędziowska wolna od wszelkich wpływów i nacisków nie jest w żadnym więc razie uprawnieniem sędziego, lecz jego podstawowym obowiązkiem i podstawową gwarancją działania wymiaru sprawiedliwości. Konstytucyjnym obowiązkiem ustawodawcy i władzy wykonawczej jest zaś ochrona niezawisłości sędziego i niezależności sądów, nie zaś je ograniczanie, czy niszczenie. Zgromadzenie wskazuje, że to właśnie samorządność sędziowska sprzyja umacnianiu niezawisłości sędziów oraz gwarantuje skuteczne sprawowanie wymiaru sprawiedliwości.

Projektowane zmiany nie tylko ograniczają prawo sędziów do niezależnego od władzy wykonawczej decydowania o sprawach związanych z funkcjonowaniem sądownictwa, ale wręcz niszczą niezależność sędziowską, w istocie godząc w prawa każdego obywatela do rozpatrzenia spraw przez niezależny i bezstronny sąd. W tym ważnym momencie, być może najpoważniejszym w historii polskiego sądownictwa po 1989 roku, w głębokim poczuciu odpowiedzialności za stan praworządności gwarancję praw obywateli zwracających się o ochronę do sądów zgromadzenie sędziów okręgu elbląskiego apeluje do sędziów by stali wiernie na straży prawa bez względu na podejmowane przez władzę wykonawczą i ustawodawczą próby niszczenia niezawisłości sędziów. Państwo prawne, demokracja i poszanowanie praw człowieka są bowiem nierozerwalnie ze sobą związane, a wszelkie próby ograniczania jednego z tych elementów są jednocześnie zamachem na dwa pozostałe.