Już niebawem druga w tym roku, po „Aż do bólu” Williama Mastrosimone premiera w Teatrze im. Aleksandra Sewruka. 28 lutego o godzinie 19.00 na Małej Scenie odbędzie się bowiem premiera spektaklu „Mein Kampf” w reżyserii Artura Hofmana. Czy ta premiera sprawi, że na osobę Adolfa Hitlera spojrzymy w nieco w inny sposób niż pokazuje historia?
„Mein Kampf”. Ten tytuł wzbudza emocje na całym świecie. Pamiętamy, że taki właśnie tytuł nosi książka napisana przez Adolfa Hitlera. W Polsce przed rokiem 1939 nie ukazało się żadne polskojęzyczne wydanie "Mein Kampf". Do dziś zakazana jest jej sprzedaż w wielu krajach, m. in. w Rosji, Francji czy Austrii.
W ostatnią sobotę lutego będzie okazja by obejrzeć spektakl pod tym samym tytułem w realizacji Artura Hofmana, reżysera żydowskiego pochodzenia.
- „Mein Kampf” to zderzenie literatury europejskiej dotykającej problemu narodzin i rozwoju ZŁA, dotykającej problemu antysemityzmu i Holokaustu – mówi Tomasz Walczak, rzecznik prasowy elbląskiego teatru.
Osoba Furera III Rzeszy porywała tłumy, miał swego czasu całe rzesze wyznawców swoich doktryn, naśladowców ślepo poddańczych, armię gotową na wszystko. Później ta sama postać szokowała i wzbudzała fale nienawiści. Po II wojnie światowej, świat jakby próbował zapomnieć, przemilczeć, objąć woalem tabu. Przez długi okres był to bolesny temat tabu, na bazie, którego powstawały szokujące dokumenty o zbrodniach hitlerowskich. W ostatnich latach coraz częściej Adolf Hitler staje się inspiracją nie tylko dla historyków, ale przede wszystkim dla różnych artystów, powstają książki, filmy, instalacje performerskie, karykatury, rzeźby, spektakle.
Nieco inaczej było z George Taborim,autorem sztuki „Main Kampf”, który jest Węgrem żydowskiego pochodzenia, znakomitym dramaturgiem, scenarzystą i reżyserem.
- Rodzina autora dramatu Mein Kampf zamordowana została w Oświęcimiu, dzięki przypadkowi ocalała jedynie matka - Elsa, co opisał później w swoim opowiadaniu, przerobionym najpierw na słuchowisko, a następnie na znaną sztukę teatralną, zatytułowaną Courage mojej matki – opowiada Tomasz Walczak - Głównym tematem sztuk Taboriego jest faszyzm. Wciąż kokietował widzów przerażeniem, przywoływał ponure zdarzenia z przeszłości, by dzięki nim wywoływać katartyczne działanie bo jak mówił istnieją takie tabu, które muszą zostać zniszczone, jeśli nie chcemy się nimi zadławić – dodaje Tomasz Walczak.
Mein Kampf rozgrywa się w wiedeńskim przytułku dla bezdomnych, w którym żydowski domokrążca Schlomo Herzl okazuje przychylność młodemu, przybyłemu właśnie z Braunau Adolfowi Hitlerowi i chętnie służy mu radą, nawet pomysł zajęcia się polityką pochodzi od owego Herzla, któremu jednak, gdy Hitler wprowadza ów zamysł w czyn i zaprowadza w przytułku własny ład i porządek, pozostaje już tylko możliwość ucieczki. Autorowi nie chodzi o rozrachunek z karykaturowanym przez niego Hitlerem, lecz o rozprawę z tym Hitlerem, którego wraz z Holocaustem każdy w sobie nosi.
Mein Kampf to sztuka popadająca w skrajność komizmu i groteski. Ukazano tu obraz znacznie odbiegający od posągu Hitlera, jaki znamy z historii ludzkości. Jest to satyra na tyranię, będąca mieszanką komizmu i tragizmu, co potrafi każdego wprowadzić w zakłopotanie. Nikt przed Taborim w niemieckojęzycznym teatrze nie pisał o Holocauście z perspektywy ofiar tak radykalnie, przy zastosowaniu psychoterapeutycznych metod. Cierpienie można najbardziej dobitnie pokazać poprzez komizm, gdyż treścią każdego dowcipu jest zawsze jakaś katastrofa - jak napisała autor dramatu. To częste i typowe dla stylu Taboriego mieszanie tragizmu z komizmem.
Utwór literacki - to właściwie już klasyka współczesności, elbląscy aktorzy i Artur Hofman - aktor i reżyser od lat związany z Teatrem Żydowskim w Warszawie.
Realizatorzy:
Reżyseria - Artur HOFMAN
Scenografia i kostiumy - Jerzy RUDZKI
Opracowanie muzyczne - Dariusz ŁAPKOWSKI
Asystent reżysera - Anna GRYSZKIEWICZ
inspicjent/sufler - Barbara BARTOSZYŃSKA-WALLER
Obsada: Herze - Marcin TOMASIK Lobkowitz - Lesław OSTASZKIEWICZ Hitler - Tomasz MUSZYŃSKI Gretchen - Anna GRYSZKIEWICZ Pani Tod - Maria MAKOWSKA-FRANCESON Himmlischst - Mariusz MICHALSKI
