Piątek, 29.03.2024, Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy
Nie masz konta? Zarejestruj się »
zdjęcia
filmy
baza firm
reklama
Elbląg » artykuły » artykuł z kategorii POLECANE

Wisława Szymborska - Pisarze Polscy

29.06.2005, 00:00:00 Rozmiar tekstu: A A A
Wisława Szymborska - Pisarze Polscy

Wisława Szymborska urodziła się 2 lipca 1923 roku w Bninie pod Poznaniem. Jej ojciec był zarządcą majątków, m. in. hrabiego Zamoyskiego, mama w czasie I wojny światowej pracowała w kancelarii ks. Kazimierza Lubomirskiego, tam w Kuźnicach zapoznali się rodzice poetki, później mieszkali w Zakopanem. Wczesne dzieciństwo spędziła w Kórniku, krótki czas mieszkała w Toruniu,  ale już od ósmego roku życia związana jest z Krakowem. W tym historycznym mieście królów i drugiej stolicy Polski uczęszczała do szkoły podstawowej  a następnie gimnazjum u sióstr Urszulanek. Czasem matury  były lata II wojny światowej i okupacji niemieckiej Krakowa, dlatego egzamin dojrzałości zdawała na tajnych kompletach u sióstr Urszulanek. Czy wiersz „ Sen „ z wersami:

"Mój poległy, mój w proch obrócony, mój ziemia,
przybrawszy postać jaką ma na fotografii :
z cieniem liścia na twarzy, z muszlą morską w ręce,
wyrusza do mojego snu”

jest jednym z nielicznych odzwierciedlających tamten czas? Czy należy do cyklu refleksji późniejszej? Nie znalazłam wyjaśnienia.  Po wojnie studiowała polonistykę i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Debiutowała w 1945 roku w dodatku literackim do „Dziennika Polskiego” wierszem „Szukam słowa”. Tam  poznała przyszłego męża, poetę i krytyka literackiego Adama Włodka. Pierwszy tomik Wisławy Szymborskiej "Dlatego żyjemy”  ukazał się w 1952 roku, następny, "Pytania zadawane sobie”  w 1954 roku. Wiersze z tych wyborów odzwierciedlają problemy etyczno-cywilizacyjne czasu w którym przebiegała młodość autorki. Można tam znaleźć utwory odnoszące się bezpośrednio do wydarzeń wojennych,  jak i  pisane na kanwie wrażliwości i wydarzeń  czasu powojennego, przy  ograniczonej jeszcze świadomości historycznej np. wiersz poświęcony Stalinowi, lub inne odnoszące się do wydarzeń ogólnoświatowych,  autorka w młodzieńczym odbiorze świata jest  dzieckiem swojej epoki, związana z Galicją i Prusami wyrazi szybciej  swój sprzeciw w  kierunku  krytyki np. Bismarcka niż Stalina, chociaż wśród swoich przodków ma również powstańców listopadowych. Pod koniec lat czterdziestych  wstępuje do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w 1952 roku, po publikacji tomiku zostaje członkiem Związku Literatów Polskich i od roku 1953 pracuje w redakcji „Życia Literackiego”, gdzie prowadzi dział poezji i redaguje rubrykę „Poczta literacka”. W 1957 roku ukazał  się kolejny tomik Szymborskiej „Wołanie do Yeti”, uznawany za debiut  dojrzały, ukazujący  pełny intelektualny wymiar  jej poezji. Tam znajduje się wiersz  „Nic dwa razy”:

„Nic dwa razy się nie zdarza
i nie zdarzy. Z tej przyczyny
zrodziliśmy się bez wprawy
i pomrzemy bez rutyny”

Lekka autoironia przebija tutaj z   wersów o  problemie  istnienia człowieka w wymiarze jego znikomości, która w dalszych strofach  przerodzi się w motyw odejścia miłości.  W 1962 roku ukazał się wybór „Sól” z  utworem „Rzeka Heraklita”, również o tematyce istnienia i przemijania, igrania w rzece czasu,  w rybiej łusce.

W 1966 roku autorka występuje z partii, staje się to na skutek ogólnych nastrojów antysemickich i w wyniku usunięcia z partii Leszka Kołakowskiego, wielkiego filozofa  i intelektualisty. Mieszkanie i życie w Krakowie sprawia, że dojrzewa mniej prowincjalnie,  na bieżąco uczestniczy w życiu społeczno-kulturalnym i politycznym kraju podejmując we właściwym czasie poważne decyzje. W 1967 roku ukazuje się tomik „Sto pociech” z tytułowym utworem w którym napisze o człowieku:

„Zachciało mu się szczęścia,
zachciało mu się prawdy,
zachciało mu się wieczności,
patrzcie go!"

W 1968 roku publikuje cotygodniowy felieton „Lektury nadobowiązkowe”. Ukazują się kolejne wybory wierszy  „Wszelki wypadek” (1972); „Wielka Liczba” (1976); „Ludzie na moście” (1986); „Koniec i początek” (1992). W 1976 roku rezygnuje z pracy w „Życiu literackim”, a od dnia wprowadzenia stanu wojennego 13.12.1981 należy do krakowskiego podziemia literackiego. Jest jedną z założycielek istniejącego do 1989 roku „Stowarzyszenia Pisarzy Polskich”.  Lata pracy redakcyjnej i kontakt z wydawcami światowymi osobiste Szymborskiej i grupy przyjaciół przyczyniły się do tłumaczeń wierszy znakomitej poetki na wiele języków świata, jest  też obok T. Różewicza i Z. Herberta.   od kilkudziesięciu  lat  Szymborska w kanonie lektur szkolnych  z utworami  takimi jak: „ Rozmowa z kamieniem” i  „Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej”, wierszu, który eksponował postawy zdecydowane, w czasie zagrożenia, od nich bowiem zależał byt wielu istnień.

 „A ty dokąd,
 tam już tylko dym i płomień!
- tam jest czworo cudzych dzieci
idę po nie!"

Wzrusza wierszem o służącej Hani, już spoza kanonu lektur , której patelnie, garnki i  różańce ze skupieniem  opisuje  i wzrusza także, ale inaczej wierszem „Urodziny”.  Zachwyca i interesuje się przyrodą, lubi zwierzęta do tego stopnia, że nie wyobraża sobie, że mogą one, podobnie jak ludzie,  pokochać pracę na scenie i arenie.

W 1996 roku Wisława Szymborska  za swoją literacką twórczość otrzymała Nagrodę Nobla,  wcześniej była laureatką nagród literackich o krajowym zasięgu jak: Nagrody Kościeliskich (1960), nagród Polskiego PEN Clubu (1980, 1996), Nagrody Goethego(1991), nagrody Herdera (1995), w 2001 roku otrzymała dyplom honorowego członka Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury. W roku 2002, sześć lat po otrzymaniu nagrody Nobla ukazał się jej kolejny tomik poetycki, zatytułowany „Chwila”. W roku 2003 świętowano 80-te urodziny sędziwej autorki, w tym też roku jej tomik wierszy otrzymał pierwszą nagrodę w konkursie na najpiękniej wydaną książkę roku. Opracowanie graficzne dodała Ewa Hołoweńko-Matuszewska. W roku 2004 wygłosiła pisarka ze łzami w oczach  mową pożegnalną w czasie pogrzebu starszego kolegi po piórze Czesława Miłosza, w tym też roku przetłumaczono jej wybór wierszy  „Może być bez tytułu” na język   hindi. W roku 2005 pożegnała największego Polaka, Ojca Świętego, Jana Pawła II.

Do dzisiaj najserdeczniej związana jest z Krakowem i środowiskiem krakowskich intelektualistów,  jako pracownik wydawnictw literackich znała lub przyjaźniła się z wieloma równie wybitnymi  pisarzami swojego czasu: Julianem Przybosiem, Zbigniewem Herbertem, Czesławem Miłoszem, Kornelem Filipowiczem i  innymi których spotkać można wśród żyjących jak Tadeusz Różewicz, Sławomir Mrożek.  Drugą jej pasją, poza pisaniem wierszy jest wyklejanie pocztówek – kolaży, które potem wysyła do szerokiego kręgu swoich przyjaciół. Posiada wspaniałe poczucie humoru, autoironii i dystansu wobec niefortunnych wydarzeń, które się czasem każdemu mogą przytrafić, nawet takiej pupilce losu, do jakich chyba można zaliczyć Wisławę Szymborską i ukończy za kilka dni 82 lata.

Oprac. własne na podstawie wyborów wierszy i opracowań krytycznych  m. in. ”Radość czytania Szymborskiej”;  M. Fox „Zdarzyć się mogło, zdarzyć się musiało”; A. Bikont, J. Szczęsnej „Pamiątkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wisławy Szymborskiej”.

Wyślij wiadomość do autora tekstu

Oceń tekst:

Ocen: 6

%100.0 %0.0


Komentarze do artykułu (0)

Dodaj nowy komentarz

Redakcja serwisu info.elblag.pl nie odpowiada za treść komentarzy i treści dostarczone przez firmy i osoby trzecie.
Jeśli chcesz z nami tworzyć serwis napisz do nas e-mail.


Regulamin komentowania artykułów w serwisie info.elblag.pl

W trosce o kulturę i wysoki poziom debaty w serwisie info.elblag.pl wprowadza się niniejszy Regulamin.

  1. Komentujący umieszczając treści sprzeczne z prawem musi liczyć się, że może ponieść odpowiedzialność karną lub cywilną.
  2. Komentarze dodawane przez czytelników służą prowadzeniu poważnej i merytorycznej dyskusji na temat zamieszczonych wiadomości oraz problemów z nimi związanych.
  3. Czytelnicy mogą umieszczać informacje i opinie niezwiązane z treścią artykułów dla istotnych powodów (np. poinformowanie innych czytelników o wydarzeniach).
  4. Zabrania się dodawania komentarzy: wulgarnych, obraźliwych, naruszających dobra osobiste osób trzecich lub zawierających treści zabronione przez prawo.
  5. Celem komentarzy nie jest prowadzenie jałowych sporów osobistych między czytelnikami.
  6. Wszystkie wpisy stojące w sprzeczności z powyższymi warunkami będą niezwłocznie kasowane w całości bądź w części.
  7. Redakcja interpretuje Regulamin i decyduje, które wpisy, komentarze (lub ich części) należy usunąć i dokona tego w możliwie jak najszybszym czasie.


Właścicielem serwisu info.elblag.pl jest Agencja Reklamowa GABO

Copyright © 2004-2024 Elbląski Dziennik Internetowy. Wszystkie prawa zastrzeżone.


0.92713809013367