Kto mija się z prawdą?

Całkiem niedawno przez elbląskie media przetoczyła się piorunująca informacja, że w wyniku złych wyliczeń pensji miasto musi oddać nauczycielom ponad milion złotych za zeszły rok. Nauczyciele wskazywali na błędy ze strony Urzędu Miejskiego. Magistrat zaś winę przerzucał na dyrektorów szkół. Platforma Obywatelska zabrała w tej sprawie głos i wskazała winnego całego zamieszania.

Publikacja artykułu „Ponad milion złotych musi oddać samorząd Elbląga nauczycielom za ubiegły rok” zbulwersował środowisko nauczycielskie. Nauczyciele wskazywali na błędne wyliczenia urzędników elbląskiego Magistratu. Miasto, polemizując z publikacjami prasowymi, winą obarczyło dyrektorów szkół. Ryszard Zgirski, radny PO i wieloletni nauczyciel i dyrektor szkoły, postanowił przeanalizować argumenty Urzędu Miejskiego. Poniżej przedstawiamy obszerne fragmenty tej analizy.

- Mówienie społeczeństwu, jak miasto dba o oświatę, jak duże środki przeznacza na szkoły okazało się nieprawdą. Ministerstwo corocznie wydaje rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia nauczycieli, a jednostki samorządu terytorialnego akty prawa miejscowego - regulaminy wynagrodzenia. Uchwała, czyli regulamin wynagradzania przygotowany przez miasto musi zapewnić niezbędne minimum wynagrodzenia nauczyciela na poziomie wskazanym przez ministerstwo – mówi radny PO Ryszard Zgirski. -  Trudno jest nam zgodzić się z faktem, że błąd w naliczeniu wynagrodzeń był spowodowany prostym błędem urzędniczym. W Elblągu pomylono się na niekorzyść nauczycieli. Wyszło na jaw, że Elbląg daje nauczycielom mniej niż wskazuje ministerstwo. Jak to jest możliwe? Mówienie, że naliczanie wynagrodzenia dla nauczycieli jest problemem niezwykle złożonym i dotyczy całego kraju jest nieporozumieniem. Ten problem mają te samorządy, które skąpią na oświatę i chcą zapłacić niezbędne minimum. Samorządy ceniące pracę nauczycieli takich problemów nie mają, np. Gdynia, Kwidzyn.

Urząd Miasta „mija się” z prawdą

Platforma Obywatelska uważa, że Urząd Miasta w swojej odpowiedzi na artykuł prasowy mija się z prawdą.
Podaje też konkretne przykłady.  Cytat z odpowiedzi Urzędu Miasta na artykuł: „Chyba najbardziej obiektywnym źródłem informacji jest budżet Miasta Elbląga na 2010 rok, z którego jednoznacznie wynika, że samorząd elbląski dopłaca do oświaty 35.745.786zł."

- Samorząd w budżecie miasta na 2010 rok przeznacza na oświatę, 16 487 156 zł, a nie jak podaje rzecznik prasowa 35 745 786 zł. Różnica wynika z faktu, że do działu oświata włączono przedszkola (finansowanie jest zadaniem własnym gminy ) oraz środki przeznaczone na zakupy środków żywności do stołówek szkolnych, za „środki” zaś płaci konsument – mówi radny Zgirski. -  Kolejny cytat „Należy także sprostować błędnie podaną w artykule informację „W urzędzie źle wyliczono pensje nauczycieli stażystów i dyplomowanych”. Wyjaśniamy, że pensje nauczycieli wyliczają pracodawcy, czyli szkoły i placówki oświatowe, a nie urzędnicy. Nie jest to zgodne ze stosowaną praktyką w mieście, ponieważ informacje uzyskane od dyrektorów szkół wskazują co innego. Dyrektor szkoły nie może odpowiadać za budżet, który od początku do końca „pilotowany” jest przez Naczelnika Wydziału Edukacji.  Budżety, sprawy kadrowe szkół to domena pani naczelnik i żadne decyzje w ww. sprawach nie mogą zostać podjęte bez jej zgody, np. dyrektor szkoły musi pisemnie zwracać się do pani naczelnik o zgodę na wystawienie delegacji na wyjazd służbowy. Praktyka budowania budżetu szkoły w naszym mieście wygląda tak, że projekt organizacyjny budżetu przygotowuje dyrektor i przesyła do zatwierdzenia do Naczelnika Wydziału Edukacji. Regułą jest to, że przyznana przez Wydział Edukacji kwota jest niższa niż proponowana przez dyrektora. Dyrektor nalicza płace nauczycielom według następującego klucza: wynagrodzenie podstawowe, wynagrodzenie za tzw. „staż” oraz dodatek motywacyjny i ewentualne nadgodziny. Prawdą jest, że za naliczenie wynagrodzeń  w szkole ww. zakresie  odpowiada dyrektor, ale za prawidłowe określenie wysokość ustawowego minimalnego średniego wynagrodzenie nauczycieli w całym mieście, którego zasady są  określone  w rozporządzeniu ministra edukacji odpowiada Urząd Miasta, a konkretnie Wydział Edukacji. Zatem to Wydział Edukacji  popełnił błąd przy wyliczeniu odpowiednie kwoty na wynagrodzenia nauczycielskie, które w większości pochodzą z budżetu państwa.

Platforma Obywatelska bardzo krytycznie ocenia działania  Naczelnika Wydziału Edukacji  w tej sprawie. W ocenie radnych PO zaistniała sytuacja jest ewidentnym błędem urzędników miejskich, za który powinni przeprosić nauczycieli.

Szkoły bez autonomii

- Przy tej okazji chcemy zwrócić uwagę na szereg innych działań Naczelnik Wydziału, o których jesteśmy informowani przez środowisko nauczycielskie – mówi radny Ryszard Zgirski. - Zgodnie z przepisami prawa szkoła jest jednostką autonomiczną. W związku z tym dyrektor powinien mieć swobodę podejmowania decyzji w zakresie swoich kompetencji. Kompetencje urzędu wobec dyrektora szkoły określił Naczelny Sąd Administracyjny. Przytaczamy cytat z orzeczenia NSA do przepisów ustawy o systemie oświaty. Wyrok z dnia 24.11.1999 roku II SA 1735/99 „ Dyrektor Szkoły jest pracownikiem szkoły, a nie Zarządu Gminy i szkoła jako jednostka organizacyjna jest jego pracodawcą. Dyrektor Szkoły nie ma nad sobą bezpośredniego przełożonego kierującego jego pracą. W rolę tę nie wchodzi Zarząd Gminy, ponieważ przepisy prawa wyposażają go tylko w niektóre kompetencje pracodawcy względem Dyrektora (  powierzenie stanowiska i odwołanie ze stanowiska ). Szkoła winna być jednostką autonomiczną, pracować spokojnie koncentrując się na nauczaniu i wychowywaniu swoich uczniów. U dyrektorów szkół „goszczą” bardzo często kontrole z „miasta”, dyrektorzy muszą odpowiadać na masę pism, robić zlecone badania i wykonywać niezliczoną ilość działań, wykraczających poza ich kompetencje. Prezentowanie własnych poglądów, różnych od pani Naczelnik Wydziału Edukacji, przez dyrektora na prowadzenie szkoły kończy się wyzerowaniem dodatków płacowych. W relacjach między wydziałem edukacji a szkołami nie ma partnerskich relacji. Naczelnik Wydziału Edukacji bardzo często wykracza poza swoje kompetencje. Naczelnik powinien być  przedstawicielem szkół w samorządzie, dbać o ich interesy, również finansowe. W sytuacjach popełnienia błędu natychmiast reagować, a  nie zrzucać odpowiedzialności na innych, co ma miejsce w przypadku błędnego wyliczenia wynagrodzeń.

Czy można było uniknąć pomyłki?

- Uważamy, że problem niedoszacowania pensji nauczycieli nie wystąpiłby,  gdyby prezydent przyjął do realizacji propozycję Klubu Radnych PO dotyczącą wynagrodzenia nauczycieli – mówi radny Ryszard Zgirski. - Przypominamy, że Klub radnych PO przygotował projekt regulaminu wynagrodzenia nauczycieli zakładający zwiększenie dodatków na wynagrodzenia dla nauczycieli,  wskazując w budżecie środki na finansowanie swojej propozycji. Proponowaliśmy w końcu 2008 roku przy ustaleniu budżetu na 2009 roku zwiększenie dodatków na wynagrodzenia dla nauczycieli wskazując środki na finansowanie propozycji. Nasz projekt pozytywnie zaopiniowano przez związki zawodowe: „Solidarność” i Związek Kadry Kierowniczej. Projekt ten na sesji przekazaliśmy prezydentowi. Gdyby nasza propozycja była wzięta przez prezydenta pod uwagę, a nie pozostała bez odzewu, rozwiązałaby już dawno dzisiejsze problemy, a nauczyciele elbląscy zarabialiby więcej, podobnie jak ich koleżanki i koledzy np. w Olsztynie. Propozycja wskazywała na między innymi: zwiększenie dodatków tzw. funkcyjnych np. za wychowawstwo, opiekuna stażu,  naliczania wyższej kwoty dodatków motywacyjnych. Projekt miał obowiązywać w roku 2009r. ale niestety poza zgłoszeniem na sesji pozostał bez oficjalnej odpowiedzi prezydenta miasta.

Ryszard Zgirski wskazuje, że przy rekordowo wysokim budżecie miasta, którym chwali się prezydent, występuje uwłaczające traktowanie nauczycieli, ludzi odpowiedzialnych w znaczącym stopniu za edukację młodego pokolenia.

- Olbrzymie środki wydawane są na rzeczy martwe, m.in. budynki i budowle, a zapomina się o człowieku.
Na koniec stawiamy pytanie: czy we wcześniejszych latach wynagrodzenia nauczycieli były prawidłowo naliczane? Oczekujemy od władz miasta informacji w tym zakresie przy najmniej za trzy lata wstecz – mówi radny Zgirski. -  I jeszcze jedno: z jakich środków prezydent zamierza pokryć lukę budżetową w wysokości 1,2 mln zł powstałą w wyniku błędnego naliczenia wynagrodzeń dla nauczycieli?