- Ty jesteś mamą i bądź pogodna, a zarazem pragmatyczna. Graj z werwą! Ida, płaczesz, ale nie rozpaczasz! Trudno grać obok siebie tak różne emocje, ale dacie radę - to ostatnie wskazówki profesora Krzysztofa Grębskiego, tuż przed nagraniem jednej z najważniejszych scen słuchowiska radiowego, które powstaje w Centrum Spotkań Europejskich „Światowid” w Elblągu.
Magdalena Jabłonowska marzyła o miłości. Ewelina Kowalczyk pragnęła pojechać nad morze. Ewa Lewkowska chciała zająć pierwsze miejsce na turnieju tanecznym. Mateusz Oraczewski czekał na wyjazd do Zakopanego. Andrzej Rybitwa potrzebował usłyszeć od lekarza, że jest zdrowy. Ich pragnienia się spełniły. I to, że są osobami niewidomymi lub słabowidzącymi nie przeszkodziło im w przeżywaniu cudownych chwil. Opisali je w swoich tekstach jako najpiękniejsze wspomnienia z dzieciństwa, a następnie wysłali na organizowany przez CSE „Światowid” Ogólnopolski Konkurs Literacki "Cudowne lata", który został ogłoszony w ramach realizowanego projektu „Literatura przyjazna dla ucha”. W nagrodę biorą udział w warsztatach oraz nagrywają słuchowisko.
Najpierw przygotowanie. Zajęcia z emisji głosu prowadzone przez dr Annę Walencik – Topiłko, warsztaty plastyczne, warsztaty muzyczne, warsztaty teatralne. Tydzień intensywnej pracy. Słuchowisko powstaje pod czujnym okiem profesora Krzysztofa Grębskiego, aktora, reżysera teatralnego, radiowego i telewizyjnego, nauczyciela akademickiego, a także lektora filmowego i aktora dubbingowego. Szerszej publiczności głos profesora znany jest z postaci Higienistki z „Włatców Móch”. Tak, kultowe „Duperelku” wypowiada właśnie profesor Grębski.
Opadam na chwilę, zmysły wyostrzam, zanurzam się głębiej w przeszłości…
Nagranie jednej sceny trwa kilkadziesiąt minut. Czasem trzeba coś powtórzyć. Jeszcze raz zapłakać albo się roześmiać. Ale nikogo to nie zbija z tropu. Zwłaszcza, że profesor Krzysztof Grębski to oaza cierpliwości. Cały czas żartuje i opowiada anegdoty.
- Na zajęciach najważniejsza jest przyjazna atmosfera i empatia. Nie ma mowy o nerwowości, zniecierpliwieniu czy pośpiechu, bo nic by się nie zrobiło - mówi profesor Grębski i dodaje - Każde zadanie, i nie ważne czy jest się laikiem, czy ma się doświadczenie jest nowym wyzwaniem. Uczestnicy warsztatów nie mają doświadczenia aktorskiego, ani dubbingowego. Korzystają z intuicji i własnych przeżyć. A o te nie trudno, bo bohaterowie słuchowiska są w tym samym wieku, co oni. I podobnie jak oni, pierwszy raz doświadczają dorosłości.
Nasze życie jest pełne różnych emocji. Smutnych, czy raczej radosnych. Pamiętajcie, nigdy nie bójcie się okazywać swoich uczuć, bo one mówią o nas samych – jacy jesteśmy?
- Celem tych zajęciach jest, nie efekt końcowy, a przełamywanie barier. Oni znają te wszystkie uczucia: radość, płacz czy złość. - mówi profesor Krzysztof Grębski o uczestnikach zajęć. - Sztuka polega na tym, aby w odpowiednim momencie, na zawołanie, skorzystać z tego, co ma się w bazie swoich emocji. Wychodzi im to całkiem nieźle.
Osoby wcielające się w bohaterów słuchowiska mają świadomość, że korzyść z warsztatów nie skończy się wraz z nagraniem słuchowiska.
- Najtrudniej jest się przyzwyczaić do własnego głosu, kiedy odsłuchujemynagranie - przyznaje Zuzanna Pazdro.
- W czasie nagrania jest taka atmosfera, że się nie wstydzimy robić czegoś, czego wcześniej nie robiliśmy. Mimo tego, że w sali jest kilka osób. - mówi Agata Reguła. - To jest dla nas cenne doświadczenie. Myślę, że po tych zajęciach będę bardziej otwarta. Już jestem.– dodaje Agnieszka Osiecka.
Zawsze cierpiałam z powodu wady wzroku. Koledzy i koleżanki śmiali się z moich okularów, z tego, ze nie widziałam z tablicy i byłam zmuszona do podchodzenia do niej. Byłam smutna i osamotniona. - napisała Magdalena Jabłonowska w nagrodzonym opowiadaniu „Cudowne lata”.
Dziś już żadne z nich nie jest ani smutne, ani osamotnione. Tryskają energią, radością, rozwijają swoje umiejętności. I… „zostawiają ślady po swoich nóżkach”. Ich prace zostały wydane w formie książkowej czarnodrukiem i alfabetem Braille’a. Otrzymały je placówki oświatowe dla dzieci niewidomych i słabowidzących. A pod koniec sierpnia ukaże się płyta z tworzonym właśnie słuchowiskiem.
Co z doświadczeniem? - ktoś zapyta. Ono zostaje i nie ubywa. Wciąż to pamiętam, mogę tam wrócić. Zanurzyć się w przeszłości, żeby wyciągnąć mądre wnioski korzystne dla mojej przyszłości.
Tytuł i śródtytuły pochodzą z tekstów laureatów ogólnopolskiego konkursu literackiego, pn. „Cudowne lata”. W artykule wykorzystano fragmenty zopowiadań: Eweliny Kowalczyk, Magdaleny Jabłonowskiej, Radka Supła oraz Piotra Machacza.
Projekt jest realizowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
