60 mln kary dla dominanta PKP Cargo

Ponad 60 mln zł kary za dyskryminowanie części kontrahentów i nakaz natychmiastowej zmiany praktyki w jednym przypadku oraz niestwierdzenie stosowania praktyk ograniczających konkurencję w drugim, to wynik zakończonych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów postępowań antymonopolowych przeciwko PKP Cargo.

Podstawowym zakresem działalności PKP Cargo jest przewóz towarów zarówno w Polsce jak i poza jej granicami. Spółka jest trzecim w Europie i drugim w Unii Europejskiej przewoźnikiem kolejowym. Do 2001 roku zajmowała na polskim rynku pozycję monopolistyczną – była jedynym podmiotem świadczącym usługi tego rodzaju. Obecnie, pomimo stworzenia podstaw prawnych do zaistnienia konkurencji, PKP Cargo nadal posiada dominującą pozycję na rynku. W 2008 roku spółka wykonała ponad 70 proc. wszystkich przewozów kolejowych w Polsce. Ponadto przynależność do grupy kapitałowej PKP, zajmującej się w sposób kompleksowy transportem kolejowym, jak i zarządzaniem infrastrukturą kolejową powoduje, że spółka posiada znaczną przewagę ekonomiczną, logistyczną, organizacyjną oraz techniczną nad innymi przedsiębiorcami świadczącymi kolejowe usługi przewozu towarów. Zgodnie z polskim prawem posiadanie pozycji dominującej nie jest zakazane, niedozwolone są jednak praktyki, dzięki którym przedsiębiorca wykorzystuje swoją siłę rynkową ze szkodą dla konkurencji.

- Zakończylismy właśnie postępowanie wszczęte na podstawie informacji otrzymanych od przedsiębiorców działających na rynku usług transportu kolejowego. Wniosek złożyła spółka CTL Logistics – konkurent PKP Cargo. Spółka zarzucała rynkowemu dominantowi stosowanie praktyk ograniczających konkurencję polegających na odmowie zawierania umów specjalnych z przedsiębiorcami uznanymi za jego konkurentów - informuje UOKiK.

 PKP Cagro wykorzystywało swoją pozycję

- Z materiałów zgromadzonych w toku prowadzonego postępowania wynika, że PKP Cargo wykorzystuje swoją przewagę i narzuca części kontrahentów uciążliwe warunki współpracy. Spółka świadczy usługi przewozowe na zasadach ogólnych, czyli w oparciu o umowy przewozu zawierane bez dodatkowych warunków w kasach towarowych oraz na zasadach szczególnych, które wiążą się z oferowaniem kontrahentom atrakcyjnych upustów cenowych. Według deklaracji spółki każda z form współpracy jest dostępna dla wszystkich klientów na równych zasadach. Jednak zgodnie z zasadami stosowanymi przez spółkę, przedsiębiorca uznany za konkurenta PKP Cargo w zakresie przewożonych przez siebie towarów może podpisać umowę jedynie na zasadach ogólnych. W konsekwencji część przedsiębiorców jest pozbawiona możliwości uczestniczenia w obrocie na znacznie korzystniejszych warunkach - wskazuje UOKiK.

Zasady stosowane przez PKP Cargo sprawiają, że kontrahenci zlecający przewóz na tej samej trasie, dokładnie takiej samej ilości takich samych towarów, wykorzystując również takie same rodzaje składów, mogą być traktowani w odmienny sposób. Jeżeli bowiem jeden z tych podmiotów korzysta wyłącznie z usług PKP Cargo, a drugi dodatkowo przewozi jeszcze te towary we własnym zakresie, to pierwszy z nich uzyska większe korzyści niż drugi, pomimo, że koszty ponoszone przez PKP Cargo będą identyczne.

Taka praktyka giganta wymierzona jest w jego konkurentów, a więć podmioty, które mogą potencjalnie ograniczyć jego pozycję rynkową, a co za tym idzie przejąć część jego klientów, a także wymusić swoją działalnością obniżenie cen za usługi przewozowe.

- W ocenie UOKiK tak skonstruowany system nie bazuje na obiektywnych kryteriach ekonomicznych, ale ma jedynie na celu ograniczenie możliwości prowadzenia działalności konkurencyjnej przez innych przewoźników oraz niedopuszczenie do rynku nowych podmiotów - podsumowuje UOKiK.

Na rozpoczęcie współpracy na korzystniejszych warunkach nie może liczyć także przedsiębiorca, który nie jest konkurentem PKP Cargo, jeżeli w skład grupy kapitałowej, do której należy, wchodzi przedsiębiorca uznany za konkurenta. Taka praktyka jest niczym nieuzasadnioną ingerencją w działalność niezależnych podmiotów. Narzucając takie warunki umowne dominant ogranicza wolność gospodarczą i możliwość niezależnego wyboru przedmiotu działalności także przedsiębiorcom niezwiązanym z PKP Cargo żadną umową.

Decyzji jest prawomocna i nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Zdaniem Urzędu dalsze stosowanie kwestionowanych praktyk może doprowadzić do nieodwracalnych skutków na tym rynku.

Na spółkę została nałożona kara finansowa ponad 60 mln zł. Na jej wysokość duży wpływ miało to, że PKP Cargo już kilkakrotnie karane było za naruszenia prawa antymonopolowego, w tym również za stosowanie podobnych praktyk. W decyzji z 2004 roku Prezes UOKiK stwierdził, że spółka nadużyła swojej pozycji dominującej narzucając kontrahentom uciążliwe warunki współpracy w umowach wieloletnich i nałożył na nią 40 mln zł kary. Decyzja jest prawomocna, w 2008 roku spółka rozpoczęła spłacanie nałożonej sankcji.