O tym, jak ważne jest zdrowie nie trzeba nikogo przekonywać. Jak mówi przysłowie, „Kto zdrowia nie szanuje, ten na starość żałuje”. W Elblągu rozprowadzany jest bezpłatny miesięcznik „Zdrowy Elbląg”, który w całości poświęcony jest właśnie tej tematyce. Aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom naszych czytelników nawiązaliśmy z zespołem redakcyjnym miesięcznika współpracę, aby i u nas publikowane były wybrane materiały poświęcone szeroko rozumianemu zdrowiu.
Tarczyca jest jednym z narządów, który odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie całego naszego organizmu. Jej prawidłowa praca wpływa na rozwój umysłowy i motoryczny. Leży bezpośrednio pod skórą, w przedniej części szyi. Dzięki takiemu umiejscowieniu można szybko zauważyć powiększanie się tego gruczołu, czego przyczyną najczęściej są różnorakie schorzenia. Tarczyca produkuje niezbędne dla życia hormony:
Trójjodotyronina (T3) szczególnie istotna w okresie rozwoju ośrodkowego układu nerwowego. Niedobór w okresie niemowlęcym może prowadzić do nieodwracalnych zmian w mózgu czego następstwem może być niedorozwój umysłowy.
Tyroksyna (T4) bardzo ważna dla rozwoju psychicznego i fizycznego młodych organizmów. Poprzez regulację czynności gruczołów płciowych wpływa na laktację i rozród. Niedobór może być przyczyną tzw. kretynizmu u dzieci, a u dorosłych prowadzi do ogólnego osłabienia i spowolnienia organizmu.
Kalcytonina (Ct) powoduje obniżenie poziomu wapnia we krwi m.in. przez odkładanie się tego pierwiastka w kościach, co zapobiega osteoporozie.
Tyreoglobulina (Tg) produkowana jest zarówno przez komórki prawidłowo funkcjonującej tarczycy jak i przez gruczoł zmieniony nowotworowo. Znaczące przekroczenie normy stężenia tyreoglobuliny we krwi jest traktowane jako wskaźnik nowotworów tarczycy.
Na czynność naszego gruczołu tarczycy ma wpływ:
- poziom jodu w naszym organizmie,
- podwzgórze (część mózgowia) połączona z przysadką.
Nieleczone schorzenia tarczycy mogą obniżyć komfort życia oraz być przyczyną niedorozwoju fizycznego i umysłowego.
Objawy, których nie wolno lekceważyć!
Nadczynność tarczycy (hipertyreoza), oznacza nadmierną produkcję hormonów tarczycy. Występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Objawy nadczynności:
- uczucie gorąca,
- nadmierne pocenie się,
- utrata masy ciała pomimo zwiększonego apetytu,
- przyspieszenie tętna, kołatanie serca,
- powiększenie obwodu szyi,
- niepokój,
- drżenie rąk,
- bezsenność,
- wytrzeszcz gałek ocznych (w przypadku choroby Graves-Basedowa).
Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza) oznacza niedostateczną produkcję hormonów tarczycy. Występuje ok. 5 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn, częstość występowania zwiększa się wraz z wiekiem.
Objawy niedoczynności to:
- wzrost masy ciała,
- osłabienie,
- senność,
- uczucie chłodu, zwłaszcza rąk i stóp,
- obrzęki podskórne,
- zaparcia,
- suchość skóry,
- zwiększona łamliwość włosów,
- zwolnienie czynności serca.
Ciąża a funkcjonowanie tarczycy
Ciąża ma istotny wpływ na gospodarkę hormonalną organizmu kobiety, m.in. pobudza pracę tarczycy. Za stymulację tarczycy odpowiada hormon ciążowy hCG (gonadotropina kosmówkowa - produkowany od 8 dnia ciąży przez zarodek, a potem przez łożysko). Hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego rozwoju płodu. Nadczynność tarczycy w ciąży może prowadzić m.in. do poronienia, przedwczesnego oddzielenia łożyska, porodu przedwczesnego.
Częściej jednak występuje niedoczynność tarczycy, która może powodować upośledzenie rozwoju dziecka. Niedoczynność u starszych dzieci może spowodować m.in.: obniżenie sprawności intelektualnej, spowolnienie, senność, osłabienie, otępienie. W niektórych chorobach tarczycy, u matki wytwarzane są przeciwciała przeciwtarczycowe które hamują powstawanie hormonów tarczycy u płodu.
Po wybuchu w elektrowni jądrowej w Czarnobylu w 1986 r. nie było chyba w Polsce dziecka, które nie wypiłoby szklaneczki płynu Lugola (jodu nieorganicznego). Miał nas chronić przed skutkami promieniowania i spełnił swoje zadanie. Okazało się, że zawarty w nim jod skutecznie ochronił tarczyce ówczesnych kilkulatków przed wchłanianiem jodu radioaktywnego. Jod jest niezbędny, by tarczyca prawidłowo funkcjonowała. Nasze naturalne środowisko jest ubogie w ten pierwiastek, szczególnie w okolicach górskich. Na szczęście obecnie na rynku nie ma soli kuchennej pozbawionej jodu. Przy normalnym korzystaniu z soli kuchennej zapewniamy tarczycy odpowiednią ilość tego pierwiastka.
UWAGA!
Nieleczone choroby tarczycy mogą skończyć się poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Nie lekceważmy objawów – gdy tylko je zauważymy udajmy się do lekarza. Nowoczesna diagnostyka medyczna pozwala szybko rozpoznać choroby tarczycy, poprzez wykonanie prostego badania hormonalnego krwi obejmującego: TSH, FT3, FT4.
Zdrowy Elbląg
