Elbląska scena muzyczna lat 60-tych i 70-tych - wspomnienia

Lata 60-te i 70-te na elbląskiej scenie muzycznej były wyjątkowe. Przypominają o tym uczestnicy ówczesnego życia kulturalnego, muzycy, którzy spotkali się w lipcu na jedynym w swoim rodzaju benefisie poświęconemu wspomnieniom.

W połowie lipca elita elbląskich muzyków z dawnych lat spotkała się na mazurskiej Wyspie Bukowiec. Tam odbył się Benefis Pokolenia Elbląskiego Rock and Roll’a Muzyków, Wokalistów i Działaczy Kultury.

Uczestnicy spotkania wspominali trudne, ale jak mówią szalone i piękne lata swej młodości, kreującej elbląskie środowisko muzyki rozrywkowej począwszy od lat 60-tych ubiegłego wieku.

- Pierwsze nasze elbląskie zespoły, nazwijmy to muzyki rozrywkowej, zaistniały w Przyzakładowym Domu Kultury „Zamech”, w Klubie Spółdzielczym PSS oraz w Klubie Spółdzielczym „KOSMOS” – mówił elbląski bard Roman Apoloniusz Knitter, organizator benefisu. -To właśnie w Klubie „KOSMOS” występował jak twierdzą znawcy sztuki, najlepszy wówczas elbląski zespół Braci Wacława i Zygmunta Skierskich. Do dziś jest wspominany wysoki poziom muzyczny i profesjonalizm tego zespołu.

Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in.: Krzysztof Awraniec, Kazimierz Mieszczyński, Wojciech Niedzielski, Zdzisław Niedzielski, Zenon Knitter, Andrzej Pawłowski, Jan Robaczek, Jerzy Rygasiewicz, Krzysztof Zalewski, Tadeusz Słomczyński, natomiast z powodów rodzinnych nie mogli przybyć Wojciech Karpiński, który przysłał list odczytany podczas benefisu, Tadeusz Rokicki oraz Andrzej Puszakowski.

Cofając się do przeszłości muzycy uroczyście wyrywając kartki z benefisowego kalendarza, przywracali do rzeczywistości wydarzenia minionych lat. I tak np. rok 1965 okazał się przełomowym dla elbląskiego środowiska big-beatu za sprawą autentycznego brytyjskiego rocka londyńskiego zespołu „The Atoms”, jaki zawitał właśnie do Elbląga.

- Organizatorem koncertów zespołu „The Atoms” w Elbląga był EL-Klub Jazu Tradycyjnego za pośrednictwem agencji Pagart. Jednak nie kto inny jak Stanisław Cejrowski przetarł szlak brytyjskim zespołom rock’owym do Elbląga, co w tamtej rzeczywistości politycznej było nie lada wyczynem i wyłomem – mówi Roman Apoloniusz Knitter. - „The Atoms” był w Elblągu pierwszym w historii brytyjskim zespołem kultury zachodniej, jaki wystąpił z koncertem rockowym w tzw. demoludach.

Kolejną datą był rok 1966, który okazał się ważny dla zespołów takich jak Gitarowi Chłopcy” w składzie z Henrykiem Miłoszem, który zmienił nazwę na „EL-beat” oraz „Szetlandy”, który zdobył wówczas ważne wyróżnienie  na I-szym Przeglądzie Zespołów Rozrywkowych. Wspomniano także zespół „Słowianie” w składzie z Zenonem Knitter i Romanem Apoloniuszem Knitter oraz Zdzisławem Igielskim i Józefem Kaczanem.

Wyrywając kolejne kartki z kalendarza usłyszeć można było o zespole „IMPULSY” z Elbląskiego Domu Kultury. Jego udziale w centralnym Przeglądzie Zespołów Big-beatowych Polski Północnej w Toruniu, gdzie staje do konkursu z 23 zespołami a następnie otrzymuje wyróżnienie na kolejnym Przeglądzie na Helu z Krzysztofem Zalewskim, Zenonem i Romanem Apoloniuszem Knitter oraz Wiesławem Sierocińskim i Kazimierzem Mieszczyńskim. 1968 zespół „IMPULSY” grał w popularnym elbląskim Klubie „KOSMOS”, aż do jego zamknięcia w grudniu 1968 r.

- Warto zwrócić uwagę na ciekawy, oryginalny dokument z tego okresu. Jest to zezwolenie na noszenie długich włosów wystawione muzykowi rockowemu Zenonowi Knitter zatrudnionemu właśnie w klubie „KOSMOS”. Dzisiaj ten sam dokument jest powielany w wydawnictwach książkowych oraz w Elbląskiej Encyklopedii Muzycznej. Jego nie posiadanie groziło wówczas ostrzyżeniem muzyka w radiowozie MO, toteż dlatego ten dokument jest tak mocno zniszczony – informuje Stanisław Tarasewicz , prowadzący benefis. -W kwiaciarni „Kristin” jest wystawiona stała ekspozycja wykonanej gitary Zenona Knitter, która jest zapewne ostatnim reliktem z tamtej epoki.

Jak wynika ze wspomnień, w 1969 roku powstał  zespół „ALLEGRO”, w pierwszym składzie z: Krzysztofem  Awrańcem, Romanem Knitter, Andrzejem Wichrowskim, Bogdanem Swarcewiczem           i Stanisławem Tarasewiczem. Zespół swoim stylem wyprzedził późniejszy klasyczny gatunek muzyczny tzw. New Romantic. A w roku 1970 powstała elbląskia grupa rockowa „MONOCHORD” z doskonałymi wokalistami Ryszardem Patko i nieco później z Ryszardem Rynkowskim. Na początku tego roku przez cztery miesiące w zespole śpiewała również Barbara Książkiewicz. W późniejszych latach Rynkowski i Książkiewicz odeszli, a ich miejsce w odmłodzonym zespole „MONOCHORD-II” zajął wokalista Henryk Szukiewicz. Do zespołu dołączył również perkusista Jerzy Rygasiewicz.

Kalendarzowy wehikuł czasu pokazał rok 1974 , kiedy to powstał zespół braci Wojciecha i Macieja Karpińskich, synów  profesora Józefa Karpińskiego, grający wcześniej poważną muzykę klasyczną. Do zespołu dołączyli Andrzej Puszakowski, Andrzej Wichrowski, Roman Apoloniusz Knitter oraz Stanisław Tarasewicz – byli muzycy „Allegro”. Zespół „Allegro-II” wykonywał głównie własne kompozycje braci Karpińskich.

Jak dowiadujemy się, najdłużej istniejącym zespołem na elbląskim rynku był zespół muzyczny Idylla powstały w 1976 roku. Na przestrzeni 12 lat kadencyjnie grało w nim aż 12-tu doskonałych elbląskich muzyków m. in. perkusiści: Jan Robaczek, Jerzy Rygasiewicz oraz Andrzej Pawłowski obok gitarzystów braci Romana i Zenona Knitter. Po kilkunastu latach istnienia zespół posiadał obszerny repertuar muzyczny.

Wyjątkową datą dla elbląskiego środowiska rockowego był także rok 1988, kiedy to elbląska grupa rockowa „KASZMIR” ze Sławomirem Czulewiczem otrzymała I-szą nagrodę za debiut na Festiwalu Opolskim. (ex aequo z rockową grupą IRA Artura Gadowskiego).

-„KASZMIR” podobnie jak grupa rockowa "MONOCHORD”z Ryśkiem Patko i Ryśkiem Rynkowkim wywodził się z Elbląskiego Domu Kultury, kolebki elbląskiego big-beatu a następnie rock’a – podkreślił Roman Apoloniusz Knitter.

Zaglądając do wspomnień uczestnicy benefisu zwrócili uwagę na ostatnią ważną datę, kiedy to na elbląską scenę muzyczną w 1997 roku zawitała nowa rodzinna formacja muzyczna pod nazwą „FAMILY”. Kierownictwo w zespole objął dyplomowany organista Artur Knitter. W składzie zespołu znaleźli się Dariusz Knitter (brat), Romanem Apoloniuszem Knitter (ojciec) oraz wokaliści z „Chóru Redemptoris”. W różnych okresach czasu w zespole śpiewały: Dorota Krygier, Izabela Górska, Agnieszka Łubińska i  Magda Polasik. Jedenastoletnią działalność zespół „FAMILY” zakończył po Balu Sylwestrowym 2007/2008.

Tego wieczoru jak żywe powracały wspomnienia, szczególnie, gdy raz po raz rozbrzmiewały niezapomniane przeboje tamtej epoki. M.in. „Nie płacz kiedy odjadę”, czy „Pocieszanka” w wykonaniu Andrzeja Pawłowskiego, „Dom Wschodzącego Słońca”,  „Pada śnieg”, w aranżacji Krzysztofa Awrańca, „Pod Papugami”, czy też „Zegarmistrz Światła Purpurowy” w wykonaniu Krzysztofa Zalewskiego. Roman Apoloniusz Knitter wykonał utwory „Martwe Liście”, „Ludzkie gadanie”, „Jealous guy” i kompozycję kończącą benefis „HELLO” Lionel’a Rithie, która stała się jedną z najbardziej znanych w świecie piosenek o miłości.

- Jeden rock and roll na przestrzeni 45 lat tak pięknie połączył tyle pokoleń – podkreślił Roman Apoloniusz Knitter. - Było to możliwe dzięki pasji i zamiłowaniu tylko do dobrej muzyki mimo jej nieustannej ewolucji, zmieniającym się trendom muzycznym i modom.

 oprac. JO